Παράνομες αναθέσεις δημοσίων έργων στην Ισπανία

Η Άνα Γκαρίδο είχε για 20 ολόκληρα χρόνια μια εξαιρετική σταδιοδρομία. Αρχικά ως διοικητική υπάλληλος στο δημαρχείο της Μαδρίτης, στη συνέχεια ως υπάλληλος της περιφερειακής κυβέρνησης στην ισπανική πρωτεύουσα και αργότερα στο πλούσιο προάστιο της Μαδρίτης Μποαντίγια ντελ Μόντε. Εκεί ήταν υπεύθυνη για την οργάνωση δραστηριοτήτων για νέους. Ωστόσο, πριν από 10 χρόνια η κατάσταση άρχισε να περιπλέκεται, όπως εξομολογείται η ίδια σε μια μικρή μπυραρία της Μαδρίτης. «Μας έδωσαν εντολή να διατυπώνουμε τις προκηρύξεις για τους δημόσιους διαγωνισμούς με τέτοιο τρόπο ώστε να ευνοούνται ιδιαίτερα συγκεκριμένες επιχειρήσεις», λέει η Άνα Γκαρίδο, συμπληρώνοντας ότι «όσοι συνεργάζονταν έπαιρναν προαγωγή, ενώ όσοι έλεγαν ‘αυτό δεν γίνεται' έμεναν στάσιμοι ή και υποβαθμίζονταν. Αυτό συνέβη και σ' εμένα».

Η Άνα Γκαρίδο αρνήθηκε να αποτελέσει γρανάζι αυτού του κυκλώματος. Έτσι δεν έβαζε την υπογραφή της σε περιπτώσεις αναθέσεων στις οποίες δεν τηρούνταν οι προβλεπόμενοι όροι. Έτσι δεν άργησε να θεωρηθεί «αντιδραστική». Αρχικά της ασκήθηκε ήπια πίεση. Κάποια μέρα εκπρόσωποι ενός δημοτικού συμβουλίου της πρότειναν να ανακαινίσει το σπίτι της χρησιμοποιώντας οικοδομικά υλικά που είχε στη διάθεσή της η δημοτική αρχή. «Έχουμε τόσο πολλά οικοδομικά υλικά που δεν χρειαζόμαστε στην αποθήκη. Ίσως μπορούμε να σε βοηθήσουμε», της είπαν σύμφωνα με την ίδια.

Η ζωή της έγινε συντρίμμια

Ωστόσο, η Άνα Γκαρίδο δεν δέχθηκε τη δελεαστική προσφορά αρνούμενη να γίνει μέλος του διεφθαρμένου κυκλώματος από το οποίο, όπως λέει, δεν θα μπορούσε να βγει στη συνέχεια. Ενόσω διηγείται αυτά τα βιώματα κοιτάζει νευρικά στα διπλανά τραπέζια της μπυραρίας. Παρ' ό,τι έπαψε προ πολλού να εργάζεται στη Μποαντίγια ντελ Μόντε, ωστόσο ακόμη και σήμερα αισθάνεται ότι την παρακολουθούν. Η Άνα Γκαρίδο κατέγραφε σε καθημερινή βάση τα προσωπικά της βιώματα αλλά και όσα της αποκάλυπταν συνάδελφοί της.

Κάποια στιγμή προσκόμισε στην εισαγγελία έναν φάκελο 300 ολόκληρων σελίδων. Επρόκειτο για την αρχή του σκανδάλου «Κορέα» από το επώνυμο του μεγαλοεπιχειρηματία και βασικού κατηγορούμενου της υπόθεσης Φρανθίσκο Κορέα. Χωρίς η ίδια να το γνωρίζει, συνέβαλε με την ενέργειά της να έρθει στο φως δίκτυο διαφθοράς εθνικής εμβέλειας, στο οποίο δεν εμπλέκονταν μόνο τοπικοί πολιτικοί αλλά και κορυφαίοι εκπρόσωποι της ισπανικής πολιτικής τάξης. Μάλιστα, σύμφωνα με τον δικαστή που ανέλαβε τη διαλεύκανση της υπόθεσης, αποδεικνύεται ότι το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι χρηματοδότησε την ανακαίνιση των κεντρικών της γραφείων στη Μαδρίτη με παράνομες δωρεές επιχειρήσεων στις οποίες είχαν ανατεθεί παράτυπα δημόσια έργα.

Παρά το θάρρος της να προβεί στην καταγγελία όσων έγινε μάρτυρας, η ζωή της Άνα Γκαρίδο έχει γίνει συντρίμμια, κάτι που έχει συμβεί και σε πολλές άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις ατόμων που τόλμησαν να ξεσκεπάσουν υποθέσεις διαφθοράς στην Ισπανία. Άλλωστε δεν υπάρχει κανένας νόμος που να προστατεύει τέτοιου είδους μάρτυρες.

Όπως εξομολογείται, «έχασα πολλούς φίλους επειδή φοβούνταν ή τους πρόσφεραν ανταλλάγματα. Η σχέση μου με τον σύντροφό μου καταστράφηκε. Επίσης καταστράφηκα οικονομικά. Έπρεπε να αφήσω το διαμέρισμά μου, έχασα τη δουλειά μου και δεν βρίσκω τίποτα καινούριο. Η ζωή μου είναι εφιάλτης, δέχομαι απειλές για τη ζωή μου και πολιορκούμαι από δικαστικές υποθέσεις».

Η Άνα Γκαρίδο ζει πουλώντας χειροποίητα βραχιόλια που φτιάχνει η ίδια. «Είναι δύσκολο να ζεις έτσι», λέει. «Ειδικά όταν έχεις κάνεις απλά και μόνο αυτό που θεωρούσες καθήκον σου».

Χανς-Γκύντερ Κέλνερ (dlf) / Άρης Καλτιριμτζής