Ποια συμφέροντα κρύβονται πίσω από την παροχή βοήθειας;

«Θα προσφέρουμε ό,τι μπορούμε: διπλωματική στήριξη, αναπτυξιακή βοήθεια, στρατιωτική ισχύ και το πιο σημαντικό, την αμέριστη συμπαράστασή μας…», έλεγε προ ημερών ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, δίνοντας την πρώτη υπόσχεση βοήθειας στην πληγωμένη Αϊτή.

Με αυτά τα λόγια ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε δώσει την πρώτη υπόσχεση βοήθειας: άμεση ενίσχυση εκατό εκατομμυρίων ευρώ και αποστολή 10.000 στρατιωτών για τη διανομή της βοήθειας και την τήρηση της τάξης. Η παρουσία στην Αϊτή αποτελεί σταθερό άξονα μίας αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που αντιλαμβάνεται τη χώρα αυτή ως αυτονόητη σφαίρα επιρροής. Και αυτό παρότι η Ουάσιγκτον χρειάστηκε 58 χρόνια για να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Αϊτής, μετά την απόσχισή της από τη Γαλλία το 1804.

Ανθρωπιστικά κίνητρα και πολιτικοί υπολογισμοί

Η προηγούμενη μαζική είσοδος Αμερικανών πεζοναυτών στη χώρα χρονολογείται από το 2004, όταν εκδιώχθηκε ο τελευταίος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος Ζαν Μπερτράν Αριστίντ υπό το βάρος κατηγοριών για κατάχρηση εξουσίας και απύθμενη διαφθορά. Ενώ μόλις δέκα χρόνια πριν, πάλι οι Αμερικανοί πεζοναύτες είχαν βοηθήσει τον Αριστίντ να ανέλθει στην εξουσία, ανατρέποντας τη διεφθαρμένη χούντα της Αϊτής.

Οι σημερινές υποσχέσεις του Μπαράκ Ομπάμα δεν έχουν μόνο ανιδιοτελή κίνητρα, υποστηρίζει ο Όλιβερ Γκλιχ, συνεργάτης του Πανεπιστημίου του Βερολίνου :

«Φυσικά προέχουν τα ανθρωπιστικά κίνητρα για τον Ομπάμα. Από κει και πέρα όμως η παροχή βοήθειας ικανοποιεί και τους ψηφοφόρους του. Ας μην ξεχνάμε ότι το 2005 ο Μπους δεν είχε καταφέρει να αντιμετωπίσει την καταστροφή μετά τις πλημμύρες στη Λουϊζιάνα και τα περισσότερα θύματα ήταν μαύροι. Σήμερα οι μαύροι ψηφοφόροι ψηφίζουν Ομπάμα…» λέει ο Γερμανός επιστήμονας.

Προσφορά βοήθειας με νεοαποικιακά κίνητρα;

Σε αντίθεση πάντως με άλλους Ευρωπαίους αναλυτές ο Όλιβερ Γκλιχ δεν διαβλέπει νέο – αποικιακά κίνητρα στην Ουάσιγκτον. Άλλωστε η νόμιμη κυβέρνηση και οι περισσότεροι κάτοικοι της Αϊτής εγκρίνουν την παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων. Ο γερμανός

επιστήμονας πιστεύει ότι οι Αμερικανοί επιμένουν ιδιαίτερα στη διατήρηση της τάξης για συγκεκριμένους και πρακτικούς λόγους: δεν θέλουν να μετατραπεί η Αϊτή σε ένα ακόμα κέντρο διακίνησης ναρκωτικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως είναι σήμερα το Μεξικό.

«Στην Αϊτή ο στρατός έχει ουσιαστικά καταργηθεί για λόγους που σχετίζονται με την πρόσφατη ιστορία της χώρας. Επομένως δεν υπάρχει μία οργανωμένη δύναμη που να διαθέτει την ετοιμότητα και την απαραίτητη υποδομή για να αντιδράσει άμεσα σε τόσο μεγάλες φυσικές καταστροφές. Υπάρχει βέβαια αστυνομία, αλλά ο σεισμός έχει πλήξει ακόμα και την ίδια την αστυνομία…», τονίζει ο Όλιβερ Γκλιχ.

Οι Αμερικανοί είχαν πάντοτε προνοήσει να συνδέσουν την όποια στρατιωτική επέμβαση στην Αϊτή με την παροχή οικονομικής βοήθειας, ασκώντας την επιρροή τους και σε διεθνείς οργανισμούς. Μόλις πέρσι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διέγραψε χρέη της Αϊτής συνολικού ύψους ενός δισεκατομμυρίου διακοσίων εκατομμυρίων δολαρίων μετά από παρέμβαση των ΗΠΑ. Ανάλογα «δώρα» προς την Αϊτή αναμένονται και φέτος, με στόχο να χρηματοδοτηθεί η ανοικοδόμηση της πρωτεύουσας Πορτ Ω Πρενς μετά τον καταστροφικό σεισμό.

Daniel Scheschkewitz/Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου