Σε αναζήτηση συμφωνίας με την Βρετανία

Ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον προσήλθε στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ νωρίς και δήλωσε λακωνικά στις κάμερες: «Θα αγωνιστώ για την Μεγάλη Βρετανία. Αν μου προτείνουν μια καλή συμφωνία θα την αποδεχθώ. Αλλά δεν θα αποδεχθώ συμφωνία που δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας»! Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ έκανε λόγο για δύσκολες και πολύπλοκες διαπραγματεύσεις. Είναι πάντως γεγονός ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον πρέπει, όταν γυρίσει στο Λονδίνο, να πείσει τους Βρετανούς ότι αγωνίστηκε σκληρά για τα βρετανικά αιτήματα. Χαρακτηριστική η ρήση της λιθουανής προέδρου Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε: «Όλοι θα παίξουν όσο πιο δραματικά μπορούν το ρόλο τους και εν τέλει θα συμφωνήσουμε».

Κοντά σε μια συμφωνία με το Λονδίνο, επί της αρχής

Ήδη από την αρχή της χρονιάς εκπρόσωποι των χωρών-μελών και νομικοί της ΕΕ ξεκίνησαν να εκπονούν μια συμφωνία που να συνάδει οριακά με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και την ίδια στιγμή να ικανοποιεί τα βρετανικά αιτήματα σε τέσσερα πεδία: Εθνική κυριαρχία, σχέσεις με την ευρωζώνη, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και κατάργηση κοινωνικών επιδομάτων για εργαζομένους από την ΕΕ.

Σημαντικότερη σύμμαχος στις βρετανικές προσπάθειες ήταν και είναι η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, η οποία ήδη στο προοίμιο της Συνόδου Κορυφής είχε δηλώσει ότι «θα καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια έτσι ώστε η Μεγάλη Βρετανία να παραμένει στην ΕΕ». Μένουν ωστόσο πολλά να διευθετηθούν, θα διεξαχθούν εντατικές συνομιλίες και στο τέλος θα αποφασίσουν οι βρετανοί πολίτες, υπογράμμισε η γερμανίδα καγκελάριος.

Σε δεύτερη μοίρα η προσφυγική κρίση

Ως προς το άλλο κορυφαίο ζήτημα της Συνόδου Κορυφής, την προσφυγική κρίση, η Άγκελα Μέρκελ εξακολουθεί να ποντάρει στο «Σχέδιο Δράσης» μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Η καγκελάριος γνωρίζει ωστόσο καλά ότι η απουσία του τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου από τις Βρυξέλλες, λόγω της πολύνεκρης επίθεσης στην Άγκυρα, διαλύει και την τελευταία της ελπίδα για ένα απτό αποτέλεσμα στο μέτωπο του προσφυγικού. Η Αγκελα Μέρκελ δεν θέτει πια ως προτεραιότητα την ποσόστωση στην κατανομή των προσφύγων στις χώρες-μέλη, αλλά ότι είναι, ενδεχομένως, εφικτό για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών, δηλαδή την διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, την μάχη κατά των διακινητών και την κατανομή των βαρών στο προσφυγικό μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Από ότι όλα δείχνουν πάντως οι όποιες αποφάσεις μετατίθενται για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 17 και 18 Μαρτίου.

Σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γερμανία, Αυστρία και ομάδα Βίζεγκραντ

Στις συνομιλίες για την προσφυγική κρίση η Αγκελα Μέρκελ έρχεται πλέον αντιμέτωπη όχι μόνο με τις χώρες της ομάδας Βίζεγκραντ (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία), αλλά και την Αυστρία, η οποία παρά τις νομικές ενστάσεις της Ευρωπαϊκή Επιτροπής και του Επιτρόπου Δημήτρη Αβραμόπουλου θέτει από αύριο ημερήσιο πλαφόν στους πρόσφυγες που περνούν τα σύνορά της. Σε περίπτωση όμως που η Αυστρία κλείσει, στην ουσία, τα νότια σύνορά της, η κατασκευή φραχτών στα σύνορα της ΠΓΔΜ είναι απλά ζήτημα χρόνου με αποτέλεσμα χιλιάδες πρόσφυγες να «εγκλωβιστούν» στην Ελλάδα. Ακριβώς αυτό θέλει να αποφύγει η Αγκελα Μέρκελ ανησυχώντας για μια αποσταθεροποίηση της Ελλάδας, η οποία ούτως ή άλλως βρίσκεται πολιτικά και οικονομικά σε δεινή θέση. Από την πλευρά της η Αθήνα προσπαθεί με την δημιουργία των Κέντρων Μετεγκατάστασης (hot spot) να αποφύγει το ενδεχόμενο άτυπου αποκλεισμού της από την ζώνη Σένγκεν.

Συμφωνία με τους Βρετανούς εν ανάγκη στο…πρωινό

Άγνωστο παραμένει πόσο δράμα θα χρειαστεί μέχρι οι ευρωπαίοι ηγέτες να καταλήξουν σε συμφωνία με τους Βρετανούς. Ο γάλλος πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ πάντως εμφανίζεται συμβιβαστικός λέγοντας: «Μια συμφωνία είναι πιθανή, ωστόσο κανείς δεν εξαιρείται από τους ευρωπαϊκούς κανόνες». Κατά την άποψή του ζητούμενο είναι να διαφυλαχθεί το κοινό ευρωπαϊκό πνεύμα. Ο ίδιος όμως δεν δείχνει διάθεση να συμβάλλει στις προσπάθειες της Αγκελας Μέρκελ στο προσφυγικό. Ως προς το ενδεχόμενο Brexit όλα δείχνουν ότι θα επιτευχθεί συμφωνία μέσα στις επόμενες ώρες. Αν χρειαστεί ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα δώσει τις τελευταίες πινελιές σε ένα πλαίσιο συμφωνίας με το Λονδίνο κατά τη διάρκεια ενός… English Breakfast το πρωί, με μπέικον, αυγά και φασόλια.

Μπάρμπαρα Βέζελ, Βρυξέλλες / Στέφανος Γεωργακόπουλος