Σισύφειο έργο η εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας

Κάθε μήνα ο αρμόδιος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος κάνει απολογισμό για την εφαρμογή της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία. Κάθε μήνα στέλνει το ίδιο μήνυμα, ότι έχει μειωθεί δραστικά ο αριθμός των προσφύγων από την Τουρκία, αλλά ότι η διαδικασία μετεγκατάστασης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχει μπει μπροστά. Οι αναφορές του σε προόδους είναι ασαφείς και πάντα στις φράσεις του ακολουθεί ένα «αλλά».

Αστάθμητος παράγοντας η Τουρκία

Το πρώτο «αλλά» έχει σημείο αναφοράς την ίδια την Τουρκία, την οποία επαίνεσε για τις «θεαματικές» επιτυχίες στην εφαρμογή 65 από τα 72 κριτήρια προκειμένου να καταργηθεί από την 1η Ιουλίου η υποχρέωση βίζας για Τούρκους πολίτες. Την ίδια ώρα όμως υπάρχουν άλλα 7 κριτήρια που δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί και όπως φαίνεται ούτε θα υλοποιηθούν, αν κρίνει κανείς από τις πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου, που ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον αντιτρομοκρατικό νόμο απέρριψε την τροποποίησή του. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος δεν θέλησε να δεσμευτεί δίνοντας συγκεκριμένη ημερομηνία. Το ερώτημα όμως παραμένει: θα τηρήσει η Τουρκία τις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συμφωνία; Μέχρι τώρα μόνο 47 πρόσφυγες διασχίζουν τον Αιγαίο προς τα ελληνικά νησιά. Από τη δική τους πλευρά οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ άφησαν την τελευταία εβδομάδα να εννοηθεί ότι θα ήταν ρεαλιστικός ο ερχόμενος Οκτώβριος ως μήνας για την άρση της βίζας.

Άρα ο αριθμός των προσφύγων μειώθηκε δραστικά, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να μην συνεχίσει έτσι, γιατί οι διακινητές κι άλλες ομάδες που πλουτίζουν από ο προσφυγικό θα αναζητήσουν, όπως έχει γίνει εν μέρει, άλλες οδούς προς την κεντρική Ευρώπη. «Πρέπει να βρούμε κάτι καλύτερο», είπε ο Έλληνας Επίτροπος προσθέτοντας ως επείγουσα εναλλακτική την απευθείας μετεγκατάσταση προσφύγων και αιτούντων άσυλο από την Τουρκία, την Ιορδανία και το Λίβανο σε χώρες της ΕΕ».

Λείπει η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη

Μεγάλος έπαινος και για την Ελλάδα με αστερίσκο. Και πάλι ένα «αλλά». Ναι μεν καταγράφονται πρόοδοι στη διαδικασία του ασύλου, αλλά δεν επαρκούν. Οι εικόνες προσφύγων στα επίμαχα νησιά δίνουν την απάντηση. Χιλιάδες είναι εγκλωβισμένοι εκεί, αλλά και στην ηπειρωτική χώρα για να καταθέσουν αίτημα ή να κριθεί τελεσίδικα το αίτημά τους. Η αλήθεια είναι, ότι από τότε που τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία καμιά διαδικασία ασύλου δεν έχει ολοκληρωθεί εντελώς, οι 462 πρόσφυγες που επέστρεψαν στην Τουρκία δεν είχαν κάνει αίτηση για άσυλο. Συνολικά 50.000 έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα, «η Ελλάδα κάνει ό,τι μπορεί για να προσφέρει τα απαραίτητα, αλλά θα ήταν αδύνατο και άδικο να αφήσουμε την Ελλάδα μόνη της» δήλωσε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος.

Για να γίνει αυτό θα πρέπει οι άλλες χώρες της ΕΕ να δεχθούν τον αριθμό των προσφύγων που τους αναλογεί, 6000 το μήνα. Πόσους έχουν πάρει; Τον τελευταίο μήνα 780. Ο Επίτροπος είναι οργισμένος γι αυτήν την κατάσταση. «Εάν δεν συνεργαστούν όλες οι πλευρές, καλύτερα να ξεχάσουμε τις αλλαγές στη Συμφωνία του Δουβλίνου και το δίκαιο ασύλου στην Ευρώπη» δήλωσε.

Στην ίδια θέση με την Ελλάδα φαίνεται να έρχεται σιγά-σιγά και η Ιταλία. Τον τελευταίο μήνα ήρθαν στην Ιταλία 14.000 πρόσφυγες. Μέχρι στιγμής μπορεί να ανταπεξέλθει, αλλά θα έρθει η στιγμή που δεν θα έχει άλλες δυνατότητες υποδοχής. Οι γειτονικές χώρες δεν βοηθούν. Οι Αυστριακοί απειλούν με κλείσιμο της συνοριακής διάβασης στο Μπρένερ. Η Κομισιόν θέλει να προχωρήσει σε συμφωνίες με τις χώρες της Αφρικής για να δέχονται πίσω πρόσφυγες, αλλά μέχρις ότου αποδώσουν τα μέτρα θα περάσουν μήνες ίσως και χρόνια. «Μας περιμένει ένα θερμό καλοκαίρι», προβλέπει ο Επίτροπος.

Μπερντ Ρίγκερτ / Ειρήνη Αναστασοπούλου