Με στόχο τη μείωση εκπομπών υδραργύρου

Ο πτητικός υδράργυρος είναι ένα τοξικό μέταλλο, το οποίο απελευθερώνεται κατά την καύση άνθρακα στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με τη Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (UBA) η μείωση των εκπομπών  υδραργύρου είναι αναπόσπαστα συνυφασμένη με την μείωση των εκπομπών άνθρακα.

Σύμφωνα με πρόσφατη περιβαλλοντική έρευνα του ΟΗΕ (United Nations Environmental Programme), τα εργοστάσια που παράγουν ηλεκτρισμό με την καύση λιθάνθρακα εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα περίπου 500 τόνους υδραργύρου ετησίως. Από αυτούς πάνω από 5 τόνοι προέρχονται από τη Γερμανία, περίπου 50 από τις ΗΠΑ και πάνω από 100 από την Κίνα. Πολλές χώρες περιόρισαν ή προσπαθούν ακόμη να περιορίσουν τις εκπομπές άνθρακα δια νόμου. Η ΕΕ έχει ήδη θέσει ως ανώτατο επιτρεπτό όριο τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο ανά μέρα, ενώ η Γερμανία  περιόρισε με δική της απόφαση το όριο των Βρυξελλών στα 30 μικρογραμμάρια.

Η δέσμευση της αμερικανικής κυβέρνησης

Ο Μπάρακ Ομπάμα ανακοίνωσε από τα τέλη του 2011 ένα αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο ως προς τα ανώτατα επιτρεπτά όρια εκπομπών αλλά και ως προς την εντατικοποίηση των ελέγχων στη βαριά βιομηχανία. Ο στόχος  είναι η μείωση των εκπομπών υδραργύρου σε 1.5 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο μέχρι το 2016. Περίπου το 20% των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής υπόκεινται ήδη σε αυστηρούς κρατικούς ελέγχους και έχουν δεσμευθεί για περαιτέρω μείωση των εκπομπών τους.

Η μέθοδος που χρησιμοποιείται ως τώρα είναι σχετικά απλή. Καμία μονάδα καύσης λιθάνθρακα δεν απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα το σύνολο της ποσότητας υδραργύρου που περιέχεται στον άνθρακα. Στις σύγχρονες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής των ΗΠΑ τα τοξικά καυσαέρια φιλτράρονται σε νερό έτσι ώστε εν πολλοίς να καθαρίζονται πριν απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα. Σύμφωνα με το UBA η μείωση των εκπομπών είναι όντως σημαντική, ωστόσο και η μέθοδος αυτή δημιουργεί προβλήματα. Ένα τμήμα του υδραργύρου παραμένει αδιάλυτο στο νερό κι έτσι απελευθερώνεται εκ νέου στην ατμόσφαιρα.

Μείωση των εκπομπών και στη Γερμανία

Η Γερμανική Υπηρεσία Περιβάλλοντος προτίθεται να εφαρμόσει σε πρώτη φάση και στη Γερμανία το αμερικανικό μοντέλο με σκοπό να μειώσει άμεσα τις εκπομπές τοξικών αερίων . Στόχος είναι μέχρι το 2016 οι εκπομπές υδράργυρου να μειώνονται περίπου κατά 40% το χρόνο. Προς το παρόν η κυβέρνηση βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με το υπουργείο Οικονομικών και τα ομόσπονδα κρατίδια για τις λεπτομέρειες του σχεδιασμού.

Σημαντικές είναι οι εξελίξεις και στον επιστημονικό χώρο. Το πανεπιστήμιο του Λεβερκούζεν παρουσίασε πρόσφατα μία νέα μέθοδο επεξεργασίας των εκπομπών υδραργύρου. O καθηγητής μηχανολογίας Μπέρναρντ Φόστεν δούλεψε για 12 χρόνια μαζί την ερευνητική του ομάδα στο χημικό εργοστάσιο της Bayer πάνω στη βελτίωση των μεθόδων επεξεργασίας του υδραργύρου.

Το κλειδί της επιτυχίας βρίσκεται στο βρώμιο, ένα χημικό στοιχείο που χρησιμοποιείται για να ενισχύσει το σχηματισμό στερεών αποβλήτων υδραργύρου, με τη μορφή αλάτων, και με τη μετέπειτα καταστροφή τους. Η τεχνική αυτή γνωρίζει μεγάλη επιτυχία και έχει αρχίσει ήδη να εφαρμόζεται σε πολλές αμερικάνικες, αλλά και γερμανικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.

Ralph Henry Ahrens / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος