Ο Έμπολα επιβιώνει στο σώμα

«Βλέπω τα πάντα θολά, σαν να έχω σκόνη μπροστά στο πρόσωπό μου. Κι όταν εστιάζω κάπου τα μάτια μου δακρύζουν». Έτσι περιγράφει ο Μορίς Καλόν από τη Λιβερία την κατάστασή του μετά την ανάρρωσή του από τον ιό του Έμπολα. Φλεγμονές στα μάτια, ασθενής όραση, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και τύφλωση, πόνοι στις αρθρώσεις. Όποιος αναρρώνει από τον Έμπολα δε σημαίνει ότι τον έχει κιόλας ξεπεράσει οριστικά.

Ο Μορίς Καλόν πιστεύει ότι για τα μάτια του είναι υπεύθυνο το χλώριο που χρησιμοποιήθηκε για απολύμανση. Η Ζαϊάνα Τζάκσον, γιατρός στη Μονρόβια, πρωτεύουσα της Λιβερίας, λέει ότι για το πρόβλημά του δε φταίει το χλώριο: «Τα προβλήματα όρασης προκαλούνται από τον ίδιο τον Έμπολα, αφού ο ιός προκαλεί φλεγμονές σε κάθε ιστό και όργανο του ανθρώπινου σώματος». Η Τζάκσον διεξάγει έρευνα για τους τρόπους με τους οποίους συνεχίζει να επιδρά ο ιός μετά τη θεραπεία.

Ακόμη κι όταν ο ασθενής ξεπεράσει επίσημα την ασθένεια, μπορεί ο ιός να επανέλθει σε διάφορα σημεία του σώματος. «Το ανοσοποιητικό σύστημα χρειάζεται χρόνο για να φτάσει εκεί και να εξουδετερώσει τον ιό» εξηγεί ο Ντάνιελ Μπάους από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Πριν από ένα μήνα ανακάλυψαν οι ερευνητές ότι ακόμη και μετά από εννέα μήνες μετά την ίαση ενδέχεται να βρίσκονται στοιχεία του ιού στο σπέρμα. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ μόνο στη Λιβερία πέθαναν τον περασμένο χρόνο από Έμπολα 4.800 άτομα, ενώ 10.600 κατάφεραν να επιβιώσουν.

Ο φόβος του στιγματισμού

Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη γειτονική Γουινέα, όπου σύμφωνα με τον Μαμουντού Αρούνα Ντινγκαρέι από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στη Γουινέα «κανένα από τα άτομα που έχουν θεραπευτεί δεν λαμβάνει συμπληρωματική θεραπεία, εφόσον θεωρούνται πλέον υγιή».

Οι ασθενείς δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τις φυσικές, αλλά και τις ψυχικές συνέπειες: κατάθλιψη, μετατραυματικές διαταραχές, περιθωριοποίηση. Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει την οδύνη του Έμπολα τίθενται συχνά στο άκρο της κοινωνίας, ακόμη και όταν δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος να μεταδώσουν την ασθένεια.

Ο Μοχάμεντ Κονέ εργάζεται στην κρατική μέριμνα για την αντιμετώπιση του Έμπολα στη Γουινέα. Κατά τη γνώμη του ο φόβος του στιγματισμού αποτρέπει εκείνους που θεραπεύονται να επιστρέψουν στους γιατρούς και να παραδεχθούν πως έχουν ακόμη συμπτώματα: «Κυριαρχεί ο φόβος ότι δε θα μπορέσουν να ξαναενσωματωθούν στην κοινωνία».

Όπως και με τους εμβολιασμούς κατά του Έμπολα, οι επιστήμονες έχουν μείνει πίσω: οι συνέπειες της ασθένειας δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί. Παλιότερα οι ερευνητές δεν είχαν στη διάθεσή τους πολλούς ασθενείς που να έχουν επιβιώσει του ιού και να εξακολουθούν να έχουν σχετικά συμπτώματα. Τώρα αυτό έχει αλλάξει. Ωστόσο η επιστήμη βρίσκεται ακόμη στην αρχή.

Ούτα Στάινβερ/ Δημήτρης Ελευθεράκης