Οι Ουκρανοί ψήφισαν υπέρ της Ευρώπης

Οι Ουκρανοί ψήφισαν. Πρόκειται ίσως για τη σημαντικότερη εκλογική διαδικασία μετά την ανεξαρτησία της χώρας. Και αυτό γιατί για πρώτη φορά θα υπάρχει στο κοινοβούλιο μια μεγάλη φιλοδυτική πλειοψηφία, η οποία μπορεί να μεταρρυθμίσει τη χώρα και να την οδηγήσει στην Ευρώπη. Για πρώτη φορά θα εκπροσωπούνται επίσης στην Werchowna Rada νεαροί ακτιβιστές, οι οποίοι θέλουν να αλλάξουν τη χώρα στη βάση του φιλελεύθερου και δημοκρατικού προσανατολισμού τους. Τον προηγούμενο χειμώνα δρομολόγησαν μαζί με άλλους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους την ανατροπή του διεφθαρμένου και αυταρχικού καθεστώτος Γιανουκόβιτς. Τώρα καλούνται να αναλάβουν πολιτικές ευθύνες εντός του κοινοβουλίου. Θα πρέπει να αποδείξουν, εάν μπορούν να αντιμετωπίσουν την επιρροή των παλιών πολιτικών ελίτ και ολιγαρχών.

Πλειοψηφία υπέρ της Ευρώπης

Νικητές των εκλογών είναι τόσο οι ακτιβιστές του Μαϊντάν, όσο και τα κόμματα που στήριξαν τότε την πολιτική αλλαγή: κυρίως η συμμαχία γύρω από τον πρόεδρο «Μπλοκ Πέτρο Ποροσένκο» και το Λαϊκό Μέτωπο του μεταβατικού πρωθυπουργού Γιατσένιουκ. Tα δυο κόμματα μαζί διαθέτουν πλειοψηφία στη νέα βουλή και συνεπώς είναι σε θέση να προχωρήσουν στον εκσυγχρονισμό της χώρας στη βάση των ευρωπαϊκών στάνταρ.

Στην κυβέρνηση θα μπορούσαν να συμμετάσχουν θεωρητικά και άλλα κόμματα. Δεδομένων των εν μέρει επώδυνων οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται, μια ευρεία πλειοψηφία στη βουλή αναμφίβολα θα διευκόλυνε τα πράγματα.

Εντός και οι παλιές ελίτ

Αυτό θα είναι κάθε άλλο παρά εύκολο, αν λάβει κανείς υπόψη και τις προσωπικές έριδες εντός των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων. Πέραν αυτού, στο νέο κοινοβούλιο δεν υπάρχουν μόνον νέα πρόσωπα, αλλά και μέλη της παλιάς ελίτ, ανάμεσά τους πρώην έμπιστοι του Γιανουκόβιτς, οι οποίοι σχημάτισαν ένα «αντιπολιτευτικό μπλοκ». Προφανώς και αυτή τη φορά το μεικτό εκλογικό σύστημα (50% των υποψηφίων εκλέγονται βάσει λίστας και 198 απευθείας από την εκλογική περιφέρεια) έδωσε τη δυνατότητα εξαγοράς βουλευτικών εδρών από ανθρώπους που έχουν χρήματα και επιρροή. Το νομοθετικό έργο της βουλής ενδέχεται να δυσχεράνουν επίσης λαϊκίστικες δυνάμεις, οι οποίες ωστόσο απέσπασαν λιγότερες ψήφους από ότι αναμένετο. Το ακροδεξιό «Δεξιός Τομέας» δεν εκπροσωπείται καν στη νέα βουλή. Την κατιούσα έχει πάρει και το εθνικιστικό Swoboba αλλά και το λαϊκίστικο «Ριζοσπαστικό Κόμμα». Τα δεξιά άκρα δεν φαίνεται να συγκινούν τους Ουκρανούς.

Νίκη για τη δημοκρατία

Γι΄ αυτό το λόγο οι εκλογές αυτές συνιστούν μια μεγάλη νίκη για τη δημοκρατία στην Ουκρανία. Η διαδικασία νομιμοποιεί την αλλαγή εξουσίας. Η Ρωσία, η οποία ισχυριζόταν ότι η μεταβατική κυβέρνηση δεν είχε λαϊκή νομιμοποίηση και η οποία δυσφημούσε τους πρωταγωνιστές του Μαϊντάν ως φασίστες, δεν μπορεί πλέον να επικαλείται τα εν λόγω ακραία επιχειρήματα. Όπως και στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου, η συντριπτική πλειοψηφία των Ουκρανών τάχθηκε υπέρ των δημοκρατικών και μετριοπαθών δυνάμεων.

Ακόμη και το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι δεν κατάφεραν να ψηφίσουν λόγω του πολέμου στα ανατολικά της χώρας, δεν έχει αντίκτυπο στη νομιμότητα της εκλογικής διαδικασίας. Οι έδρες των εν λόγω εκλογικών περιφερειών όπου δεν στήθηκαν κάλπες, δεν θα καλυφθούν. Αυτός που στέρησε από τους ανθρώπους εκεί τη συμμετοχή τους σε μια δίκαιη και ελεύθερη εκλογική διαδικασία δεν ήταν το Κίεβο, αλλά η Μόσχα και η απόφαση προσάρτησης της Κριμαίας και στήριξης των αυτονομιστών.

Οι εκλογές αυτές οδηγούν την Ουκρανία στο δρόμο προς την Ευρώπη. Οι Ουκρανοί πολίτες θέλουν την ευρωπαϊκή προοπτική. Το ξεκάθαρο εκλογικό αποτέλεσμα προσφέρει μια μεγάλη ευκαιρία προς αυτή την κατεύθυνση. Τώρα είναι σειρά των πολιτικών στο Κίεβο να ανταποκριθούν. Η δε ΕΕ θα πρέπει να στηρίξει την Ουκρανία σε αυτή της την προσπάθεια – και με την προοπτική ένταξης στην ΕΕ.

Bernd Johann / Κώστας Συμεωνίδης