Παραγωγή πενικιλίνης από... ηλιέλαιο

Η ανακάλυψη της πενικιλίνης από τον Βρετανό Αλεξάντερ Φλέμινγκ το 1928 θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις του 20ου αιώνα. Έπρεπε όμως να περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι η επιστημονική κοινότητα να συνειδητοποιήσει τη σημασία της για την ανθρωπότητα. Από την μαζική της παραγωγή και χρήση μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο η πενικιλίνη έχει σώσει εκατομμύρια ζωές από λοιμώξεις κάθε είδους. Η πενικιλίνη έχει όμως ένα σημαντικό μειονέκτημα. Ο τρόπος παραγωγής της επιβαρύνει το περιβάλλον. Για να παραχθεί το εμβόλιο απαιτούνται δηλητηριώδη διαλυτικά, όπως η κηροζίνη, η ξυλόλη ή το εξάνιο. Ο Άραβας επιστήμονας Μονβάρ Χοσεΐν παρουσίασε πρόσφατα μια νέα επαναστατική μέθοδο παρασκευής πενικιλίνης με τη βοήθεια ηλιελαίου: «Κατ΄ αρχήν ήθελα να εξετάσω αν ήταν δυνατή η παρασκευή με μια απλή και εναλλακτική λύση. Στόχος μου δεν ήταν η μέγιστη δυνατή απόδοση της λύσης μου. Σκέφτηκα λοιπόν να δοκιμάσω ηλιέλαιο. Είχα διαβάσει ότι χρησιμοποιείται για τον διαχωρισμό αρωματικών ουσιών από ένα μείγμα. Κανείς όμως δεν το είχε δοκιμάσει με αντιβιώσεις.».

Επιτυχημένα πειράματα με…ηλιέλαιο

Ο Άραβας επιστήμονας πραγματοποίησε τα πρώτα πειράματα στο Πανεπιστήμιο του Οκλαντ στην Νέα Ζηλανδία. Μετά από πρώτες αποτυχίες κατάφερε να απομονώσει -με τη βοήθεια του ηλιελαίου- περίπου 30% πενικιλίνη. Και το σημαντικότερο: η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές και μάλιστα με το ίδιο ηλιέλαιο. Ήδη όμως λέει ο Μονβάρ Χοσεΐν υπάρχουν πολλοί που δείχνουν ενδιαφέρον για την πρωτότυπη, φθηνή και οικολογική λύση για την παρασκευή πενικιλίνης: «Η Κινεζική Ιατρική Ακαδημία ήθελε να αποσπάσει από ένα μείγμα αντιβιοτικών μια συγκεκριμένη αντιβιοτική ουσία. Έκανα χρήση της διαδικασίας που επινόησα και διαπίστωσα ότι ο διαχωρισμός είναι δυνατός. Καμιά άλλη διαδικασία δεν είχε παρόμοια αποτελέσματα».

Σε στάση αναμονής η φαρμακοβιομηχανία…

Η φαρμακοβιομηχανία, ωστόσο, αντιδρά συγκρατημένα στο νέο τρόπο παραγωγής πενικιλίνης. Ο λόγος είναι ότι το ηλιέλαιο είναι μεν η φιλικότερη προς το περιβάλλον διαδικασία, όχι όμως και η μοναδική. Στα επιστημονικά περιοδικά οι ειδικοί συζητούν μια σειρά εναλλακτικών λύσεων. Ακόμα παραμένει ανοιχτό ποιος τρόπος παρασκευής πενικιλίνης θα είναι αυτός που θα καθιερωθεί τελικά.

Hellmuth Nordwig/Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος