«Να τελειώνουμε και με τα υπολείμματα της τρομοκρατίας»

K. υπουργέ,να ξεκινήσουμε από την επικαιρότητα των τελευταίων ημερών: Είστε από τους πρώτους που πήγατε στην αμερικανική πρεσβεία και εκφράσατε τη συμπαράστασή σας για το τρομοκρατικό χτύπημα. Εγώ θα ήθελα να σας ρωτήσω, αν είστε ικανοποιημένη από την εικόνα που δίνει σήμερα η Ελλάδα, λίγα μόλις χρόνια μετά την περίοδο που η χώρα εξάρθρωνε τη 17 Νοέμβη και διοργάνωνε τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

«Η Ελλάδα έχει κάνει μια τεράστια προσπάθεια στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Βρισκόμαστε ιδεολογικά, πολιτικά απέναντι σ΄ αυτό το φαινόμενο, το οποίο είναι απολύτως καταδικαστέο, και για το οποίο ο Ελληνικός λαός στο σύνολό του έχει πληρώσει ένα υψηλότατο κόστος. Κόστος πολιτικό, κόστος οικονομικό, κόστος για τη διεθνή εικόνα της χώρας.

Τα βήματα, τα οποία έχουν γίνει για την εξάρθρωση της τρομοκρατίας, είναι πολλά και σημαντικά. Αλλά θα μου επιτρέψετε εδώ να πω ότι ανήκω σ΄ αυτούς που πάντα έλεγαν ότι δυστυχώς δεν έχουμε πλήρως εξαλείψει το φαινόμενο αυτό. Αλλά η προχθεσινή ρουκέτα έρχεται να επιβεβαιώσει ακριβώς αυτήν την πραγματικότητα και να μας κάνει ακόμα πιο αποφασισμένους να τελειώσουμε και με τα υπολείμματα της τρομοκρατίας, που υπάρχουν στον τόπο μας. Το θέμα μας δεν είναι μόνο ποιόν χτυπούν. Χτυπούν κυρίως τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, χτυπούν την ελληνική δημοκρατία, και βλάπτουν σε πολύ μεγάλο βαθμό κάθε προσπάθεια, η οποία γίνεται σ΄ αυτό τον τόπο. Άρα, έχουμε υποχρέωση να τελειώσουμε με τους κυρίους αυτούς».

Μμήνυμα στα Σκόπια

Σε ένα άλλο θέμα της επικαιρότητας των ημερών, κ. Μπακογιάννη, την περιοδεία του ειδικού μεσολαβητή του ΟΗΕ για το πρόβλημα της ονομασίας της ΦΥΡΟΜ σε Αθήνα και Σκόπια, κατόπιν δικής σας προσκλήσεως. Ήταν περιοδεία αποκλειστικά για το ζήτημα της μετονομασίας του αεροδρομίου των Σκοπίων;

Όχι δεν ήταν αποκλειστικά για τη μετονομασία του αεροδρομίου των Σκοπίων. Εμείς όπως ξέρετε, με τα Σκόπια έχουμε μια ενδιάμεση συμφωνία. Η ενδιάμεση αυτή συμφωνία μας έχει επιτρέψει να λειτουργήσουμε ως δύο γειτονικές χώρες με καλές σχέσεις, οι οποίος όμως έχουν μία διαφορά: αυτήν του ονόματος. Έχουμε όμως και ορισμένες άλλες διαφορές μικρότερες, οι οποίες όμως είναι εξίσου σοβαρές. Είναι δηλαδή πολύ σημαντικό να τηρήσουμε τη συμφωνία την οποία έχουμε κάνει για αποφυγή προκλήσεων, για τη μή ιδιοποίηση συμβόλων, για καλές σχέσεις μεταξύ μας, οι οποίες βασίζονται και σε αλλαγές των βιβλίων της ιστορίας κλπ.

Εγώ είπα στον κ. Νίμιτς κάτι πάρα πολύ απλό: ότι τα Βαλκάνια, για να βρουν την ειρήνη και τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, την οποία επιδιώκουμε όλοι, πρέπει να κοιτάξουν στο μέλλον, σε ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον και δεν πρέπει να αναζητούν πλαστά στηρίγματα του παρελθόντος. Το παρελθόν χωρίζει, το μέλλον ενώνει. Σ΄ αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να λειτουργήσουμε. Η ελληνική εξωτερική πολιτική, πάντοτε, στον ευαίσθητο αυτό χώρο ακολουθεί αυτή τη λογική. Και μ΄ αυτή τη λογική έχουμε πείσει χώρες έχουμε πείσει κόμματα να υπερβούμε τις όποιες εθνικιστικές τάσεις υπήρχαν και να κοιτάξουμε πραγματικά προς τα μπρος. Αυτό σημαίνει ότι και τα Σκόπια οφείλουν να κάνουν τη δική τους προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή.

Ο κ. Νίμιτς έχει την ευθύνη να βρει κάποια στιγμή μια συμβιβαστική λύση, μία ονομασία που να μπορεί να είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές, δεν προβλέπω πως θα κάνει κάτι πολύ σύντομα. Εν πάσει περιπτώσει, προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να κινηθούμε και να αποφύγουν τα Σκόπια κινήσεις, οι οποίες λειτουργούν αντίθετα προς το στόχο αυτό.

Το μήνυμα αυτό το έχετε ήδη στείλει στα Σκόπια, μολαταύτα είστε υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσετε ένα ζήτημα που ανέκυψε με τη μετονομασία του αεροδρομίου των Σκοπίων, ο κ. Νίμιτς, εάν μεταφέρω σωστά τη δήλωσή του μετά τις συναντήσεις του και στα Σκόπια διαβλέπει μια μεγάλη διάσταση μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων στο θέμα αυτό, προβάλει η σκοπιανή πλευρά και θέμα εμπορικότητας αναφορικά το όνομα του αεροδρομίου.

Ακούστε: επιχειρήματα υπάρχουν πολλά. Και ορισμένα από αυτά θα μπορούσαν να ανήκουν και στην κατηγορία του γραφικού. Εν πάσει περιπτώσει, η ουσία έχει σημασία, και ο κ. Νίμιτς ο ίδιος, σε ερώτηση συναδέλφου σας απάντησε ότι ήταν αντιπαραγωγική η απόφαση αυτή. Από εκεί και πέρα η ελληνική κυβέρνηση με πολλή μεγάλη ψυχραιμία και νηφαλιότητα αντιμετωπίζει το θέμα και έχουμε και πλήρως ξεκαθαρίσει τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης. Έχω δηλαδή πει και στο συνάδελφό μου το Σκοπιανό, αλλά και στους Αμερικανούς και στους υπόλοιπους ευρωπαίους εταίρους μας, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επικυρώσει συμφωνία εισόδου των Σκοπίων στο ελληνικό κοινοβούλιο, εάν δεν έχει υπάρξει λύση του προβλήματος. Αυτή είναι μία θέση πάρα πολύ ξεκάθαρη, διότι πιστεύω πραγματικά ότι το κοινό ευρωπαϊκό σπίτι πρέπει να έχει γερές βάσεις. Και γερές βάσεις σημαίνει, βάσεις καλής γειτνίασης. Η καλή γειτνίαση ενδεχομένως για το Λουξεμβούργο θεωρείται αυτονόητη, για μας στα Βαλκάνια πρέπει να αποδεικνύεται καθημερινά.

Αν ερμηνεύω σωστά αυτά που μου λέτε, βλέπετε μια διευθέτηση σε βάθος χρόνου. Σε πόσο βάθος χρόνου

Κατ΄ αρχήν δεν ξέρω πόσο βάθος χρόνου. Ξέρω ποιές είναι οι ευρωπαϊκές ημερομηνίες. Για το όνομα, όπως ξέρετε, χρειάζεται δύο για να χορέψουν ταγκό. Δεν φτάνει η καλή βούληση της Ελλάδας μόνο. Θα πρέπει να υπάρξει καλή βούληση και καλές προθέσεις και από την άλλη πλευρά. Θέλω να ελπίζω θα συνειδητοποιήσει και σκοπιανή ηγεσία ότι για το καλό των ίδιων των πολιτών της χώρας αυτής, που έχουν την τύχη να έχουν τεράστιες ελληνικές επενδύσεις αυτή τη στιγμή. Όπου έχουμε πάνω από 980 εκατομμύρια ευρώ επενδύσει στα Σκόπια, Στο Νότο, όπου είναι οι πολλές επενδύσεις, η ανεργία είναι στο 8%, έναντι 18% στο Βορρά, δηλαδή υπάρχει κέρδος από την καλή γειτνίαση, ουσιαστικό πολιτικό οικονομικό, αναπτυξιακό και νομίζω ότι αυτό θα πρέπει να μετρήσουμε περισσότερο και όχι να προσπαθούν να βρούν επιχειρήματα, τα οποία ούτε ιστορικά, μπορούν να σταθούν, αλλά και πολιτικά είναι παντελώς αντιπαραγωγικά.

Κ. Μπακογιάννη, θα ήθελα την εκτίμησή σας. Πόσο μακρυά, ή πόσο κοντά είμαστε στο 2002, αν λάβουμε υπόψη την καταγραμμένη δήλωση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, ότι οι δύο χώρες ήταν τότε πολύ κοντά στη διευθέτηση μέσω μιας συμφωνίας.

Αυτό το οποίο είναι σημαντικό, είναι ότι η ελληνική θέση είναι μία θέση, την οποία πάντως έχουν και τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα. Είναι λοιπόν μια θέση σταθερή. Το πόσο κοντά και πόσο μακρυά είμαστε, ξέρετε, πάντα στη διπλωματία εξαρτάται τελικώς από μία υπογραφή. Άρα, μπορεί κανείς να πει ότι υπάρχει μια προεργασία, υπάρχουν καταγεγραμμένες προτάσεις, όμως η πολιτική βούληση μέχρι τώρα δεν έχει καταδειχθεί από την πλευρά τω Σκοπίων.

Θα συμφωνούσατε, αν προσέθετα σ΄ αυτό ότι όχι μόνο λείπει η πολιτική βούληση, αλλά έχουμε και μία κίνηση προς τα πίσω με τη νέα κυβέρνηση των Σκοπίων να παίζει το εθνικιστικό χαρτί;

Σας είπα και πριν ότι οι εθνικισμοί είναι τελείως αντιπαραγωγικοί. Και αποτελούν πάντοτε - και δεν το λέω μόνο για τα Σκόπια, αλλά για το σύνολο της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα των δυτικών Βαλκανίων - αποτελούν πάντοτε μικρές εστίες κρίσης. Αυτούς τους εθνικισμούς πρέπει να τους ξεπεράσουμε. Εμείς ως ευρωπαϊκή χώρα, η παλαιότερη μέλος της ΕΕ, εδώ και πάρα πολλά χρόνια είμαστε στην πρωτοπορία ολόκληρης της περιοχής, έχουμε υποχρέωση να κάνουμε ό,τι μπορούμε, ώστε να ενθαρρύνουμε γείτονες, οι οποίοι έχουν επιλέξει αυτή την ευρωπαϊκή πορεία προς τη σωστή κατεύθυνση. Και επειδή δεν είναι το μόνο πρόβλημα, έχουμε το θέμα του Κοσόβου ανοιχτό, έχουμε προβλήματα στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, έχουμε τη σταδιακή προσπάθεια της Αλβανίας να πλησιάσει πιό πολύ την Ευρώπη, έχουμε μια Σερβία, η οποία είναι σε φάση εσωτερικής μετάλλαξης, τα προβλήματα είναι ακόμα εκεί. Δεν τα έχουμε ξεπεράσει στα Βαλκάνια. Έχουμε κάνει όμως πρόοδο. Ελπίζω λοιπόν ότι μ΄ αυτήν τη λογική, θα μπορέσουμε και τα υπόλοιπα θέματα, τα οποία απασχολούν την ευρύτερη περιοχή, να τα ξεπεράσουμε.

Στασιμότητα στο κυπριακό

Κ. Υπουργέ, αναφορικά με το κυπριακό: με δεδομένο ότι στον ΟΗΕ έχουμε νέα ηγεσία, έχουμε το νέο γενικό γραμματέα, τον κ. Μπαν Κι Μουν, ο οποίος συγκροτεί τη νέα του ομάδα. Αναμένετε κάποια νέα πρωτοβουλία από το νέο γενικό γραμματέα του ΟΗΕ;

Κατ΄ αρχήν δεν πιστεύω ότι θα είναι πολύ εύκολο μέσα στο 2007 να έχουμε μια σημαντική πρόοδο στο θέμα του κυπριακού. Γιατί πρέπει να είμαστε και ρεαλιστές. Σε προεκλογική περίοδο στην Τουρκία είναι πολύ δύσκολο να μπορέσει να υπάρξει σοβαρή πρόοδος στο θέμα του κυπριακού. Είναι όμως απολύτως απαραίτητο να συνεχιστεί η προσπάθεια. Κάθε βήμα, το οποίο γίνεται προς την κατεύθυνση προόδου είναι σημαντικό. Οι συζητήσεις λοιπόν, οι οποίες διεξάγονται σήμερα μεταξύ των δύο μερών, είναι ένα πρώτο μικρό βήμα, δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί, δεν έχουν ακόμα σχηματοποιηθεί, αλλά είναι προς μία κατεύθυνση την οποία επιδιώκουμε.

Αυτό το οποίο εμείς θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε και να το ξέρουμε πάντοτε, είναι ότι η βούληση της κυπριακής κυβέρνησης και βεβαίως της ελληνικής είναι να βρεθεί λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Για μας είναι το πρώτο, το μέγιστο εθνικό θέμα το οποίο έχουμε. Άρα προς αυτή την κατεύθυνση δεν θα φεισθούμε καμιάς προσπάθειας.

Δεν βλέπετε λοιπόν μέσα στο 2007 μία σημαντική κινητικότητα στο κυπριακό, αυτή τη στιγμή παραμένουν μπλοκαρισμένα κονδύλια της ΕΕ για την τουρκοκυπριακή πλευρά. Θα απελευθερωθούν μέσα στο 2007;

Η κυπριακή κυβέρνηση έχει κάνει πολύ σοβαρές προτάσεις και τα κονδύλια, όπως ξέρετε, αποφασίστηκαν με τη σύμφωνη γνώμη της κυπριακής κυβέρνησης σε επίπεδο ΕΕ. Άρα δεν προκύπτει πρόβλημα από πλευράς κυπριακής κυβερνήσεως για την απορρόφηση αυτών των κονδυλίων. Είναι όμως πάρα πολύ σημαντικό να θυμόμαστε, ποιός είναι ο στόχος. Ο στόχος είναι η επανένωση της νήσου. Άρα κάθε απόφαση την οποία παίρνουμε, από την πιό μικρή μέχρι την πιό μεγάλη, πρέπει να είναι υποβοηθητική αυτού του στόχου. Είναι πάρα πολύ μεγάλο λάθος, να βλέπουμε το δέντρο και να χάνουμε το δάσος. Δηλαδή να παίρνονται αποφάσεις οι οποίες ενδεχομένως ως τελικό αποτέλεσμα θα έχουν να απομακρύνουν τις δύο κοινότητες τη μία από την άλλη. Και αυτό το λάθος γίνεται εύκολα. Άρα θα πρέπει η σωστή απορρόφηση των κονδυλίων να γίνει, αλλά πάντοτε με γνώμοντα τον τελικό στόχο και να είναι ενταγμένη στη συνολική στρατηγική μας .

Σας ευχαριστώ πολύ κ. Υπουργέ.

Εγώ σας ευχαριστώ.