Ολλανδική προεδρία σε κλίμα ευρωσκεπτικισμού

Η Ολλανδία αναλαμβάνει την πρώτη Ιανουαρίου την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η «σύνδεση» θα αποτελέσει το επόμενο εξάμηνο λέξη-κλειδί για την Ολλανδία. Τη χώρα που το λαμπρό αποικιακό της παρελθόν του 17ου αιώνα συνδέεται αρχιτεκτονικά με τα υπερσύγχρονα κτήρια του σήμερα, με τη νέα εποχή διεθνούς συνεργασίας και της τεχνολογικής προόδου.

Ειδικά η προσφυγική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη απαιτεί στενή συνεργασία, τόνισε ο ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Μπερτ Κέντερς, που υπογράμμισε ότι «η ΕΕ δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της να αποτραβηχτεί». Ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός δανείζεται εκφράσεις από την πλούσια ναυτική παράδοση της χώρας του, επισημαίνοντας ότι «πρέπει να διατηρήσουμε τη ρότα μας», σε μια παρομοίωση της ΕΕ με καράβι που πλέει στην τρικυμία.

Μια προεδρία γεμάτη προκλήσεις

Την Ολλανδία περιμένουν μεγάλες προκλήσεις, όπως προέβλεψε προσφάτως η εντεταλμένη για την Εξωτερική Πολιτικής της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι. «Θα είναι μια προεδρία αποφασιστικής σημασίας, δεδομένων των πολλών προβλημάτων της Ευρώπης, όπως τα άτομα που αναζητούν άσυλο και η τρομοκρατίας», επισήμανε η ίδια. Η Ολλανδία θα επιχειρήσει να φέρει τα κράτη-μέλη σε κοινή γραμμή σε αυτά τα πεδία. Αυτό έχει υποσχεθεί τουλάχιστον ο δεξιός φιλελεύθερος πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, ο οποίος δεν παρέλειψε πάντως να αναφερθεί και στον άλλο σημαντικό πυλώνα της κυβέρνησής του, την οικονομία. «Θα επιδιώξουμε και τους δικούς μας στόχους: την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς, τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας και ένα ισχυρό νόμισμα», δήλωσε ο ολλανδός πρωθυπουργός.

Πάντως στο επίκεντρο τοποθετείται η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Βασικοί στόχοι της ολλανδικής κυβέρνησης θα είναι η διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και η δίκαιη κατανομή των προσφύγων στα κράτη-μέλη. Προκειμένου αυτή να καταστεί εφικτή θα πρέπει να υπάρξουν δεσμευτικές συμφωνίες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Μία αποστολή που φαντάζει εξόχως δύσκολη για μια χώρα στην οποία ο ευρωσκεπτικισμός έχει λάβει πρωτόγνωρες διαστάσεις. Ο ακροδεξιός λαϊκιστής Γκερτ Βίλντερς έχει κηρύξει «πόλεμο» στην ΕΕ και βλέπει τα ποσοστά δημοφιλίας του να ανεβαίνουν με τη βοήθεια αιχμηρών, δημαγωγικών συνθημάτων, που καλούν τους Ολλανδούς να αντιταχθούν στα καταλύματα προσφύγων, απαιτώντας το κλείσιμο των συνόρων και την έξοδο της χώρας τους από την ΕΕ.

Ζητείται πραγματισμός

Γεγονός είναι ότι η πλειοψηφία των Ολλανδών αισθάνεται ότι οι Βρυξέλλες παρεμβαίνουν υπερβολικά στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας τους. Πολλοί ζητούν τη διακοπή του προσφυγικού ρεύματος προς την Ολλανδία, όπου υπεβλήθησαν το 2015 περίπου 57.000 αιτήσεις χορήγησης ασύλου -αριθμός που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.

Ο διχασμός των απόψεων στην Ολλανδία αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η ΕΕ. Κάτι που η Χάγη φαίνεται να λαμβάνει υπόψη της στη σκιαγράφηση των στόχων της προεδρίας της: «Μια Ένωση που επικεντρώνεται στα ουσιώδη, μια καινοτόμα Ένωση που προωθεί την ανάπτυξη και την απασχόληση, μια Ένωση που είναι δίπλα στον πολίτη». Επιπλέον, όπως επισημαίνεται, η μάχη κατά της τρομοκρατίας και οι προσφυγικές ροές εξαναγκάζουν τα κράτη-μέλη να συνεργαστούν ακόμη και ενάντια στα εθνικά τους συμφέροντα. Το πώς ακριβώς μπορούν να συνδυαστούν αυτές οι παράμετροι παραμένει προς το παρόν ασαφές. Όπως τόνισε η Φεντερίκα Μογκερίνι, «το ζητούμενο τώρα είναι ο πραγματισμός, κάτι για το οποίο λέγεται ότι φημίζονται οι Ολλανδοί.

Άρης Καλτιριμτζής (dpa)