Ο FRONTEX σε „διακοπές“

«19 παράνομοι μετανάστες ανασύρθηκαν νεκροί ανοιχτά της Μάλτας». «Βάρκα που μετέφερε παράνομους μετανάστες ναυάγησε ανοιχτά της Χίου. Από τους 16 ναυαγούς αφρικανικής καταγωγής που επέβαιναν, διασώθηκε μόνο ένας.»

Ειδήσεις σαν και αυτές καταφθάνουν καθημερινά και έκαναν επιτακτική την ανάγκη συντονισμένης δράσης από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τον Κανονισμό 2007/2004 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συστήθηκε ειδικό σώμα, «Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ή αλλιώς «FRONTEX». Στόχος του σώματος, η περιφρούρηση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.

Με την πολλά υποσχόμενη επιχείρηση ονόματι Ναυτίλος, για τέσσερις εβδομάδες και ως και τα τέλη του Ιουλίου, η περιφρούρηση της Μεσογείου ενισχύθηκε, με τη συμμετοχή γερμανικών και γαλλικών ελικοπτέρων, αλλά και πλοίων του ελληνικού, ισπανικού και μαλτέζικου ναυτικού. Στο παιχνίδι των εντυπώσεων, ο αρμόδιος Επίτροπος σε θέματα Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας της Ε.Ε., Φράνκο Φραττίνι, είχε σπεύσει να εμφανιστεί δημοσίως σε ένα από τα συμμετέχοντα πλοία.

Όπως δημοσιεύει ο Οργανισμός στην ιστοσελίδα του, στα πλαίσια της επιχείρησης Ναυτίλος πάνω από 460 παράνομοι μετανάστες περισυνελέγησαν, ενώ 166 ναυαγοί γλίτωσαν από βέβαιο θάνατο. Στην πλειοψηφία τους κατάγονταν από την Ερυθραία, τη Σομαλία, την Αιθιοπία και τη Νιγηρία.

Τον Αύγουστο όμως, και ενώ τα κύματα των παράνομων μεταναστών συνέχιζαν να φτάνουν στις ακτές της Ευρώπης, ο FRONTEX ανέστειλε τις δραστηριότητές του. Σύμφωνα με τον Φέρραν Ταρραντέλλας, εκπρόσωπο Τύπου της Κομισιόν, «δεν υπήρξε διακοπή που να μην έχει προβλεφθεί, καθώς οι μήνες Ιούλιος και Σεπτέμβριος είχαν οριστεί ως οι πιο προβληματικοί»

Με ποιο σκεπτικό όμως αποκλείσθηκε ο Αύγουστος από τους προβληματικούς, όπως τους χαρακτηρίζει ο Φέρραν Ταρραντέλλας, μήνες;

Ο Γερμανός ευρωβουλευτής Βόλφγκανγκ Κράισσλ-Ντέρφλερ θεωρεί την απόφαση αυτή απαράδεκτη και το πεδίο δραστηριοτήτων τoυ FRONTEX υπερβολικά στενό: «’Ο,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Ειδικά αν την κύρια περίοδο, ο Οργανισμός κάνει διακοπές. Θα πρέπει να προβούμε σε μια ριζική αλλαγή στη δομή του FRONTEX, καθώς η δράση του δεν πρέπει να περιορίζεται στη Μεσόγειο, αλλά να εκτείνεται στα αφύλακτα σύνορα όλων των κρατών-μελών».

Όπως δήλωσε στο πρόγραμμά μας εκπρόσωπος του Οργανισμού, δεν θα ήταν δυνατή η συνέχιση της επιχείρησης αυτής όλο το καλοκαίρι λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων. Έτσι λοιπόν αποφασίστηκε η αναστολή των δραστηριοτήτων για έναν μήνα.

Ο Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού Ιλκα Λάτινεν αναφέρει σε έγγραφο υπό τον τίτλο «FRONTEX: Στοιχεία και Μύθοι» ότι η Υπηρεσία έχει στη διάθεσή της 21 αεροσκάφη, 27 ελικόπτερα και 116 πλοία, αλλά μόνο στα χαρτιά, όπως διευκρινίζει. Στην πραγματικότητα ο εξοπλισμός αυτός δεν ανήκει στον Οργανισμό, αλλά διατίθεται κατά περίπτωση από τα κράτη-μέλη, ενώ ο FRONTEX φέρει το κόστος του δανεισμού.

Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι όλος αυτός ο εξοπλισμός ετίθετο στη διάθεση του FRONTEX, 2 βδομάδες θα ήταν αρκετές, για να εξαντληθεί το ποσό των 35 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό στο οποίο ανέρχεται ο προϋπολογισμός του Οργανισμού.

Οι δυνατότητες λοιπόν που έχει ο FRONTEX είναι περιορισμένες.

Άλλωστε, ο Γερμανός Υπουργός Εσωτερικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε ξεκαθαρίσει κατά τη γερμανική προεδρία την άνοιξη του 2007 ότι «δεν πρόκειται για τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων ελέγχου των εξωτερικών συνόρων στον FRONTEX. Δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Αντίθετα πρόκειται για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και συνεργασία σε ιδιαίτερες καταστάσεις ανάγκης» .

Στο άρθρο 2 του Κανονισμού 2007/2004 μάλιστα ορίζεται ότι ένας από τους σκοπούς του Οργανισμού είναι η ενίσχυση των κρατών - μελών σε περιστάσεις που απαιτούν ιδιαίτερη υποστήριξη στα εξωτερικά σύνορα. Με άλλα λόγια, ο Οργανισμός καλείται να ενισχύσει την προσπάθεια των κρατών-μελών για περιφρούρηση των συνόρων. Η αρμοδιότητα όμως αυτή καθ’ αυτή παραμένει στη δικαιοδοσία των κρατών-μελών.

Η επιχείρηση Ναυτίλος αναμένεται να μπει στη δεύτερη φάση της πριν το τέλος του Σεπτέμβρη. Τότε θα ξεκινήσουν και πάλι οι έλεγχοι στη Μεσόγειο για τον εντοπισμό παράνομων μεταναστών.