Πορτογαλία- όπως Ελλάδα;

Δύο εβδομάδες διήρκεσε η τελευταία επίσκεψη της τρόϊκα στη Λισαβόνα. Η έκθεσή της συνέτεινε όχι μόνο στην εκταμίευση της επόμενης δόσης, αλλά και στο να δοθεί παράταση ενός χρόνου για την απομείωση του πορτογαλικού χρέους. Όπως επισημαίνει στην Deutsche Welle ο Ματίας Κούλας από το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Φράϊμπουργκ της Γερμανίας «η Πορτογαλία έχει υλοποιήσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με τρόπο υποδειγματικό. Αποτέλεσμα: η ανάγκη για την παροχή νέων δανείων από το εξωτερικό μειώνεται, το εργατικό κόστος συρρικνώνεται και η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται».

Στην Πορτογαλία έχουν ήδη προχωρήσει οι ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Το πιο σημαντικό είναι όμως ότι υπάρχει- και υπήρχε από την αρχή του προγράμματος σταθεροποίησης- ευρεία συναίνεση για την αναγκαιότητα οδυνηρών μεταρρυθμίσεων.

Η συναίνεση, προϋπόθεση για μεταρρυθμίσεις

Όπως τονίζει ο Χανς Βέρνερ Μπέμερ, στέλεχος του γερμανο-πορτογαλικού εμπορικού επιμελητηρίου στη Λισαβόνα «στην Πορτογαλία θεωρείται δεδομένο ότι η διαδικασία προσαρμογής είναι απαραίτητη. Την υποστηρίζουν η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση, αλλά και ο πληθυσμός της χώρας, έστω και αν εκδηλώνονται κάθε τόσο διαφωνίες για μεμονωμένα μέτρα. Αυτή η συναίνεση αποτελεί υπόδειγμα για άλλες χώρες και είναι η βάση για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, οι οποίες μπορεί να είναι οδυνηρές, αλλά από την άλλη πλευρά είναι και απαραίτητες».

Η αλήθεια είναι ότι αυτή η συναίνεση υφίσταται μία σκληρή δοκιμασία σε εποχή που η ύφεση εντείνεται στην Πορτογαλία, ενώ η ανεργία έχει φτάσει στο ποσοστό-ρεκόρ του 15,7%. Με αυτά τα δεδομένα, ο υπουργός Οικονομικών Βίτορ Γασπάρ αναγκάστηκε να ανακοινώσει νέες περικοπές, όπως τη μείωση των συντάξεων, αλλά και του αριθμού των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα. Τώρα οι ειδικοί συνιστούν στην Πορτογαλία να ενισχύσει τον εξαγωγικό προσανατολισμό της οικονομίας της για να δημιουργήσει νέο πλούτο. Ήδη σήμερα η χώρα έχει αυξήσει τις εξαγωγές της σε μεγάλες αγορές όπως η Κίνα, αλλά και η Αγκόλα, πρώην αποικία της Πορτογαλίας.

Αλλά όπως επισημαίνει ο Ματίας Κούλας «η Πορτογαλία πρέπει να δουλέψει στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση του πληθυσμού και κατ΄αυτόν τον τρόπο να βελτιώσει την καινοτομία, άρα και την ανταγωνιστικότητά της. Σήμερα ανταγωνίζεται περισσότερο χώρες όπως η Κίνα και λιγότερο χώρες όπως η Γερμανία, δηλαδή εστιάζει περισσότερο στο κόστος και όχι τόσο στην καινοτομία. Αυτή η συνταγή δεν είναι αποδοτική» λέει ο συνεργάτης του «Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής».

Διοίκηση-πρότυπο για την Ελλάδα;

Παρ΄όλ΄αυτά η Πορτογαλία καταγράφεται ως η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, μετά την Ιρλανδία, στην οποία οι περικοπές φαίνεται να αποδίδουν και το σημείο καμπής είναι πλέον ορατό, σε αντίθεση με τα όσα γίνονται στην Ισπανία και κυρίως στην Ελλάδα, εκτιμά ο Γερμανός αναλυτής. Και υποστηρίζει ότι αυτό οφείλεται σε μία βασική διαφορά ανάμεσα στις δύο χώρες της νότιας Ευρώπης: «Η Πορτογαλία αποφασίζει πράγματα και στη συνέχεια τα υλοποιεί κιόλας. Έχει μία δημόσια διοίκηση που λειτουργεί. Θα έλεγα ότι στα προβλήματα υπάρχουν ομοιότητες με την Ελλάδα, αλλά στην επίλυση των προβλημάτων αυτών υπάρχουν τεράστιες διαφορές. Η Πορτογαλία επιδεικνύει τη θέληση, αλλά και τη διοικητική ικανότητα να επιλύει προβλήματα, κάτι που δεν υπάρχει στην Ελλάδα».

Ralf Bosen / Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ.σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου