Μισθοί πείνας στις αναπτυσσόμενες χώρες

Στη Γερμανία η επιτροπή ανταγωνισμού προσπαθεί να εμποδίσει την εξαγορά της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Plus από τον όμιλο Edeka. Οι λόγοι είναι προφανείς: η επιτροπή προσπαθεί με αυτό τον τρόπο να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα και να συγκρατήσει τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Ένα δύσκολο εγχείρημα σε μία χώρα όπου μόλις 5 αλυσίδες σούπερ μάρκετ ελέγχουν το 70 % της αγοράς. Κάτι που έχει με τη σειρά του συνέπειες και για τις χώρες εκείνες που προμηθεύουν με τα προϊόντα τους τα γερμανικά σούπερ μάρκετ.

«Οι έμποροι λιανικής έχουν τον έλεγχο»

Σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν καταναλώνονται τόσες μπανάνες όσο στη Γερμανία. Στις χώρες προέλευσης όμως, όπως τον Ισημερινό, οι άνθρωποι εργάζονται συνήθως υπό απάνθρωπες συνθήκες για μισθούς πείνας. Ποιος όμως έχει την ευθύνη για την κατάσταση αυτή; «Παλαιότερα κατηγορούσαμε τους προμηθευτές, σήμερα γνωρίζουμε ότι και οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ φέρουν και αυτές ευθύνη», λέει η Μαρίτα Βίγκερτάλε, από το γερμανικό παράρτημα της ανθρωπιστικής οργάνωσης Oxfam, η οποία δημοσίευσε πρόσφατα έρευνα για το ζήτημα: «Τα συνδικάτα λένε σήμερα ότι οι έμποροι λιανικής παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από ότι παλαιότερα. Δεν είναι μόνον οι μεγάλες επιχειρήσεις που εισάγουν, οι προμηθευτές ή οι πολυεθνικές. Σήμερα τον έλεγχο τον έχουν ουσιαστικά οι έμποροι λιανικής, αυτοί υπαγορεύουν τους κανόνες του παιχνιδιού».

Οι αλυσίδες REWE, Edeka, Aldi, Lidl και Plus κυριαρχούν στην γερμανική αγορά. Όσο μεγαλύτερες οι αγορές τους, τόσο μεγαλύτερη η επιρροή που έχουν στους προμηθευτές, σύμφωνα με την έκθεση που συνέταξε η Oxfam. Το λιανικό εμπόριο ασκεί πιέσεις στους προμηθευτές, πολλές φορές με αθέμιτα μέσα. Σε αυτά συγκαταλέγονται τα ποσά που συχνά καταβάλουν οι προμηθευτές για ένα να ανοίξει η αλυσίδα ένα καινούριο κατάστημα: «Συχνά οι προμηθευτές πληρώνονται μετά από 30 μέρες αφότου παραδώσουν τα εμπορεύματά τους. Και αυτό δεν δικαιολογείται στις αγορές των οπωροκηπευτικών». Το σκληρό ανταγωνισμό όμως δεν τον βιώνουν μόνον οι προμηθευτές: «Είναι ένας κύκλος που οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές και σε χειρότερες συνθήκες εργασίας στην αρχή αυτού του κύκλου».

12ωρο για 0,75 € ωρομίσθιο

Όπως αναφέρει η Oxfam στις φάρμες καλλιέργειας ανανά στην Κόστα Ρίκα οι άνθρωποι εργάζονται συνήθως 12 ώρες την ημέρα με μόλις 75 λεπτά ωρομίσθιο. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία στις μπανανοφυτίες του Ισημερινού εργάζονται περισσότερα από 30 χιλιάδες παιδιά. Την ίδια ώρα οι προμηθευτές εμποδίζουν με τον τρόπο τους τη δημιουργία συνδικάτων. Επίσης χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευθεί στην Ευρώπη καθώς είναι βλαβερά για την ανθρώπινη υγεία.

Κατά την δημοσιοποίηση της σχετικής έκθεσης η διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση Oxfam κάλεσε τη γερμανική επιτροπή ανταγωνισμού να βάλει στο μικροσκόπιο τις πρακτικές των μεγάλων γερμανικών σούπερ μάρκετ. Η οργάνωση καλεί παράλληλα τους πολίτες να επανεξετάσουν την καταναλωτική τους συμπεριφορά και να αγοράζουν βιολογικά προϊόντα και προϊόντα fair trade.