Σε αναζήτηση βιώσιμων λύσεων για την αντιμετώπιση της πείνας

Παρουσία 60 πρωθυπουργών και αρχηγών κρατών, δεκάδων υπουργών αλλά και του Πάπα Βενέδικτου, άρχισε σήμερα στη Ρώμη η Σύνοδος Κορυφής του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης. Μέχρι την ερχόμενη Τετάρτη οι 1.000 περίπου συμμετέχοντες από 190 χώρες του κόσμου θα προσπαθήσουν να χαράξουν μια νέα στρατηγική για τον περιορισμό του φαινομένου. "Η πείνα είναι η πιο φρικτή και η πιο χαρακτηριστική ένδειξη φτώχειας", υπογράμμισε στην ομιλία του ο Πάπας Βενέδικτος.

Πριν από έναν χρόνο τα μηνύματα θεωρούνταν ακόμη "ενθαρρυντικά": ο αριθμός των λιμοκτονούντων είχε περιορισθεί το 2008 κάτω από το ένα δισεκατομμύριο. Το 2009 ωστόσο ακολούθησε μία δραματική αύξηση. Μόλις πριν από έναν μήνα ο FAO ανακοίνωσε ότι για πρώτη φορά ο αριθμός των λιμοκτονούντων αναμένεται να ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο.

Οι λόγοι

Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την δραματική αύξηση είναι πολλοί και διαφορετικοί: τα τελευταία 3 χρόνια η κατάσταση στις φτωχότερες χώρες του κόσμου επιδεινώθηκε. Την δραματική αύξηση των τιμών στα τρόφιμα το 2007 διαδέχθηκε η παγκόσμια οικονομική κρίση που οδήγησε ακόμη και ανεπτυγμένες οικονομίες σε ύφεση. Η οικονομική κρίση είχε ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, και κυρίως σε υποανάπτυκτες χώρες, να χάσουν τη δουλειά και το εισόδημά τους. Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν οι κλιματικές αλλαγές και οι φυσικές καταστροφές που οδηγούν σε ξηρασία και φτωχές σοδειές.

Στάινερ: "Πετάμε τεράστιες ποσότητες τροφίμων"

Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των ΗΕ Άχιμ Στάινερ, δεν είναι μια φυσική έλλειψη τροφίμων, αλλά η διάθεσή τους με εσφαλμένο τρόπο: "Οι λιγότεροι γνωρίζουν πως μολονότι διανύουμε μια κρίση τροφίμων και ενώ βρισκόμαστε στα πρόθυρα μια παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης λόγω της δραματικής αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, συνεχίζουμε να πετάμε τεράστιες ποσότητες τροφίμων. Στο σημερινό σύστημα παραγωγής και μάρκετινγκ χάνουμε περίπου το 30% με 40 % της συνολικής σοδειάς".

Τους συμμετέχοντες στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης θα απασχολήσουν κυρίως τα διαρθρωτικά προβλήματα: πώς μπορούν να περιοριστούν οι συνέπειες της κρίσης τροφίμων, της οικονομικής κρίσης και της αλλαγής του κλίματος; Πώς μπορεί να επιτευχθεί μια πιο δίκαιη διάθεση;

Η αγροτική παραγωγή στο επίκεντρο

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ υποστηρίζει ότι τα τελευταία χρόνια επενδύθηκαν ελάχιστα στην αγροτική ανάπτυξη. Ο Ρόμπερτ Καλντεζίρι, πρώην συνεργάτης της Παγκόσμιας Τράπεζας σε Ασία και Αφρική και συγγραφέας του βιβλίου "Το πρόβλημα της Αφρικής: Γιατί δεν αποδίδει η αναπτυξιακή βοήθεια" υποστηρίζει ότι το κλειδί για την ανάπτυξη της Αφρικής είναι η ενίσχυση της αγροτικής ανάπτυξης: "Το σημαντικότερο στην Αφρική είναι η αύξηση της αγροτικής παραγωγής. Δεν έχουμε εστιάσει στο θέμα όσο θα έπρεπε. Η γεωργία είναι ο μεγαλύτερος πλούτος της ηπείρου. Οι τοπικές κυβερνήσεις όμως δεν την έχουν αξιοποιήσει στο βαθμό που θα έπρεπε. Οι αγρότες δεν έτυχαν της υποστήριξης που χρειάζονταν".

Αυτό όμως δεν ισχύει μόνον για την Αφρική αλλά και για την Ασία, όπου η κατάσταση είναι παρόμοια. Όπως εκτιμά και ο Άχιμ Στάινερ η βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη είναι και στις δύο ηπείρους βασική προϋπόθεση για την καταπολέμηση της πείνας.

Εκτός από την αναζήτηση πρακτικών, βιώσιμων λύσεων για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης, η σύνοδος της Ρώμης θέλει να στείλει και ένα μήνυμα: ο 21ος αιώνας δεν θα πρέπει να γίνει ο αιώνας της πείνας.

Helle Jeppesen/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος