Πόσο απελευθέρωσε η απαγόρευση της μπούρκας;

Η Μαμπρούκα παίζει με την δίχρονη κόρη της. Και οι δύο περνούν τον περισσότερο χρόνο στο σπίτι τους, σε ένα προάστιο των Παρισίων που εγκαταλείπουν σπάνια. Η Μαμπρούκα ανήκει στις 2.000 γυναίκες στην Γαλλία που φορούν μπούρκα. Εδώ κι ένα χρόνο απαγορεύεται να κυκλοφορεί κανείς στο δρόμο με καλυμμένο το κεφάλι.

«Έχασα την ελευθερία μου»

Κάθε φορά που θα πρέπει να πάει στα μαγαζιά ή στην τράπεζα, ρισκάρει πρόστιμο 150 ευρώ ή ένα υποχρεωτικό μάθημα ένταξης στο "κοσμικό κράτος". Ναι μεν η αστυνομία κάνει τα στραβά μάτια, αλλά στην τράπεζα της είπαν ότι δεν θέλουν να μπαίνει στο υποκατάστημα με μαντίλα. Έτσι η Μαμπρούκα αναγκάστηκε να κάνει πληρεξούσιο τον άντρα της στον τραπεζικό της λογαριασμό.

Η απαγόρευση της μπούρκας τέθηκε σε ισχύ πριν από έναν χρόνο στη Γαλλία με την ελπίδα ότι θα προωθούσε την ασφάλεια και την ισότητα και θα προστάτευε την αξιοπρέπεια της γυναίκας. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Η Τυνήσια διηγείται ότι με την απαγόρευση έχασε την ελευθερία της και τώρα εξαρτάται από τον άνδρα της.
 «Τώρα εξαρτώμαι πιο πολύ» λέει η Μαμπρούκα. «Πριν παντρευτώ εργαζόμουν πέντε χρόνια. Και τότε φορούσα μπούρκα και χρησιμοποιούσα κανονικά τα δημόσια μέσα μεταφοράς, έκανα μεγάλα ταξίδια ή έβγαινα με φίλες. Αλλά τώρα μένω κλεισμένη στο σπίτι».

Παρά το γεγονός ότι η απαγόρευση προκάλεσε έντονο δημόσιο διάλογο, έπληξε ελάχιστες γυναίκες. Σύμφωνα με στοιχεία του γαλλικού υπουργείου Δικαιοσύνης τους πρώτους έξι μήνες μετά την ισχύ του μέτρου καταγράφηκαν 100 συλλήψεις γυναικών με μπούρκα. Δέκα από αυτές έπρεπε να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη. Η πλειονότητα των Μουσουλμάνων της Γαλλίας δεν φορούν μαντίλα, αφού από το 2004
έχουν απαγορευτεί τα θρησκευτικά σύμβολα στα σχολεία.

Δεν συνέβαλε στη χειραφέτηση

Η Γαλλία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό Μουσουλμάνων σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη από τις πρώην βορειοαφρικανικές αποικίες της. Οι μετανάστες έχουν προβλήματα με το κοσμικό κράτος, τον αυστηρό διαχωρισμό ανάμεσα στην εκκλησία και το κράτος. Είναι μια από τις λίγες αρχές που συμμερίζεται ολόκληρη η διχασμένη γαλλική αριστερά. Είναι ο λόγος που η Νούρα Τζαμπάλα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Μουσουλμάνων Γυναικών πιστεύει ότι η κατάσταση δεν θα αλλάξει αν κερδίσει στις προεδρικές ο σοσιαλιστής υποψήφιος Φρανσουά Ολάντ.

Η Τζαμπάλα αγωνίζεται για να καταρρίψει τις προκαταλήψεις που υπάρχουν για τις μουσουλμάνες στη γαλλική κοινωνία. Η ίδια δεν φορά μπούρκα, αλλά μαντίλα και στέκεται επικριτικά απέναντι στην απαγόρευση. Θεωρεί ότι το μέτρο δεν συνέβαλε στη χειραφέτηση της Μουσουλμάνας, αλλά το αντίθετο, την έσπρωξε ακόμη πιο πολύ στο περιθώριο. Παρ΄όλα αυτά καλεί τους Μουσουλμάνους της Ευρώπης να ασκούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα με τρόπο που να μην βγαίνει εκτός των δυτικών κοινωνικών πλαισίων.

«Συμβουλεύω τις Μουσουλμάνες της Ευρώπης να μην κρύβουν το πρόσωπό τους πίσω από το μαντήλι», λέει. Όποιος καλύπτεται με αυτόν τον τρόπο, αποκόπτεται από την κοινωνία. Δημιουργούνται εμπόδια που αποκόπτουν τις γυναίκες από τη συμμετοχή στη δημόσια ζωή». 

Joanna Impey / Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου