1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

«Ναι» στη συμφωνία επανεισδοχής με την Τουρκία

3 Μαρτίου 2014

Ένα σημαντικό βήμα για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών προς την Ελλάδα: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία επανεισδοχής που υπέγραψε η Τουρκία τον περασμένο Δεκέμβριο.

https://p.dw.com/p/1BISe
Εικόνα: Ahmad Al-Rubaye/AFP/Getty Images

Η συμφωνία αυτή υποχρεώνει την Τουρκία να δέχεται πίσω τους υπηκόους της ή τους «υπηκόοους τρίτων χωρών χωρίς έγγραφα», οι οποίοι εισέρχονται μέσω της γειτονικής χώρας στην Ελλάδα και στην επικράτεια της ΕΕ. «Από δω και μπρος θα σταματήσουν οι μαζικές μεταναστευτικές ροές μέσω Τουρκίας προς την ΕΕ, καθώς η χώρα αυτή δεσμεύεται να διασφαλίσει τα σύνορά της» λέει η Γερμανίδα εισηγήτρια του Ευρωκοινοβουλίου Ρενάτε Ζόμερ στην Deutsche Welle. « Όποιος έρχεται σε μας μέσω Τουρκίας, πρέπει και να επιστρέψει στην Τουρκία, εκτός βέβαια εάν πρόκειται για πρόσφυγα που χρίζει προστασίας με βάση τη Συνθήκη της Γενεύης» επισημαίνει η ευρωβουλευτής των χριστιανοδημοκρατών.

Δεν λείπουν όμως και οι φωνές κριτικής: ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Νίκος Χρυσόγελος κάνει λόγο για συμφωνία «επαναπροώθησης» και όχι «επανεισδοχής», η οποία λειτουργεί κατασταλτικά χωρίς να προσφέρει ουσιαστικές λύσεις. «Το να κλείνουμε τα μάτια δεν βοηθάει στο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που κινδυνεύει η ζωή τους- και γι αυτό δεν υπολογίζουν τη ζωή τους όταν είναι να ταξιδέψουν, να διασχίσουν τη Μεσόγειο».

Στο πρόβλημα συντονισμού της ΕΕ προστίθεται τώρα και η αβεβαιότητα στο εσωτερικό της Τουρκίας, προειδοποιεί ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων: «Το πρόβλημα είναι η μεταναστευτική πολιτική μας δεν είναι ισορροπημένη, δεν υπάρχει μεγαλύτερη κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών-μελών. Από την άλλη πλευρά, η επαναπροώθηση ανθρώπων στην Τουρκία απλώς μεταθέτει το πρόβλημα. Δηλαδή σήμερα δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι η Τουρκία, με τη δεδομένη κατάσταση που υπάρχει εκεί, θα τηρήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουμε απέναντι σε ανθρώπους που είτε έρχονται από τη Συρία ή άλλες περιοχές που υπάρχει πόλεμος και κινδυνεύει η ζωή τους».

Απελευθέρωση βίζας ως αντάλλαγμα για τη συμφωνία

Η συμφωνία επανεισδοχής με την Τουρκία έχει μεγάλη προϊστορία. Πριν από 13 χρόνια η Αθήνα είχε υπογράψει μία αντίστοιχη διμερή συμφωνία με την Άγκυρα, η οποία δεν υλοποιήθηκε. Η υπογραφή μίας νέας συμφωνίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο ήταν η μόνιμη επωδός των ελληνικών κυβερνήσεων, αλλά και των Ελλήνων ευρωβουλευτών στις συζητήσεις περί «παράνομης μετανάστευσης» και αυτή η επιμονή φαίνεται ότι δικαιώνεται. Για να συμφωνήσει η Τουρκία, απαιτούσε από την πλευρά της την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους που επισκέπτονται την ΕΕ και φαίνεται ότι πήρε το αντάλλαγμα που ζητούσε- ή τουλάχιστον έτσι υποστηρίζει.

Για συμφωνία «επαναπροώθησης» και όχι «επανεισδοχής» κάνει λόγο ο Νίκος Χρυσόγελος
Για συμφωνία «επαναπροώθησης» και όχι «επανεισδοχής» κάνει λόγο ο Νίκος ΧρυσόγελοςΕικόνα: cc/by/sa/Heinrich-Böll-Stiftung

Πάντως η Γερμανίδα ευρωβουλευτής Ρενάτε Ζόμερ έχει μία διαφορετική ανάγνωση. «Η διαπραγμάτευση διήρκεσε πάνω από οκτώ χρόνια, στη συνέχεια καθυστέρησε η υπογραφή, στο τέλος προστέθηκε και το αίτημα για απελευθέρωση της βίζας. Δεχθήκαμε πίεση από τους Τούρκους, κατά κάποιον τρόπο η ευρωπαϊκή πλευρά υποχώρησε, γιατί θεωρούμε κι εμείς σημαντική τη συμφωνία. Ωστόσο δεν έχουμε παραχωρήσει άμεσες διευκολύνσεις, απλώς είπαμε ότι ανοίγουμε έναν «διάλογο για θέματα βίζας». Αυτό σημαίνει ότι θα μιλήσουμε με την Τουρκία για ενδεχόμενες διευκολύνσεις, οι οποίες όμως θα προϋποθέτουν και την πληρη υλοποίηση της συμφωνίας επανεισδοχής».

Οι Βρυξέλλες αντιστρέφουν την λογική: ενώ η Άγκυρα ζητούσε απελευθέρωση της βίζας ως προϋπόθεση για τη συμφωνία, τώρα η πλήρης υλοποίηση της συμφωνίας αποτελεί προϋπόθεση για μελλοντικές διευκολύνσεις στο θέμα της βίζας.

Αναζητώντας μία «ευρωπαϊκή πολιτική βίζας»

Όλα αυτά εντάσσονται σε μία ευρύτερη στρατηγική της Κομισιόν, η οποία έχει χαλαρώσει το καθεστώς βίζας για τα δυτικά Βαλκάνια, από το καλοκαίρι θα καταργήσει τη βίζα για τους πολίτες της Μολδαβίας, ενώ έχει ήδη υποσχεθεί μία ενιαία ευρωπαϊκή «πολιτική βίζας», την οποία όμως καθυστερεί να ανακοινώσει. Για την καθυστέρηση αυτή ο Επίτροπος Αλγκίρντας Σεμέτα δέχθηκε στο Στρασβούργο κριτική, στην οποία αντιτείνει τα εξής: «Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι βασικός στόχος της πολιτικής βίζας είναι να προλαμβάνει την παράτυπη μετανάστευση και να διασφαλίζει τη δημόσια τάξη. Αυτό απορρέει και από τη λογική του Σένγκεν. Πρέπει λοιπόν η Κομισιόν να βρει μία ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις προτεραιότητες και στην διευκόλυνση πολιτών από τρίτες χώρες. Και πρέπει να βρει τρόπους για να μειώσει τη γραφειοκρατική επιβάρυνση τόσο για τα προξενεία μας, όσο και για εκείνους που κάνουν αίτηση για βίζα...».

«Η επαναπροώθηση ανθρώπων στην Τουρκία απλώς μεταθέτει το πρόβλημα»
«Η επαναπροώθηση ανθρώπων στην Τουρκία απλώς μεταθέτει το πρόβλημα»Εικόνα: Giannis Politis/AFP/Getty Images

Οι εξαγγελίες της Κομισιόν αναμένονται το επόμενο χρονικό διάστημα. Όσο για την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας για τους Τούρκους πολίτες, αυτή θα περάσει από την Κύπρο, επισημαίνει η Ρενάτε Ζόμερ. «Η Δημοκρατία της Κύπρου είναι ένα κομμάτι της ΕΕ και η Τουρκία αρνείται να αναγνωρίσει το γεγονός αυτό. Όταν αυτό συμβεί, όταν δηλαδή και η Κύπρος αναγνωριστεί εμμέσως από την Τουρκία, τότε θα μπορούμε να συνεχίσουμε τις συνομιλίες μας για θέματα βίζας».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη