Σερβία: πρόσθετο εισόδημα χάρη στους πρόσφυγες
Χιλιάδες πρόσφυγες διέρχονται σχεδόν καθημερινά από τη Σερβία. Οι έμποροι σε κοντινή απόσταση από τους προσφυγικούς καταυλισμούς επωφελούνται σημαντικά από την έλευση των προσφύγων.
Οδηγός λεωφορείου λόγω του προσφυγικού
Οι μεταφορές έχουν εξελιχθεί σε ταχύτατα αναπτυσσόμενο οικονομικό κλάδο στα Βαλκάνια χάρη στους χιλιάδες πρόσφυγες που καταφθάνουν καθημερινά. Έξω από τον προσφυγικό καταυλισμό στο Πρέσεβο περιμένει ο Λιριντόν Μπιζάζλι (φωτ.), ένας Αλβανός που ζει στο Κόσοβο. Με αντίτιμο 35 ευρώ μεταφέρει με το μικρό του λεωφορείο πρόσφυγες στα σύνορα με την Κροατία.
Με αίσθημα αλληλεγγύης
Παρά τα καλά έσοδα που του αποφέρει, ο Μπιζάζλι δεν είναι περήφανος για τη νέα του απασχόληση. Όπως λέει, δέχεται να διαπραγματευθεί και για δωρεάν μεταφορά σε ορισμένες περιπτώσεις. Ειδικά όταν οικογένειες προσφύγων με παιδιά δεν έχουν χρήματα για το εισιτήριο. «Κι εγώ ήμουν κάποτε πρόσφυγας», εξομολογείται ο Μπιζάζλι.
Θέμα ζήτησης και προσφοράς
8.000 με 10.000 πρόσφυγες καταφθάνουν καθημερινά στο Πρέσεβο. Οι αυξημένες ανάγκες που δημιουργεί η έλευση τόσων ανθρώπων κρατούν ανοικτά για περισσότερες ώρες τα καταστήματα που βρίσκονται κοντά σε προσφυγικούς καταυλισμούς. Ειδικά τα καταστήματα τροφίμων της περιοχής δουλεύουν σε μόνιμη βάση.
Κάρτες SIM και μεταφορά με... καρότσι
Από τα πρώτα πράγματα που αναζητούν οι πρόσφυγες όταν εισέρχονται σε μια νέα χώρα είναι οι κάρτες SIM για τα κινητά τους τηλέφωνα, ώστε να επικοινωνήσουν τους συγγενείς τους. Πολλοί κάτοικοι των περιοχών που υποδέχονται τους πρόσφυγες πωλούν προπληρωμένες κάρτες. Δεν λείπουν και ασυνήθιστες προσφορές, όπως αυτό το καρότσι, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εν ανάγκη και για μετακίνηση των γηραιότερων.
Εμπόριο παπουτσιών
Παρά την επικείμενη έλευση του χειμώνα πολλοί πρόσφυγες διανύουν μεγάλες αποστάσεις με ακατάλληλα ή και χωρίς καθόλου παπούτσια. Οι ασθένειες και οι μολύνσεις είναι συχνότατο φαινόμενο, εξηγεί ο Στάφαν Κόρντεζ, συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη νότια Σερβία. Τοπικοί έμποροι φρόντισαν να καλύψουν και αυτή την ανάγκη, πουλώντας παπούτσια έξω από τους προσφυγικούς καταυλισμούς.
Εμπόριο εγγράφων
Οι νεοεισερχόμενοι έχουν καθήκον να καταγραφούν. Αυτό προϋποθέτει ώρες αναμονής και ουρές χιλιομέτρων έξω από τους προσφυγικούς καταυλισμούς. Όπως καταγγέλλει η Ντανιέλ Γκάμπριελ, που βοηθά πρόσφυγες στο Πρέσεβο, συχνά οδηγοί λεωφορείων μαζεύουν τα χαρτιά καταγραφής προσφύγων που έχουν μεταφέρει προηγουμένως στην Κροατία και τα πωλούν μετά σε άλλους πρόσφυγες που θέλουν να αποφύγουν την αναμονή.
Κλοπή στην εθνική οδό
Ορισμένοι εθελοντές βοηθοί καταγγέλλουν ότι δέχθηκαν απειλές για τη ζωή τους επειδή συνόδευαν τους πρόσφυγες σε λεωφορεία και τους προειδοποιούσαν για εν δυνάμει επικίνδυνους οδηγούς ταξί. Ο Αλεξάντερ Τραβέλε, βοηθός από το Πρέσεβο, λέει ότι μια εξαμελής οικογένεια έπεσε θύμα κλοπής και μάλιστα υπό την απειλή όπλου από άτομα που τους μετέφεραν στην Κροατία.
Ο καθένας παίρνει το μερίδιό του
Ο Μπιζάζλι εκμυστηρεύεται ότι πληρώνει 100 ευρώ την εβδομάδα στους τοπικούς αστυνομικούς του Πρέσεβο, ώστε αυτοί να του επιτρέπουν να πουλάει τα εισιτήρια για το λεωφορείο του στους πρόσφυγες. «Απλά δωσ’ τους αυτό που θέλουν και θα σε αφήσουν ήσυχο», λέει ο ίδιος.Τέτοιες μορφές δωροδοκίας των αστυνομικών είναι, σύμφωνα με μαρτυρίες, συνηθισμένες στην περιοχή.