Οι ιδεολογικές αντοχές του κομμουνισμού στην Ελλάδα

Ο κομμουνισμός στην Ανατολική Ευρώπη έχει επιβιώσει, είτε μέσω των κομμουνιστικών κομμάτων που φέρουν τώρα μια σοσιαλδημοκρατική ταμπέλα, είτε μέσω της νομενκλατούρας που εξακολουθεί να κατέχει τις ιθύνουσες θέσεις του κράτους και της οικονομίας. Σε αυτή την άποψη κατέληξαν όλοι οι εισηγητές του συμποσίου.

Κάπως διαφορετική είναι η περίπτωση του ΚΚΕ, όχι μόνον επειδή δεν ήταν στην εξουσία. Σε αντίθεση με τα περισσότερα κομμουνιστικά κόμματα καταφέρνει μετά την πτώση του σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη, όχι μόνον να διατηρήσει τις δυνάμεις του, αλλά πραγματοποιεί και μια θεαματική ιδεολογική στροφή προς τον Σταλινισμό.

Την επανασταλινοποίηση του ΚΚΕ ο κ.Ανδρέας Στεργίου, ο οποίος διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Κρήτης,

την ανάγει στην ανάγκη της τωρινής ηγεσίας να δώσει στα μέλη και στους οπαδούς του κόμματος μια πειστική απάντηση για την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η απλοϊκή εξήγηση της ηγεσίας του ΚΚΕ έχει ως εξής: ο σοσιαλισμός ήταν νικηφόρος όσο βρισκόταν στην εξουσία ο Στάλιν και το σύστημα που πρέσβευε. Μετά την αποκήρυξη του επακολουθεί μια σταδιακή κάθοδος που οδηγεί στην κατάρρευση του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ανατολική Ευρώπη. Για τον κ. Στεργίου είναι αδιανόητο να καταγγέλλονται οι προσπάθειες αποσταλινοποίησης που είχε καταβάλλει ο άλλοτε ΓΓ του σοβιετικού κομμουνιστικού κόμματος, Νικήτας Χρουστσόφ.

«Η περίοδος του Χρουστσόφ είναι η μόνη περίοδος, όπου έγινε στη Σοβιετική Ένωση μια απόπειρα αποκατάστασης της αλήθειας και μια φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος, μια διεύρυνση των ελευθεριών, που μέχρι τότε ήταν απολύτως απούσες. Είναι αδιανόητο να θεωρείται, ότι αυτή η περίοδος είναι η κερκόπορτα που έδωσε στον καπιταλισμό τη δυνατότητα να εισβάλει στη Σοβιετική Ένωση και να την καταστρέψει» λέει ο κ.Στεργίου.

“Σοσιαλισμός ίσον Στάλιν”;

Την εξίσωση “Σοσιαλισμός ίσον Στάλιν” ο Ανδρέας Στεργίου την χαρακτηρίζει “συγκάλυψη της απόλυτης βαρβαρότητας”. Πώς όμως εξηγείται το φαινόμενο ότι το ΚΚΕ εξακολουθεί να διατηρεί τις δυνάμεις του; «Αυτό συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το γεγονός, ότι οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι αυτού του κόμματος αρνούνται να αποδεχθούν, ότι αυτό στο οποίο πίστεψαν και για το οποίο έχουν παλέψει ήταν ένα “εφιαλτικό είδωλο» θα πει ο κ. Στεργίου.

Ένας δεύτερος λόγος της επιτυχίας του ΚΚΕ σχετίζεται με την αντιμετώπιση υπαρκτών κοινωνικών προβλημάτων στην Ελλάδα. «Και ο τρίτος λόγος είναι η πολιτιστική ηγεμονία της Αριστεράς στην Ελλάδα. Τόσο σε επίπεδο διανόησης, όσο και σε επίπεδο πανεπιστημίων και σε επίπεδο τέχνης. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν συνώνυμο του διανοούμενου – ο κομμουνιστής, μπορεί πλέον να μην υπάρχει, ασκεί όμως μεγάλη επιρροή” συμπληρώνει.

Πολιτιστική ηγεμονία της Αριστεράς στην Ελλάδα

Μέρος της πολιτιστικής ηγεμονίας της Αριστεράς είναι κατά τον κ. Στεργίου και ο κόσμος του Συνασπισμού. Φοβούμενος ότι μια κριτική θεώρηση της ιστορίας της Αριστεράς, της περιόδου της Αντίστασης και του Εμφυλίου, θα απειλούσε τόσο το εγχείρημα ενός δημοκρατικού σοσιαλισμού όσο και την προσφορά της Αριστεράς για τις κοινωνικές κατακτήσεις των εργαζομένων, οι διανοούμενοι και πολιτικοί του Συνασπισμού συντάσσονται στην πράξη με το ΚΚΕ. υποστηρίζει ο Ανδρέας Στεργίου.

«Αυτό που γίνεται συχνά κατά κόρον λάθος στην Ελλάδα είναι να συγχέεται ο σεβασμός προς τους αγώνες του εργατικού κινήματος, οι οποίοι ήταν σημαντικοί και προσέφεραν πολλά στην ελληνική κοινωνία. "Eκπολίτισαν τις εργασιακές συνθήκες, εκπολίτισαν αν θέλετε την κοινωνία. Αυτή η προσφορά συγχέεται πολλές φορές με αυτό που ήταν ο κομμουνισμός" υποστηρίζει ο Ανδρέας Στεργίου.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Υπευθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου