Ο Ρέντσι στην ευρωπαϊκή σκηνή

Η ανάληψη της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την Ιταλία είναι το ιδανικό σκηνικό για τον Ματέο Ρέντσι. Όχι επειδή ο ιταλός πρωθυπουργός ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις λεπτομέρειες των ευρωπαϊκών νομικών σχεδίων, αλλά κυρίως για την προβολή που προσφέρει σε αυτόν και τη χώρα του η ευρωπαϊκή προεδρία. Ο Ρέντσι διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο για την Ρώμη. Και η προεδρία είναι ένα σκαλοπάτι για την επίτευξη του στόχου του.

Ευέλικτη ερμηνεία του Συμφώνου Σταθερότητας

«Μετά την επαίσχυντη εποχή του Μπερλουσκόνι, η Ιταλία θέλει να διαδραματίσει εκ νέου ηγεμονικό ρόλο στην ΕΕ», παρατηρεί η Neue Zürcher Zeitung. Για να γίνει, όμως, αυτό θα πρέπει η Ρώμη να επανέλθει στο δρόμο της ανάπτυξης. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιεί και θα υλοποιεί τις επόμενες «1.000 ημέρες» ο Ματέο Ρέντσι. Από το ερχόμενο φθνινόπωρο θέτει σε εφαρμογή τα σχέδια του για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, της δικαιοσύνης και της δημόσια διοίκησης. Αυτό που ο 39χρονος πολιτικός απαιτεί από την ΕΕ είναι μεγαλύτερη ευελιξία στην ερμηνεία του Συμφώνου Σταθερότητας προκειμένου να διασφαλίσει χρόνο για την επιστροφή στην ανάπτυξη.

Χωρίς να απορρίπτει ανοιχτά την πολιτική της δημοσιονομικής εξυγίανσης, που έχει επιβάλει στην ευρωζώνη το Βερολίνο, ο Ρέντσι δίνει έμφαση στην ανάκαμψη της οικονομίας. Δεν ζητά αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά την «ευέλικτη ερμηνεία» του, γνωρίζοντας την γερμανική καχυποψία, η οποία αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων, και στην τροποποίηση που πέρασε το Βερολίνο στην «στρατηγική ατζέντα» της ΕΕ: «Η ευελιξία που προβλέπεται στο Σύμφωνο Σταθερότητας θα πρέπει να αξιοποιηθεί με τον βέλτιστο τρόπο». Και αυτό δεν σημαίνει κατ` ανάγκη περισσότερη ευελιξία.

Ευνοϊκή συγκυρία

Η σύγκρουση με την καγκελάριο Μέρκελ θεωρείται από πολλούς αναλυτές προδιαγεγραμμένη, ωστόσο, όλα δείχνουν ότι ο Ματέο Ρέντσι θα επιτύχει σε μεγάλο βαθμό τον στόχο του. Η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα. Είναι «too big to fail». Η καγκελάριος Μέρκελ θα αναγκασθεί να κάνει παραχωρήσεις στην Ρώμη. Η ιταλική προεδρία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σε μια περίοδο που η ΕΕ στελεχώνει ακόμη τους σημαντικότερους θεσμούς της (Κομισιόν, προεδρία Συμβουλίου και εντεταλμένος για την εξωτερική πολιτική) ευνοεί τα σχέδια του Ρέντσι να επιβάλει τις δικές του προτεραιότητες.

Ο ιταλός πρωθυπουργός μπορεί να καλύψει τα κενά των ευρωπαϊκών οργάνων, που ακόμη δεν έχουν συγκροτήσει προγράμματα, με την δική του ατζέντα. Στην περίπτωση αυτή θα κληθεί να αποδείξει στην πράξη ότι είναι αποτελεσματικότερο το δικό του αναπτυξιακό πρόγραμμα από τη συνταγή της λιτότητας που επιβάλλει το Βερολίνο. Είναι σαφές ότι ο Ματέο Ρέντσι είναι αποφασισμένος να αποτελέσει το αντίπαλο δέος της καγκελαρίου Μέρκελ στην ΕΕ. Κι αυτό όχι μόνο για λόγους που σχετίζονται με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και την ανάγκη χαλάρωσης της πολιτικής λιτότητας προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία στον ευρωπαϊκό Νότο. Ο Ρέντσι θέλει να αποδείξει στους συμπατριώτες του ότι είναι εφικτή μια άλλη πολιτική και ότι είναι σε θέση να προστατεύσει τα ιταλικά συμφέροντα.

Ιταλική σφραγίδα και στην εξωτερική πολιτική;

Αυτό αποτυπώνεται και στην επιδίωξη της Ρώμης να καταλάβει ιταλός πολιτικός ένα από τα σημαντικά αξιώματα της ΕΕ. Στο παρασκήνιο ο Ρέντσι εργάζεται προκειμένου η επί των Εξωτερικών υπουργός του, Φεντερίκα Μογκερίνι, να διαδεχθεί την Κάθριν Άστον στο αξίωμα της εντεταλμένης της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική. Εκτός από τη δημοσιονομική πολιτική, ο Ρέντσι θέλει να βάλει ιταλική σφραγίδα και στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ.

Το μόνο που απομένει είναι να αποδείξει ο ιταλός πρωθυπουργός, σε φίλους και αντιπάλους, πως είναι σε θέση να τηρήσει τις υποσχέσεις του: να αναμορφώσει την Ιταλία και να προσφέρει στην ΕΕ πραγματικές εναλλακτικές λύσεις προς την λιτότητα. Μόνο έτσι θα αποδυναμώσει τις γερμανικές εμμονές. Ιδού η Ρόδος...

Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου