Ουλρίκε Μάινχοφ
24 Φεβρουαρίου 2006Το παρελθόν αναμειγνύεται με το παρόν μέσα από ένα κολλάζ εντυπωσιακών εικόνων που για πρώτη φορά παρουσίασε ο Γιόχαν Κρέσνικ το 1990 στη Βρέμη λίγο μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Η τρομοκρατία απασχολεί και πάλι την τέχνη μετά την περυσινή μεγάλη έκθεση στη γερμανική πρωτεύουσα για την RAF, αλλά και μια σειρά θεατρικών παραστάσεων. Γιατί ρωτήσαμε τον Γιόχαν Κρέσνικ:
«Είναι σημαντικό, απαντά. Είναι σημαντικό γιατί είναι ένα κομμάτι της ιστορίας της δυτικής Γερμανίας και πρέπει να το παρουσιάσουμε. Στην τηλεόραση υπάρχουν πολλά ρεπορτάζ. Πέρυσι παρουσίασα στη Στουτγάρδη ένα κομμάτι για την άλλη συνοδοιπόρο της Μάινχοφ, την Γκούντρουν Ενσλιν. Η RAF έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στην ιστορία της δυτικής Γερμανίας και την άλλαξε. Στους περισσότερο αυτό δεν είναι συνειδητό και θα πρέπει να το ανακαλέσουμε και πάλι στη μνήμη».
Η γεννημένη το 1934 Ουλρίκε Μάινχοφ στο Ολντενμπουργκ ανατρέφεται χριστιανικά. Ο πατέρας είναι πολέμιος των ναζί και η μητέρα της προέρχεται από οικογένεια Σοσιαλδημοκρατών. Η Ουλρίκε θα χάσει νωρίς τους γονείς της και θα την μεγαλώσει μια φίλη της μητέρας της την οποία θαυμάζει απεριόριστα. Από νωρίς διακρίνεται η κλίση της στα γράμματα και θα ξεχωρίσει για τη συμμετοχή της στους κοινωνικούς αγώνες. Θα γίνει δημοσιογράφος και θα παντρευτεί τον εκδότη του περιοδικού Konkret, με τον οποίο θα αποκτήσει δυο παιδιά. Θα χωρίσει, θα μετακομίσει στο Βερολίνο, θα γνωρίσει την Γκούντρουν Ενσλιν και τον Αντρέα Μπάαντερ και θα περάσει στην παρανομία και τον ένοπλο αγώνα.
Επί σκηνής η Ουλρίκε Μάινχοφ παλεύει με τον εαυτό της και την κοινωνία, μια κοινωνία που ξεχειλίζει από το λίπος του εφησυχασμού. Η εικόνα αποτυπώνεται μέσα από ένα υπέρβαρο ζευγάρι βαυαρών, σύμβολο του γερμανικού συντηρητισμού, που την πετάει ο ένας στον άλλο, την πλακώνουν και τη λιώνουν με το βάρος τους. Ο Κρέσνικ έχει κατηγορηθεί πολλές φορές στο παρελθόν για προκλητικότητα:
«Αυτά τα λένε οι δημοσιογράφοι. Αυτοί με κατηγορούν, εγώ τα βρίσκω όλα όσα συμβαίνουν στη σκηνή πολύ φυσιολογικά.Το έργο είναι λίγο σκληρό αλλά τόσο πρόβλημα δεν είναι»
Ο Κρέσνικ καταδικάζει απερίφραστα τον ένοπλο αγώνα της Μάινχοφ αλλά επί σκηνής καταδικάζει και το κράτος. Παρουσιάζει τις αστυνομικές αρχές σαν χασάπηδες. Θα κρεμάσουν τη Μάινχοφ σε τσιγκέλια σαν ένα κομμάτι κρέας. Θα γυμνώσουν τους συντρόφους της και θα τους στήσουν στον τοίχο για να τους ξεπλύνουν με νερό. Σαν μια καθαρή Γερμανίδα θα πεθάνει και η Μάινχοφ. Στην τελευταία σκηνή θα την κλείσουν σε ένα γυάλινο φέρετρο. Ένα αυστηρό λευκό πουκάμισο και οι ξανθές κοτσίδες που τις φορούν θυμίζουν εθνικοσοσιαλισμό, ενώ παιανίζει ο εθνικός ύμνος ‘Deutschland über alles’ ‘Η Γερμανία πάνω από όλα’.
Μαρία Ρηγούτσου