1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Πλούσια χώρα, φτωχές πόλεις

24 Απριλίου 2013

Η Γερμανία είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που έχει καταφέρει σε καιρό κρίσης να έχει πλεόνασμα. Ωστόσο πολλές γερμανικές πόλεις αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, προκαλώντας ανησυχία.

https://p.dw.com/p/18M6E
Εικόνα: imago stock&people

Έντονο προβληματισμό προκαλεί εδώ και καιρό στη γερμανική κυβέρνηση η οικονομική κατάσταση πολλών γερμανικών πόλεων και κοινοτήτων. Αν και τα παραδοσιακά οικονομικά κέντρα όπως το Αμβούργο, η Φραγκφούρτη και το Μόναχο εξακολουθούν να έχουν πλεόνασμα, πολλές άλλες πόλεις όπως το Ντούισμπουργκ, το Ομπερχάουζεν ή το Γκελσενκίρχεν έχουν άδεια ταμεία. Εκεί πολλά νηπιαγωγεία, σχολεία και πολιτιστικά ιδρύματα έχουν βάλει ήδη λουκέτο.

Αν και τα τελευταία χρόνια έχει επέλθει σε μεγάλο βαθμό η εξισορρόπηση των οικονομικών αντιθέσεων μεταξύ των γερμανικών κρατιδίων, εντούτοις οι διαφορές μεταξύ ανατολικής και δυτικής Γερμανίας είναι ακόμη εμφανείς. Ο δήμαρχος της Νυρεμβέργης Ούλριχ Μάλι (SPD) και πρόεδρος της Ένωσης Γερμανικών Πόλεων αναφέρει χαρακτηριστικά: «Παρατηρούμε ότι το χάσμα μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών πόλεων, παρά την οικονομική πρόοδο, δεν έχει ακόμη αμβλυνθεί».

Ένα πρόβλημα με πολλές αιτίες

Εκτός από τις ιδιαίτερες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κρατίδιο αλλά και πόλη, οι οποίες επιβάλλουν αναπόφευκτα διαφορετικές πολιτικές πρωτοβουλίες, υπάρχουν κι άλλοι λόγοι, βαθύτεροι, που οδηγούν στη διατήρηση των ανισοτήτων. «Οι τοπικοί προϋπολογισμοί επιβαρύνονται επιπλέον από το τεράστιο κόστος που απαιτεί η εκπλήρωση των όρων του κοινωνικού κράτους, όπως για παράδειγμα σε πολλές πόλεις του Ρουρ» λέει ο Ούλριχ Μάλι.

O δήμαρχος της Νυρεμβέργης Ούλριχ Μάλι (SPD)
O δήμαρχος της Νυρεμβέργης Ούλριχ Μάλι (SPD)Εικόνα: picture-alliance/dpa

Ο Στέφαν Σνάιντερ από το Γερμανικό Ινστιτούτο Aστικών Μελετών (Difu) εκτιμά πως οι φόβοι «ελληνοποίησης» πολλών γερμανικών πόλεων είναι αβάσιμοι: «Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό να συμβεί στη Γερμανία. Στην περίπτωση που μία πόλη δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις, τότε αναλαμβάνει δράση το εκάστοτε ομόσπονδο κρατίδιο». Η ίδια λοιπόν η ομοσπονδιακή οργάνωση της χώρας είναι αυτή που παρέχει ευέλικτες λύσεις αλλά και ασφάλεια. Πολλές πόλεις έχουν έτσι λάβει σημαντική χρηματική βοήθεια για να ενισχύσουν την τοπική τους οικονομία. Στην πραγματικότητα πρόκειται βέβαια για δάνεια, τα οποία όμως σε πολλές περιπτώσεις κρίνονται γιγαντιαία με δυσοίωνες δυνατότητες αποπληρωμής.

«Σχέδια διάσωσης» πόλεων με τη συνδρομή ειδικών

O ισχυρισμός πάντως ότι οι γερμανικές πόλεις δεν κάνουν όσα πρέπει για να μειώσουν τα χρέη τους είναι άδικος, αναφέρει ο Ούλριχ Μάλι. Τα τελευταία είκοσι χρόνια σε διοικητικό επίπεδο οι πόλεις ήταν αυτές που κατάφεραν να έχουν περισσότερα θετικά πρόσημα στους ισολογισμούς τους σε σχέση με τα κρατίδια αλλά και τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Ωστόσο για να διατηρηθούν σε υγιή οικονομική βάση χρειάζονται μία σταθερή εισροή εσόδων αλλά και περισσότερη στήριξη από το κέντρο, δηλαδή την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, τόσο στον τομέα των κοινωνικών παροχών όσο και στις επενδύσεις.

Ο Στέφεν Σνάιντερ εκτιμά πως ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός των δήμων είναι κομβικής σημασίας
Ο Στέφεν Σνάιντερ εκτιμά πως ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός των δήμων είναι κομβικής σημασίαςΕικόνα: David Ausserhofer

Ο Μάλι υποστηρίζει πως ελάχιστες είναι οι εξαιρετικά κακές περιπτώσεις όπου έχουν γίνει αλόγιστες σπατάλες εκ μέρους δημάρχων και δημοτικών συμβουλίων. Από την άλλη πλευρά ο φόβος που έχει κυριεύσει πολλούς πολίτες σχετικά με την έλλειψη πόρων και το ενδεχόμενο χρεοκοπίας γερμανικών δήμων οδηγεί κάθε τόσο σε έντονες διαμαρτυρίες κατά δημοτικών αποφάσεων για ανέγερση σχολείων, θεάτρων και άλλων δημοτικών χώρων. Οι τοπικοί φορείς πρέπει σε κάθε περίπτωση να λαμβάνουν υπόψη τις αιτιάσεις αυτές και να δρουν με την ύψιστη υπευθυνότητα σε ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση των δημοτικών κονδυλίων.

Για το λόγο αυτό πολλοί δήμοι και κοινότητες προσφεύγουν σε ειδικούς πάνω σε θέματα διοίκησης και οικονομικής διαχείρισης, όπως ο Στέφαν Σνάιντερ, με στόχο να καταστρώσουν βιώσιμες πολιτικές προς την κατεύθυνση της οικονομικής σταθερότητας. Για τον Στέφαν Σνάιντερ το κλειδί βρίσκεται στο σχεδιασμό μακροπρόθεσμων δημοσιονομικών αλλά και επενδυτικών στρατηγικών που θα μπορούν να δώσουν στους γερμανικούς δήμους οικονομική ανάσα σε βάθος χρόνου. Με γνώμονα τα μακροπρόθεσμα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες οφείλουν, λοιπόν, να πράττουν οι αρμόδιες διοικητικές αρχές, τόσο σε επίπεδο δήμων όσο και κρατιδίων.

Martin Koch / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου