Πόσο κοινωνικό κράτος μπορεί να αντέξει η Γερμανία;

Η Γερμανία συγκαταλέγεται στις χώρες με το πιο ανεπτυγμένο κοινωνικό κράτος. Το 2010 οι κοινωνικές δαπάνες θα ξεπεράσουν τα 177 δις ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 54 % του προϋπολογισμού της χώρας. Όπως διευκρινίζει η Γερμανίδα υπουργός Εργασίας Ούρζουλα φον ντερ Λάιεν: «Η μερίδα του λέοντος προορίζεται για την ενίσχυση της αγοράς εργασίας. Το επίδομα περιορισμένου χρόνου εργασίας κοστίζει πολύ στους εργοδότες, τους εργαζόμενους αλλά και στην πολιτική. Ωστόσο είναι προτιμότερο να επενδύεις στη διασφάλιση θέσεων εργασίας και στην ενίσχυση του οικογενειακού εισοδήματος από το πληρώνεις ακριβά την απόλυση και την ανεργία».

Σε 7 εκατομ. ανθρώπους το κοινωνικό επίδομα

Οι άνεργοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας για έναν μόλις χρόνο. Το επίδομα ανεργίας δίνει αμέσως μετά τη θέση του στο βοήθημα κοινωνικής πρόνοιας, γνωστό στη Γερμανία ως Hartz IV, το οποίο έλαβαν το 2008 επτά εκατομμύρια άνθρωποι.

«Είναι καθήκον μας να βοηθήσουμε τους μακροχρόνια ανέργους», λέει η υπουργός. «Γνωρίζω ότι υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις ανθρώπων – και αυτό το βλέπουμε παντού – που εκμεταλλεύονται την κρατική βοήθεια σε βάρος άλλων. Ωστόσο η συντριπτική πλειονότητα των μακροχρόνια ανέργων επιθυμεί να εξέλθει από το Hartz IV. Δεν μπορούν όμως γιατί δεν έχουν που να αφήσουν τα παιδιά, επειδή δεν έχουν απολυτήριο λυκείου και πτυχίο».

Πιο αυστηρές ρυθμίσεις ζητούν οι Φιλελεύθεροι

Το γραφείο ευρέσεως εργασίας έχει το δικαίωμα να προχωρήσει σε περικοπή του κοινωνικού επιδόματος εάν ο δικαιούχος δεν αποδεχθεί προσφερόμενη από το γραφείο θέση εργασίας. 120 χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις καταγράφονται κάθε μήνα σε όλη τη Γερμανία.

Το κόμμα των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP), που μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό του Βερολίνο, ζητά να ληφθούν ακόμη πιο αυστηρά μέτρα. Όπως τονίζει η βουλευτής του κόμματος Κλάουντια Βίντερσταϊν, δεδομένου του υψηλού χρέους της χώρας, η κυβέρνηση θα έπρεπε να επανεξετάσει όλες τις δαπάνες: «Από το 2011 θα πρέπει να προχωρήσουμε σε βαθιές περικοπές. Οι κοινωνικές δαπάνες απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού προϋπολογισμού και συνεπώς πρέπει να επανεξεταστούν».

Αντιδρά η Αριστερά

Η πρόταση των Φιλελευθέρων προκάλεσε τη μήνι της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα του κόμματος της Αριστεράς (Die Linke), που ζητά την αύξηση των εισφορών στα κοινωνικά ταμεία. Βάσει νόμου, μέχρι ενός συγκεκριμένου σημείου, το ύψος των εισφορών υπολογίζεται σε ποσοστό επί του μισθού. Όπως υποστηρίζει η Γκεζίνε Λότς από το κόμμα της Αριστεράς «τα υψηλά εισοδήματα πληρώνουν σχετικά λίγα στα κοινωνικά ταμεία. Ως Αριστερά θεωρούμε απαράδεκτο το γεγονός να πληρώνει η γραμματέας του επικεφαλής της Deutsche Bank όσα ακριβώς και ο προϊστάμενός της, την ώρα που ο μισθός του είναι κατά 1000 φορές μεγαλύτερος».

Πρόβλημα παρουσιάζουν και τα συνταξιοδοτικά ταμεία λόγω του δημογραφικού. Το εργατικό δυναμικό μειώνεται ενώ ο αριθμός των συνταξιούχων αυξάνεται. Στο παρελθόν οι κρατικές συντάξεις θεωρούνταν σίγουρες, σήμερα οι ιδιωτικές συντάξεις έχουν γίνει πλέον μόνιμο σημείο αναφοράς. Ακόμη και σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει φροντίσει για καμία από τις δυο συντάξεις, έχει το δικαίωμα να λάβει το κοινωνικό επίδομα. Το ερώτημα είναι μέχρι πότε θα μπορεί το κράτος να πληρώνει;

Sabine Kinkartz/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος