Οι μάχες Τουρκίας-PKK ξυπνούν οδυνηρές μνήμες

Ειδικές δυνάμεις ασφαλείας της Τουρκίας έσπευσαν στις 20 Αυγούστου έξω από νοσοκομείο της πόλης Σιλβάν στην κατοικημένη κυρίως από Κούρδους περιοχή του Ντιγιάρμπακιρ, απαιτώντας να υψωθεί και πάλι η κατεβασμένη τουρκική σημαία στο κτίριο. Όπως είπαν, τη σημαία είχαν κατεβάσει προηγουμένως μέλη του PKK. Λίγο νωρίτερα η Σιλβάν είχε αυτοανακηρυχθεί ανεξάρτητη πόλη. Η τουρκική κυβέρνηση απέρριψε κατηγορηματικά κάθε είδους απόπειρα αυτονόμησης, συλλαμβάνοντας τον Γιουκσέλ Μποντακτσί, νεαρό πολιτικό του φιλοκουρδικού κόμματος HDP και δήμαρχο της Σιλβάν.

Η πόλη είχε επιχειρήσει να αυτονομηθεί μετά τις επανειλημμένες επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού κατά του PKK κυρίως σε κουρδικές πόλεις της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Αυτόπτες μάρτυρες και μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων περιγράφουν τη δράση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων σαν πολιορκία. Όπως υποστηρίζουν, η ύψωση της τουρκικής σημαίας στο νοσοκομείο της Σιλβάν ήταν αποκλειστικά μια επίδειξη δύναμης και παράλληλα ένα σύμβολο της αναζωπύρωσης των συγκρούσεων στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας.

Μεγάλη ένταση στις νοτιοανατολικές περιοχές

Η κατάσταση στη χώρα είναι οξυμένη και η ένταση αισθητή στην ατμόσφαιρα των νοτιοανατολικών περιοχών. Οι επιθέσεις από αλλά και εναντίον Τούρκων στρατιωτών που έχουν μεταφερθεί στην περιοχή είναι στην ημερήσια διάταξη. Η απόφαση της Τουρκίας να ενταχθεί στη διεθνή συμμαχία κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος δεν φάνηκε αρχικά να επιβεβαιώνεται στην πράξη. Οι τουρκικές αεροπορικές επιθέσεις τον Ιούλιο δεν είχαν στόχο θέσεις του Ισλαμικού Κράτους, όπως είχε ανακοινωθεί, αλλά έβαλαν κυρίως κατά θέσεων του PKK στο βόρειο Ιράκ. Οι δυνάμεις του PKK απαντούσαν στην τουρκική επιθετικότητα, με την Τουρκία να αντιδρά με μαζικές συλλήψεις ατόμων σε κουρδικές πόλεις και χωριά. Πολύ γρήγορα οι μάχες μεταφέρθηκαν στους δρόμους. Περισσότερες από 100 τοποθεσίες της ευρύτερης περιοχής ανακηρύχθηκαν σε ζώνες ασφαλείας. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές αναφορές, δεκάδες Τούρκοι αστυνομικοί και στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους.

Πάντως, η σύγκρουση στη νοτιοανατολική Τουρκία έχει μακρά ιστορία. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στη δεκαετία του 1990 οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις είχαν αποδυθεί σε μια βίαιη εκστρατεία κατά της κουρδικής αντίστασης του PKK. Ο τελικός απολογισμός των νεκρών υπερβαίνει τις 40.000. Περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν τότε να εγκαταλείψουν τις εστίες τους στις κουρδικές περιοχές. Η κουρδική γλώσσα απαγορεύθηκε.

Η δημιουργία στρατιωτικών ζωνών ασφαλείας θυμίζει πολύ τους αλλοτινούς καιρούς, σχολίασε στην DW ο Γιλμάζ Καν, διευθυντής της οργάνωσης Göc-Der, που ασχολείται με τους εκτοπισμένους εντός των τουρκικών συνόρων. «Τη δεκαετία του 1990 ο τουρκικός στρατός επιτέθηκε εναντίον κουρδικών χωριών. Τώρα δεν γίνονται επιθέσεις μόνο σε χωριά αλλά και σε πόλεις στις οποίες εγκαταστάθηκαν παλιότερα οι εκτοπισμένοι. Μία από αυτές είναι η Σιλβάν», επισήμανε ο Γιλμάζ Καν.

Προεκλογικές μεθοδεύσεις του AKP;

Η τουρκική κυβέρνηση έχει τονίσει κατ' επανάληψη ότι οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν έχουν στόχο τους Κούρδους. Όπως δήλωσε ο Τούρκος υπηρεσιακός πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, «ορισμένοι θεωρούν τις επεμβάσεις κατά του PKK πόλεμο εναντίον των Κούρδων(…), αλλά αυτό δεν ισχύει».

Σύμφωνα με τον Μεσούτ Ασλάν, διευθυντή της ανεξάρτητης τουρκικής ανθρωπιστικής οργάνωσης IHD, στόχος της κυβέρνησης δεν είναι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ο ίδιος, όπως και πολλοί Κούρδοι στην Τουρκία, εκτιμά ότι η κυβέρνηση του κόμματος AKP θέλει να προκαλέσει πόλεμο με το PKK με στόχο να υπονομεύσει τη στήριξη προς το φιλοκουρδικό κόμμα HDP. Απώτερος σκοπός είναι να μειωθεί το ποσοστό των ψήφων του στις πρόωρες εκλογές της 1ης Νοεμβρίου κάτω από το 10% και ως εκ τούτου να μην εισέλθει στο κοινοβούλιο, ανοίγοντας με αυτόν τον τρόπο τον δρόμο για τον σχηματισμό μιας νέας αυτοδύναμης κυβέρνησης του AKP, κάτι που ήταν αδύνατο μετά τις εκλογές της 7ης Ιουνίου.

Τομ Στίβενσον / Άρης Καλτιριμτζής