Με «αγκάθια» η αξιολόγηση της Τρόικας

Για την ακρίβεια πρόκειται για «σχέδιο πορίσματος», που φέρει τις υπογραφές του Αυστριακού αντιπροέδρου του Κοινοβουλίου Ότμαρ Κάρας (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) και του Γάλλου Λιεμ Χοανγκ Νγκο (Σοσιαλιστική Ομάδα) και αναμένεται να συζητηθεί διεξοδικά στην επιτροπή στις 17 Φεβρουαρίου με προοπτική να φτάσει στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου τον Μάρτιο. Θα έχει προηγηθεί, στις 29 και 30 Ιανουαρίου, η εξ’αναβολής αποστολή των δύο εισηγητών στην Αθήνα, ενώ έχουν ήδη γίνει αντίστοιχες επισκέψεις στην Πορτογαλία και την Κύπρο.

Στο πόρισμα γίνεται λόγος για έλλειψη διαφάνειας, αλλά και νομικής βάσης για την αποστολή της Τρόικας. Επιπλέον οι ευρωβουλευτές προειδοποιούν για πιθανή «σύγκρουση συμφερόντων» μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, ενώ στηλιτεύουν το ότι δεν έχει οριστεί επαρκώς ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Μεταξύ άλλων ζητούν μεγαλύτερη «δημοκρατική λογοδοσία» της Τρόικας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εφόσον δραστηριοποιείται στο πλαίσιο της Τρόικας. Επιπλέον, ζητούν την απλοποίηση λήψης αποφάσεων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, ενώ κάνουν έκκληση για μεγαλύτερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων σταθεροποίησης.

Τρόικα: ανεπιθύμητη, αλλά ...απαραίτητη

Πάντως, ο επικεφαλής της επιτροπής για την αξιολόγηση της Τρόικας Ότμαρ Κάρας δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητα έξωθεν παρέμβασης στις χώρες της κρίσης, ενώ απορρίπτει το αίτημα ευρωβουλευτών της Αριστεράς για άμεση αποχώρηση της Τρόικας. «Στις χώρες που δραστηριοποιείται σήμερα, η Τρόικα θα ολοκληρώσει το έργο της, δεν θα το αφήσει στη μέση» επεσήμανε κατά τη διάρκεια συνένευξης τύπου το απόγευμα της Τετάρτης στο Στρασβούργο. Ο Ότμαρ Κάρας υπενθυμίζει ότι «έχουμε σήμερα τη μεγαλύτερη κρίση μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και αν δεν είχαν παρέμβει η ΕΕ από κοινού με το ΔΝΤ, τότε θα είχαμε μία κρίση μεγαλύτερη από εκείνη της δεκαετίας του τριάντα: η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ελλάδα θα είχαν εγκαταλείψει το ευρώ, το κοινό νόμισμα θα είχε διαλυθεί, το χάος και τα προβλήματα θα ήταν πολύ μεγαλύτερα».

Ποιά είναι λοιπόν η εναλλακτική λύση; Ο Αυστριακός αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου πιστεύει ότι θα χρειαστεί ένα διαφορετικό «διάδοχο μοντέλο» για την Τρόικα, και βλέπει τρεις διαφορετικές εναλλακτικές λύσεις: «Είτε θα αναλάβει μόνο του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είτε θα αναλάβει μόνη της η Κομισιόν, είτε ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε ένα Ευρωπαϊκό Νομμισματικό Ταμείο» τόνισε ο Ότμας Κάρας, επισημαίνοντας ότι σε κάθε περίπτωση η Ευρώπη σήμερα είναι πιο καλά προετοιμασμένη και θωρακισμένη για να αντιμετωπίσει την κρίση.

Τη λύση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας φαίνεται να υποστηρίζει ο Γάλλος Λιεμ Χοανγκ Νγκο, ζητώντας όμως παράλληλα μεγαλύτερη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και των κοινωνικών εταίρων στις αποφάσεις. Ανέφερε μάλιστα το παράδειγμα της Πορτογαλίας, όπου είχε επέλθει συμφωνία για κατώτατο μισθό 500 ευρώ, την οποία σύμφωνα με τον Γάλλο ευρωβουλευτή ακύρωσε η τρόικα, ώστε να μην υποχωρήσει η ανταγωνιστικότητα της πορτογαλικής οικονομίας. Ο Λιεμ Χοανγκ Νγκο παραθέτει μαρτυρία του πρώην πρωθυπουργού της Πορτογαλίας Σόκρατες, σύμφωνα με την οποία ο σημερινός πρόεδρος της Κομισιόν (και επίσης πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας) Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο παρενέβη προσωπικά, ασκώντας πιέσεις για πιο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική.

Διαφορές Κεντροδεξιάς- Σοσιαλιστών;

Τόσο ο Αυστριακός Ότμαρ Κάρας, προερχόμενος από τον χώρο της Κεντροδεξιάς, όσο και ο σοσιαλιστής Λιεμ Χοανγκ Νγκο, απέφυγαν τους υψηλούς τόνους στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου, συμπεριφερόμενοι όσο γίνεται πιο «θεσμικά». Ωστόσο έκδηλη ήταν η αίσθηση ότι οι δύο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς την αξιολόγηση. Άλλωστε ο επικεφαλής των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών Χάνες Σβόμποντα έχει ζητήσει επανειλλημμένα την κατάργηση της Τρόικας και την αντικατάστασή της από στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πάντως, ο σοσιαλιστής εισηγητής ήταν πιο ήπιος στις διατυπώσεις του. Απαντώντας στην ερώτηση Ολλανδού δημοσιογράφου «τί θα άλλαζε στη αποστολή της Τρόικας, εάν είχαν τηρηθεί από την αρχή οι απαιτήσεις που προβάλλει σήμερα το Ευρωκοινοβούλιο;» ο Λιεμ Χοανγκ Νγκο απάντησε: «Μπορεί και τίποτα, γιατί απλούστατα το συντηρητικό κόμμα έχει σήμερα την πλειοψηφία σε πολλές χώρες. Αλλά θα είχαμε μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση. Και με διαφορετικούς συσχετισμούς δυνάμεων θα μπορούσαμε να επιτύχουμε και καλύτερα πολιτικά αποτελέσματα».

Τέλος στο πόρισμα, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι στιγμής, οι ευρωβουλευτές δεν παραλείπουν να αναφερθούν και στα αίτια της σημερινής κρίσης, επισημαίνοντας ότι είναι διαφορετικά σε κάθε χώρα. Στην Ελλάδα ως κύρια αίτια αναφέρονται η επί δεκαετίες «επιπόλαιη» δημοσιονομική πολιτική, καθώς και η συνεχώς μειούμενη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Με κριτική διάθεση σημειώνεται ότι η επιτυχία τουη πρώτου μνημονίου ήταν «ανεπαρκής», γεγονός που οδήγησε σε δεύτερο μνημόνιο τον Μάρτιο του 2012, το οποίο έκτοτε έχει επανεξεταστεί τρεις φορές.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργo

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης