Παραιτήθηκε ο Πρόεδρος Παλ Σμιτ

Ήταν σίγουρα ένα άδοξο τέλος για μια αμφιλεγόμενη προεδρική θητεία. Ο λόγος για την παραίτηση του Παλ Σμιτ, του πρώην προέδρου της Ουγγρικής Δημοκρατίας και δύο φορές Ολυμπιονίκη στην ξιφασκία το 1968 και 1972. Η αφορμή ήρθε όταν ένα ακόμη σκάνδαλο λογοκλοπής βγήκε στην επιφάνεια, αυτή τη φορά με «μήλον της έριδος» τη διδακτορική διατριβή  που είχε συγγράψει για την ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Στον τελευταίο λόγο του προς τον ουγγρικό λαό μίλησε για μια κατάφωρη αδικία εις βάρος του καθώς και για μια ανήθικη συνωμοσία της αντιπολίτευσης που στόχο είχε να προσβάλει την τιμή και την υπόληψη ενός σοβαρού εκπρόσωπου του ουγγρικού κράτους στη διεθνή πολιτική σκηνή. Υπερασπίστηκε τον διδακτορικό του τίτλο και ανέφερε πως προτίθεται να κινήσει δικαστική διαδικασία.

«Ο ρόλος του προέδρου της Δημοκρατίας είναι να ενώνει και όχι να διχάζει το λαό του. Υπό τις παρούσες συνθήκες, οι προσωπικές μου υποθέσεις φαίνονται να διχάζουν τον ουγγρικό λαό. Για το λόγο αυτό οφείλω να υποβάλλω την παραίτησή μου», δήλωσε ο Σμιτ.

Το σκάνδαλο και το πόρισμα της ειδικής επιτροπής

Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε όταν τον περασμένο Ιανουάριο η ουγγρική εφημερίδα Heti Világgazdaság ανέφερε πως το μεγαλύτερο κομμάτι της διδακτορικής διατριβής του Σμιτ με θέμα «Ανάλυση των αγωνιστικών προγραμμάτων των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων» που υποστηρίχθηκε το 1992 στο Πανεπιστήμιο του Σέμελβαϊς, αποτελεί προϊόν λογοκλοπής. Ειδικότερα, υποστηρίχθηκε πως πάνω από 180 σε σύνολο 215 σελίδων ήταν επί λέξει μετάφραση μιας πραγματείας για το ίδιο θέμα, του Βούλγαρου επιστήμονα Nikolai Georgiev. Επίσης ο Σμιτ κατηγορήθηκε για αντιγραφή αυτούσιων κεφαλαίων μιας μελέτης του Γερμανού κοινωνιολόγου του αθλητισμού, Κlaus Heinermann.

Παρά την άμεση αντίδραση του Σμιτ για διάψευση των κατηγοριών, η ειδική επιτροπή που συστάθηκε για να ερευνήσει ενδελεχώς την υπόθεση λογοκλοπής επιβεβαίωσε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα τις υπόνοιες λογοκλοπής. Σύμφωνα με το πόρισμα που δημοσίευσε, πάνω από 197 σελίδες αποτελούν προϊόν λογοκλοπής. Ωστόσο, η επιτροπή επέρριψε ευθύνες και στον επιβλέποντα καθηγητή του Σμιτ για ελλιπή έλεγχο των διάφορων πηγών και των σχετικών παραπομπών της επίμαχης διατριβής.

Μεγάλο πλήγμα για την ουγγρική κυβέρνηση

Η υπόθεση Σμιτ φαίνεται να κλυδωνίζει την εύθραυστη ισορροπία της ουγγρικής πολιτικής σκηνής. Μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, το προεδρικό αξίωμα λειτούργησε προβληματικά στην νεαρή ουγγρική δημοκρατία. Σύμφωνα με το ουγγρικό Σύνταγμα, ο πρόεδρος έχει ονομαστικές μόνο αρμοδιότητες και έναν καθαρά συμβολικό ρόλο, διαθέτει ωστόσο στην πράξη το προεδρικό βέτο αρνούμενος να συνυπογράψει ψηφισμένο νόμο που θεωρεί αντισυνταγματικό. Από το 1990 όλοι οι πρόεδροι της Ουγγαρίας άσκησαν το δικαίωμα αυτό με σκοπό την προάσπιση των δημοκρατικών αρχών, θέτοντας συχνά εμπόδιο στις κυβερνητικές αυθαιρεσίες.

Από την ανάδειξή του στην προεδρία το 2010, ο Σμιτ υπήρξε πάντα ένας καλός συνεργάτης του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν. Έτσι, χωρίς προεδρικό αντίλογο, ψηφίστηκαν τα τελευταία δύο χρόνια πολλοί "ύποπτοι" για αντισυνταγματικότητα νόμοι, οι οποίοι σύμφωνα με σημαντικούς συνταγματολόγους της Ουγγαρίας και του εξωτερικού υπονομεύουν τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου. Μένει να δούμε την εξέλιξη της υπόθεσης στις δικαστικές αίθουσες αλλά και τις κινήσεις της ουγγρικής κυβέρνησης για επιλογή διαδόχου.

Keno Verseck/ Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης