«Οι Θράκες - Το χρυσό βασίλειο του Ορφέα» μια έκθεση στο μουσείο τέχνης της Βόνης,
31 Αυγούστου 2004
Οι Θράκες είναι ένας από τους αρχαιότερους και πολυπληθέστερους ινδοευρωπαϊκούς λαούς. Ευρήματα που πιστοποιούν τον πολιτισμό τους βρίσκουμε από την νεολιθική εποχή από το 7000 π.Χ. μέχρι τον 2ο αιώνα μ.Χ. Στον κατάλογο της εκθέσεως διαβάζουμε ότι οι Θράκες είναι ένας 'άδικα ξεχασμένος λαός'. Για εμάς τους Έλληνες όμως κάθε άλλο παρά ένας ξεχασμένος λαός είναι. Πώς ακριβώς εννοείται στην έκθεση μας εξηγεί ο επιμελητής της Κάι Χάιμερ:
«Αυτό οφείλεται κατ' αρχήν στο γεγονός ότι οι Θράκες ήταν ένας λαός που δεν είχε δική του γραφή και φυσικά το 'ξεχασμένος' είναι λίγο υπερβολικό. Αυτά που ξέρουμε για τους Θράκες είναι πάντα λίγο 'χρωματισμένα' από την οπτική γωνία των άλλων και κυρίως των Ελλήνων. Αυτά που ξέρουμε απευθείας για του Θράκες βασίζονται κυρίως στα ευρήματα.»
1000 αντικείμενα παρουσιάζονται στις δύο μεγάλες αίθουσες του μουσείου. Κεραμικά, είδη καθημερινής χρήσης, κοσμήματα, όπλα, αλλά και μια εντυπωσιακή τοιχογραφία από θολωτό τάφο του 4ου αιώνα π.Χ. στο Αλεξάντροβο της Βουλγαρίας και η οποία ανακατασκευάστηκε και για πρώτη φορά παρουσιάστηκε δημόσια. Στην τοιχογραφία παρουσιάζονται σκηνές κυνηγιού. Εντυπωσιακές παραστάσεις στα ζεστά χρώματα της γης. Αλλά επίσης πολύ εντυπωσιακά εκθέματα είναι μια σειρά χρυσών αντικειμένων της καθημερινότητας και κυρίως δύο χρυσοί κρατήρες του 4ου ή 3ου αιώνα π.Χ. σε σχήμα κέρατος με μορφές αμαζόνων. Εκτός όμως από τις γυάλινες προθήκες με τις γεμάτες αντικείμενα και την περίφημη τοιχογραφία, που προαναφέραμε, υπάρχουν και μια σειρά φωτογραφιών σε πολύ μεγάλες διαστάσεις που παρουσιάζουν τη σκληροτράχηλη φύση, στην οποία έζησαν και δημιούργησαν οι Θράκες και κέντρο της οποίας, σύμφωνα πάντα με τον κατάλογο της έκθεσης, ήταν η Βουλγαρία. Εδώ αναφέραμε στον κ. Χάιμε, χωρίς καμιά διάθεση εθνικιστικής υπεροψίας, πως η αναφορά στην Ελλάδα είναι περιορισμένη:
«Αυτό έχει σίγουρα να κάνει γιατί είναι μια έκθεση, η οποία στήθηκε από Βούλγαρους ιστορικούς που ασχολούνται με τους Θράκες. Το ίδιο πρόβλημα έχουμε και με την Ρουμανία, γιατί και εκεί έζησαν Θράκες. Και η συνεργασία μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας είναι πολύ περιορισμένη. Προφανώς αυτό έχει να κάνει πως ότι ξέρουμε για τους Θράκες περνάει μέσα από τις διαφορικές εθνικές κουλτούρες, οι θεσμοί των οποίων πολύ λίγο συνεργάζονται μεταξύ τους και αυτό το βρίσκω πολύ λυπηρό».
Οι πιο διάσημοι πάντως μεταξύ των Θρακών τα ονόματα των οποίων μνημονεύονται μέχρι σήμερα είναι ο Ορφέας, ο οποίος με την γλυκιά του λύρα ανάσταινε ακόμα και τους νεκρούς και ο διάσημος σκλάβος Σπάρτακος από τη Ρώμη, ο αρχηγός της πρώτης και μοναδικής εξέγερσης των σκλάβων. Πώς ήταν όμως αλήθεια οι σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Θρακών:
«Θα τις χαρακτήριζα λίγο παρόμοιες με τις σχέσεις μεταξύ των κατοίκων της Κολωνίας και του Ντίσελντορφ. Στα μάτια μου ήταν πολύ στενές αυτές οι σχέσεις. Από τις ελληνικές πηγές που έχουμε συμπεραίνουμε ότι υπήρχε πολύ σεβασμός και εκτίμηση. Το βλέπουμε στον Όμηρο. Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν και πολλά σκωπτικά σχόλια. Οι Έλληνες έβλεπαν αφ' υψηλού τους Θράκες. Ο Πλωτίνος αναφέρει π.χ. ότι στην Αθήνα στην αγορά έσκασαν στα γέλια, όταν ο Θαλής σκόνταψε σε κάποια γούβα, γιατί κοιτούσε αφηρημένος τον ουρανό.»