Νέα τροπή στο πρόβλημα της σχολικής βίας στη Γαλλία

To πρόβλημα της βίας στα σχολεία της δυτικής Ευρώπης είναι λίγο πολύ γνωστό. Στα σχολεία της Γαλλίας παρατηρείται ωστόσο ένα νέο ανησυχητικό φαινόμενο: η αυξανόμενη βία μεταξύ των κοριτσιών, τα οποία προσπαθώντας να μιμηθούν τα αγόρια καταφεύγουν όλο και συχνότερα στη χειροδικία ακόμα και τον βασανισμό συμμαθητριών τους.

Στη Γαλλία υπάρχουν 7.500 σχολεία. Το 10% από αυτά αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια προβλήματα με βία μεταξύ των μαθητών. Οι επιστήμονες παρατηρούν όμως ένα νέο φαινόμενο: τα αυξημένα κρούσματα βίας μεταξύ των κοριτσιών. Ο γνωστός ψυχίατρος Χαβιέ Πομερό που παρακολουθεί τη συμπεριφορά των νέων και εφήβων στο χώρο του σχολείο εδώ και μια επταετία αναφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Πρόσφατα είχαμε στην κλινική ένα κορίτσι, το οποίο είχε βασανιστεί από τις συμμαθήτριές του. Κάναμε ότι περνούσε από το χέρι μας για να θεραπευθεί. Και εκείνη μας εξέπληξε με την άρνησή της να αποκαλύψει τα ονόματα εκείνων που την χτύπησαν. Προφανώς από το φόβο της εκδίκησης».

Μέχρι και τη δεκαετία του ΄90 όταν παρατηρούνταν φαινόμενα βίας στα κορίτσια τότε αυτή στρέφονταν σχεδόν πάντα προς τον ίδιο τους τον εαυτό. Η κατάσταση αυτή έχει πλέον διαφοροποιηθεί. Όλο και συχνότερα βλέπουμε νεαρά κορίτσια να σηκώνουν τη γροθιά τους για να χτυπήσουν μια συνομήλική τους. Υπάρχει όμως μια σημαντική προϋπόθεση, λέει ο Χαβιέ Πομερό: «Τα κορίτσια είναι επιθετικά μόνο όταν βρίσκονται μέσα στην ομάδα. Σπανίως όταν είναι μόνα τους. Σε αντίθεση με τα αγόρια, ένα κορίτσι εμφανίζει βίαιη συμπεριφορά μόνον ως μέλος μιας ομάδας ή συμμορίας. Πολλές νεαρές κοπέλες μας είπαν ότι αν ήταν μόνες τους δεν θα έκαιγαν ποτέ μια άλλη κοπέλα με τσιγάρο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της ηλικίας αυτής είναι ότι τόσο τα αγόρια, όσο και τα κορίτσια αντιδρούν εντελώς αυθόρμητα όσο δεν υπάρχει έλεγχος».

«Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι τα αγόρια κατέφευγαν στη βία, ενώ τα κορίτσια περιορίζονταν σε φραστικές επιθέσεις, λέει η Φαμπιέν Μπερτό, διευθύντρια σχολείου στο προάστιο του Παρισιού Ομπερβίλ. Τώρα όμως όλο και περισσότερες νεαρές κοπέλες αφήνουν τη βία να μιλήσει υιοθετώντας τη συμπεριφορά των αγοριών. Στόχος τους όμως δεν είναι το άλλο φύλλο: είναι τα άλλα κορίτσια. Αναζητούν και βρίσκουν πάντα έναν αποδιοπομπαίο τράγο με κάποια ασήμαντη αφορμή: επειδή είναι πιο όμορφη, πιο άσχημη ή απλά διαφορετική».

Η βίαιη συμπεριφορά μεταξύ των κοριτσιών παρατηρείται κυρίως στις ηλικίες μεταξύ 13 και 16. «Όσο μεγαλώνουν η επιθετικότητά τους αμβλύνεται», διαπιστώνει ο ψυχίατρος Χαβιέ Πομερό. Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι τα φαινόμενα βίας δεν παρατηρούνται μόνο σε κορίτσια από χαμηλά κοινωνικά στρώματα, αλλά και σε μικροαστικές και μεγαλοαστικές οικογένειες. Οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι για το πρόβλημα της βίας δεν ευθύνονται μόνο το σχολείο και η οικογένεια. Τα όρια που έθετε παλαιότερα η ίδια η κοινωνία σε τέτοια ή παρόμοια φαινόμενα δεν υπάρχουν πια και έτσι το σχολείο απλά αντικατοπτρίζει μια κατάσταση που παρατηρείται πλέον σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής.