Ναυάγησε η «σύνοδος της απόγνωσης».

Το θετικό μήνυμα που ήθελαν να στείλουν Γάλλοι και Γερμανοί μετά το ναυάγιο του «ευρωσυντάγματος» μετατράπηκε σε μήνυμα ανοιχτής κρίσης από μία σύνοδο της απόγνωσης που παραπέμπει πλέον τα πάντα στη βρετανική προεδρία.

Γύρω στις δύο το πρωί ένας κουρασμένος και απογοητευμένος προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν είχε παρά να παραδεχθεί το ναυάγιο. Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανακοίνωσε και επισήμως το αδιέξοδο εκφράζοντας τη θλίψη του: «Θέλαμε να δώσουμε νέες δημοσιονομικές προοπτικές στην Ευρώπη για το διάστημα 2007 με 2013, αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέραμε».

Λίγο αργότερα ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου θα προσθέσει να περισσή δόση κυνισμού: «Μεθαύριο θα μεταβούμε στην Ουάσιγκτον για να εξηγήσουμε στον αμερικανό πρόεδρο πόσο ισχυρή και ικανή στη λήψη αποφάσεων είναι η Ευρώπη».

Προηγουμένως και στο πλαίσιο μαραθώνιων διαπραγματεύσεων ο κύριος Γιούνκερ δεν κατάφερε να πείσει τον βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ να αποδεχθεί την πρόταση για καθήλωση του ποσού της βρετανικής έκπτωσης στο ύψος προ της διεύρυνσης δηλαδή στα 4,6 δισ. ευρώ. Ο βρετανός πρωθυπουργός επέμεινε όμως στην επαναδιαπραγμάτευση των αγροτικών επιδοτήσεων: «Με χαρά θα διαπραγματευόμουν για τις επιστροφές των βρετανικών εισφορών, γνωρίζω όμως καλά ότι πρόκειται μια ειδική ρύθμιση που θα έχει προκύψει από μια επίσης ιδιόμορφη κατάσταση. Εάν αγνοήσουμε αυτά τα δεδομένα, στο μέλλον η Βρετανία θα κληθεί να πληρώσει μεγαλύτερες και όχι μικρότερες εισφορές».

Ενάντια στη μείωση των αγροτικών επιδοτήσεων τάσσονται κυρίως οι Γάλλοι και οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου, που αντλούν τους περισσότερους πόρους από τα σχετικά ταμεία. Και όπως επανέλαβε πολλές φορές ο γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ: «Οι αγροτικές επιδοτήσεις δεν έχουν καμία σχέση με τις βρετανικές επιστροφές. Κανείς εκτός από τους Βρετανούς δεν βλέπει μια τέτοια συνάρτηση».

Ο γάλλος πρόεδρος καθιστά τους Βρετανούς υπεύθυνους για το ναυάγιο της Συνόδου Κορυφής. Το ίδιο έκανε και ο γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ, προσπαθώντας να κρύψει την οργή του: «Όποιος ξέρει να εκτιμά τη σπουδαιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και νομίζω ότι την εκτιμούμε όλοι, γνωρίζει πολύ καλά ότι η Ευρώπη έχασε από την στάση που τήρησε η Ολλανδία και κυρίως η Βρετανία».

Πέραν της Βρετανίας, την ύστατη πρόταση του προεδρεύοντος Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ καταψήφισαν Ολλανδία, Ισπανία, Σουηδία, Φινλανδία. Λευκό ψήφισαν Ιταλία και Δανία. Σε μία ύστατη προσπάθεια διάσωσης της συμφωνίας τα δέκα νέα-κράτη μέλη, υπό δέχθηκαν να θυσιάσουν ορισμένα κονδύλια. Δεν κατάφεραν ωστόσο να αναστρέψουν το κλίμα.

Δεν ήταν όμως μόνο η χρηματοδότηση του κοινοτικού προϋπολογισμού το πρόβλημα. Ούτε στο ζήτημα του «ευρωσυντάγματος» προέκυψε ένα ξεκάθαρο μήνυμα από τους 25. Το διάλειμμα για περισυλλογή δεν είναι τίποτε άλλο από μια ακόμη ένδειξη αδυναμίας της ΕΕ να πάρει αποφάσεις. Έτσι η Βρετανία, η Πορτογαλία, η Σουηδία, η Δανία και η Φιλανδία αποφάσισαν να αναβάλουν την επικύρωση της συνθήκης . Μόνο η Πολωνία και η Εσθονία θα συνεχίσουν τη διαδικασία.

Στο κρίσιμο ερώτημα του μέλλοντος της ΕΕ δεν δόθηκε καμία απάντηση. Το «ευρωσύνταγμα» και ο προϋπολογισμός θα είναι εκ νέου στην ημερήσια διάταξη της επόμενης συνόδου Κορυφής τον ερχόμενο Οκτώβριο και μάλιστα υπό βρετανική προεδρία.