Πορτογαλία: τουριστική ανάπτυξη με «σκιές»

Στο ηλιόλουστο Αλγκάρβε, το νότιο τουριστικό άκρο της Πορτογαλίας, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και αυτοκίνητα εξαντλούνται. Η Λισαβόνα και το Πόρτο καταγράφουν ολοένα αυξανόμενους αριθμούς επισκεπτών. Η τουριστική άνθηση που σημειώνεται στη χώρα δεν έχει προηγούμενο. Πέρσι την επισκέφθηκαν περισσότεροι από 17 εκατομμύρια άνθρωποι, σχεδόν διπλάσιοι σε σχέση με τον πληθυσμό της.

«Επωφελούμαστε βεβαίως και από τη γενικότερη κατάσταση παγκοσμίως», λέει ο πρώην υφυπουργός και νυν επιχειρηματίας στον τουριστικό κλάδο Μπερνάρντο Τριντάντε. Οι επιπτώσεις της «Αραβικής Άνοιξης», η συρροή των προσφύγων στην Ελλάδα και οι τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία συμβάλλουν, όπως εκτιμά ο ίδιος, στην αύξηση του αριθμούν των επισκεπτών τουλάχιστον εξίσου με τη διεύρυνση και τον εκσυγχρονισμό των τουριστικών υποδομών που πραγματοποιείται σε όλη τη χώρα.

Τουριστική άνοδος και σε λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς

Εκτιμάται ότι οι τουρίστες δαπάνησαν στην Πορτογαλία πέρσι περίπου 2,5 δις ευρώ, καθιστώντας τον τουρισμό μια από τις σημαντικότερες πηγές εσόδων για τη χώρα που πλήττεται από την οικονομική κρίση. Σύμφωνα με στοιχεία της εγχώριας τουριστικής υπηρεσίας, ο αριθμός των θέσεων εργασίας αυξήθηκε την περασμένη χρονιά κατά περίπου 150.000, ενώ άνοιξαν ακόμη 30 νέες ξενοδοχειακές μονάδες. Ήδη πολλά ξενοδοχεία στο Αλγκάρβε έχουν 100% πληρότητα για τους καλοκαιρινούς μήνες. Η συγκεκριμένη περιοχή προσελκύει κατά κύριο λόγο Βρετανούς, οι οποίοι δεν αναζητούν μόνο ηλιόλουστες αλλά και ασφαλείς διακοπές. Επίσης, χάρη στην ισχυρή βρετανική λίρα τα πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα της Πορτογαλίας είναι γι' αυτούς προσιτά.

Ο αριθμός των τουριστών αυξάνεται όμως αισθητά και σε λιγότερο δημοφιλείς περιοχές της χώρας, τονίζει με ενθουσιασμό ο πρόεδρος του Πορτογαλικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Νούνο Μποτέλιο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Πόρτο στον πορτογαλικό βορρά. «Έρχονται ολοένα περισσότεροι επισκέπτες», λέει εμφανώς ικανοποιημένη η Σοφία Μάια, ιδιοκτήτρια μιας πανσιόν στο κέντρο της πόλης, υπογραμμίζοντας ότι ο τουρισμός έχει γίνει ο σημαντικότερος οικονομικός κλάδος του Πόρτο.

Η «σκοτεινή» πλευρά της τουριστικής έκρηξης

Ωστόσο, η ραγδαία ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου στη χώρα προκαλεί εμφανώς και προβλήματα. Εκπρόσωποι των κατοίκων του ιστορικού κέντρου της Λισαβόνας διαμαρτύρονται ότι οι τουρίστες δημιουργούν ασφυκτικές συνθήκες την ημέρα. Και κατά τη διάρκεια της νύχτας ο κόσμος που «πλημμυρίζει» τα μπαρ και τις μπυραρίες της περιοχής κάνει τη ζωή των κατοίκων «κόλαση», διαμαρτύρεται ο Λουίς Παϊσάνα, εκπρόσωπος των κατοίκων της συνοικίας Μπαΐρο Άλτο. Ακόμη φθηνές κατοικίες μετατρέπονται σε πολυτελή καταλύματα και διατίθενται σε τουρίστες μέσω διαδικτύου –συχνά παράνομα. Ολοένα περισσότεροι κάτοικοι, κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας, αναγκάζονται να μετακομίσουν αδυνατώντας να καλύψουν το αυξανόμενο κόστος.

Ο Λουίς Παϊσάνα εκτιμά ότι δεν πρόκειται να ληφθούν πρωτοβουλίες για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της τουριστικής έκρηξης, καθώς κανείς δεν είναι πρόθυμος να χάσει μέρος των εσόδων που αποφέρει. Ο ίδιος παρατηρεί ότι οι κάτοικοι της Λισαβόνας δεν έχουν πλέον τις καλύτερες των διαθέσεων απέναντι στους τουρίστες.

Τις δυσάρεστες προεκτάσεις της τουριστικές ανάπτυξης αντιλαμβάνεται από την πλευρά της και η ξενοδόχος Σοφία Μάια από το Πόρτο. «Πρέπει να προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε τον τουρισμό χωρίς να καταστρέψουμε τις υπάρχουσες δομές», λέει η ίδια, τονίζοντας ότι πολλοί τουρίστες έρχονται άλλωστε ακριβώς επειδή θέλουν να γνωρίσουν τις ιδιαιτερότητες της πόλης της.

Γιόχεν Φάγκετ / Άρης Καλτιριμτζής