Στα τούνελ της Χαμάς

Για τους Παλαιστίνιους οι υπόγειες σήραγγες της Χαμάς αποτελούν σανίδα σωτηρίας. Για το Ισραήλ αποτελούν στοχοποιημένες υπόγειες διαδρομές για λαθρεμπόριο όπλων αλλά και για τη διέλευση παλαιστίνιων μαχητών της Χαμάς στο Ισραήλ. Αρκετές εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες τούνελ συνδέουν την αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας με τον «έξω κόσμο». Από τα τούνελ αυτά διέρχονται ακόμη και ζώα.

Στη Λωρίδα της Γάζας ζουν περίπου 1,8 εκατομ. Παλαιστίνιοι, πλήρως αποκομμένοι από το Ισραήλ και την Αίγυπτο με ψηλά τείχη και καλά οχυρωμένα σύνορα. Στο παρελθόν ο μόνος τρόπος για την είσοδο και έξοδο από την περιοχή ήταν μέσω της Ράφα, στα σύνορα με την Αίγυπτο. Μετά την ανάληψη της εξουσίας στη Λωρίδα της Γάζας από τη Χαμάς τον Ιούνιο του 2007΄και η τελευταία αυτή δίοδος έκλεισε.

Έκτοτε διέξοδο προς τις γειτονικές χώρες προσφέρουν μόνο οι υπόγειες σήραγγες. Τα τούνελ κατασκευάζονται με ευτελή εργαλεία, όπως αξίνες και φτυάρια. Για την υποστήριξή τους χρησιμοποιούνται ξύλινοι στύλοι και σπανιότερα μπετόν. Για τους νέους η κατασκευή τούνελ αποτελεί μέσο βιοπορισμού, ενώ στα εργοτάξια προκαλούνται συχνά θανατηφόρα δυστυχήματα.

Τα σημεία εισόδου στα τούνελ βρίσκονται συχνά καλά κρυμμένα σε σπίτια, ώστε να μην είναι ορατά από έξω. Όποιος επιθυμεί να μπει σε αυτά πρέπει να πληρώσει κάποιο αντίτιμο. Οι ιδιοκτήτες συνήθως μοιράζονται τα έσοδα. Για τους Ισραηλινούς, οι κάτοικοι της Γάζας χάνουν έτσι πολλά χρήματα, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για άλλους σκοπούς.

Οι Παλαιστίνιοι προμηθεύονται μέσω των τούνελ τσιμέντο και άλλα οικοδομικά υλικά για τα έργα υποδομής στη Γάζα. Ακόμη όμως και είδη πρώτης ανάγκης, όπως τρόφιμα και ρούχα μεταφέρονται μέσω των στενών, υπόγειων περασμάτων. Όπως και λαθραία εκρηκτικά υλικά, ακόμη και πύραυλοι μάχης.

Τα τούνελ στη Λωρίδα της Γάζας είναι γνωστό ότι υπάρχουν εδώ και τριάντα χρόνια. Το 1982 η πόλη της Ράφα στα σύνορα με την Αίγυπτο χωρίστηκε στα δύο, μετά την υπογραφή της συνθήκης ειρήνης Ισραήλ-Αιγύπτου. Τότε άρχισαν να δημιουργούνται τα επίμαχα τούνελ για να διευκολυνθεί η επικοινωνία των δύο τμημάτων της πόλης. Τα τελευταία χρόνια το δίκτυο των παλαιστινιακών τούνελ έχει επεκταθεί.

Σήμερα τα τούνελ είναι καλύτερα οργανωμένα σε σχέση με το παρελθόν. Υπάρχουν γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ πολλές σήραγγες είναι εξοπλισμένες και με δίκτυο τηλεφωνίας προκειμένου να διασφαλίζεται η επικοινωνία των όσων εργάζονται για την κατασκευή τους με τον «έξω κόσμο». Κατά τη διάρκεια των ισραηλινών επιθέσεων οι υπόγειες σήραγγες χρησιμεύουν και ως καταφύγιο για τους αμάχους.

Κατά των παλαιστινιακών τούνελ δεν τάσσεται μόνο το Ισραήλ αλλά και η Αίγυπτος. Οι υπόγειες σήραγγες στοχοποιούνται συχνά λόγω επιθέσεων της Χαμάς στη χερσόνησο του Σινά. Επί σειρά ετών και η Αίγυπτος κατέστρεφε τούνελ της Χαμάς που εντοπίζονταν σε αιγυπτιακά εδάφη. Ακόμη η κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων υπό τον πρόεδρο Μούρσι είχε αναλάβει δράση κατά των τούνελ.

Κάποιες σήραγγες χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για στρατιωτικούς σκοπούς. Ισραηλινές βάσεις έχουν αποτελέσει στο παρελθόν στόχο. Η ίδια η Χαμάς είχε μάλιστα δημοσιεύσει φωτογραφία με εκρηκτικά που είχαν χρησιμοποιηθεί για επίθεση σε ισραηλινή βάση το Δεκέμβριο του 2004, κατά την οποία δέκα ισραηλινοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους και άλλοι δέκα τραυματίστηκαν.

Ένα καλά κατασκευασμένο τούνελ από μπετόν, το οποίο οδηγούσε από τη Λωρίδα της Γάζας στο Ισραήλ, επισκέφθηκε το 2013 ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Μοσέ Γιαλόν. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, το τούνελ αυτό προοριζόταν για ενδεχόμενες επιθέσεις αλλά και απαγωγές ισραηλινών πολιτών.

Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι από την έναρξη των επιθέσεων κατά της Γάζας έχουν εντοπιστεί και καταστραφεί αρκετές δεκάδες τούνελ. Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε τη συνέχιση επ αόριστον της στρατιωτικής επίθεσης εναντίον της Χαμάς, διαμηνύοντας: «Δεν θα σταματήσουμε τις επιχειρήσεις μέχρι να καταστραφούν όλα τα τούνελ».