Θρησκευτική αγωγή παίζοντας
Η επαφή των παιδιών με τη θρησκεία αποτελoύσε ανέκαθεν ένα σημαντικό κομμάτι της αγωγής τους ανά τον κόσμο. Μία έκθεση στο Δημοτικό Μουσείο Τυβίγγης παρουσιάζει παιχνίδια, παλιά και σύχγρονα, με θρησκευτικό περιεχόμενο.
Ιστορίες της Βίβλου για παιδιά
Πρόσωπα και ιστορίες της Βίβλου σε τρισδιάτατη μορφή. Ένα παιχνίδι που κοσμούσε παιδικά δωμάτια περί το 1800. Με το παιχνίδι αυτό τα παιδιά εξοικειώνονταν με την Βίβλο και τις συμβολικές αφηγήσεις της, όπως την πτώση του ανθρώπου από τον παράδεισο. Μία ιδιαίτερη έκθεση στο Δημοτικό Μουσείο της Τυβίγγης παρουσιάζει παιχνίδια με θρησκευτικό περιεχόμενο, από τη Γερμανία και όλον τον κόσμο.
Από τον Μωυσή στον Ιησού
Από τη Μεταρρύθμιση του Λούθηρου και μετά (1517) οι πιστοί κατάλαβαν πως είναι σημαντικό η θρησκευτική αγωγή να ξεκινά από μικρή ηλικία. Ο ίδιος ο Λούθηρος ήταν υπέρ της μάθησης μέσα από το παιχνίδι. Πίστευε μάλιστα ότι η γνώση πρέπει να κατέχει κεντρική θέση στη ζωή του ανθρώπου. Στη βάση αυτής της παράδοσης ιδιαίτερα δημοφιλή ήταν παιχνίδια με χαρτιά, τα οποία περιείχαν βιβλικά αποσπάσματα.
Παζλ με τον... Μεσσία
Με τον Λούθηρο ήρθαν στη «μόδα» και τα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία χριστιανικού περιεχομένου. Αργότερα προστέθηκαν σε αυτά τα ξύλινα «παζλ» με θρησκευτικά θέματα, τα οποία προορίζονταν όχι μόνο για μικρούς αλλά και για μεγάλους. Στη φωτογραφία ένα παζλ με θέμα την είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα.
Σε ποιον ανήκει η «βασιλεία των ουρανών»;
...Φυσικά στα παιδιά! Και το κλάμα ποιανού απάλυνε την ψυχή της κόρης ενός εχθρικού βασιλιά; -Του Μωυσή! Για την τόνωση των θρησκευτικών γνώσεων ιδιαίτερα δημοφιλή στα γερμανικά μαθήματα χριστιανικής αγωγής ήταν τα παιχνίδια ερωταπαντήσεων. Σημειωτέον ότι το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία έγινε υποχρεωτικό στις αρχές του 20ού αιώνα.
Στα χνάρια του Ιησού
Ιδιαίτερα δημοφιλείς ήταν οι χάρτες που απεικόνιζαν βιβλικές τοποθεσίες. Το 1910 κυκλοφόρησε μία παιδική έκδοση με τίτλο «Άγιοι Τόποι», με την οποία τα παιδιά μπορούσαν να ακολουθήσουν νοερά τα χνάρια του Ιησού. Το παιχνίδι αυτό πυροδότησε την κριτική, η οποία έθετε το ερώτημα εάν μπορεί όντως να προσεγγίσει κανείς έτσι το Θεό και την ουσία της πίστης.
Αγοράζοντας γάλα και κρέας
Ποιο είδος κρέατος και ποιο γαλακτοκομικό προϊόν είναι «κόσερ», είναι συμβατό δηλαδή με τους κανόνες του εβραϊκού διαιτολογίου; Οι μικροί Εβραίοι εξοικειώνονται από νωρίς με τις εβραϊκές παραδόσεις με αυτό το παιχνίδι. Είναι ιδιαίτερα αγαπητό στις ΗΠΑ και ονομάζεται «Κocher Land», ενώ έχει ως πηγή έμπνευσης ένα άλλο αγαπημένο παιχνίδι, το «Candy Land».
Κούκλα «καλόγρια»
Παλαιότερα πολλά κορίτσια στην καθολική εκκλησία συνήθιζαν να παίζουν με κούκλες ντυμένες καλόγριες ενώ συχνά δώριζαν και άμφια, ιδίως σε όσες κοπέλες επιθυμούσαν να ακολουθήσουν μεγαλώνοντας τη μοναστική οδό. Οι γονείς τους μάλιστα επικροτούσαν το παιχνίδι αυτό σε αντίθεση με άλλα που προήγαγαν άλλες ηθικές αρχές.
Μπάρμπι... με μπούρκα
Στον αντίποδα της ξανθιάς καλλονής Μπάρμπι δυτικής κοπής υπάρχει και η... μουσουλμανική κούκλα Fulla, ντυμένη με κατάλληλα ρούχα για την πρωινή προσευχή. Μια μοντέρνα ερμηνεία της διδαχής του Μωάμεθ: «Να είσαι ευγενικός με τα παιδιά σου και να τα εκπαιδεύεις καλά».
Ινδουισμός και κουκλοθέατρο
Στον ινδουισμό η μουσική και ο χορός αποτελούν βασικά συστατικά της θρησκευτικής αγωγής των παιδιών. Το θρησκευτικό κουκλοθέατρο πιστεύεται, επίσης, ότι φέρνει τα παιδιά πιο κοντά στα ιερά κείμενα και τις ινδουιστικές παραδόσεις. Στη φωτογραφία απεικονίζεται ο Θεός «Γκανέσα» ή αλλιώς ο «Κύριος των Εμποδίων».
Σοσιαλιστική προσέγγιση
Ένα μέρος της χριστιανικής παιδείας ήταν τόσο ριζωμένο στη γερμανική κοινωνία ώστε ακόμη και το κομμουνιστικό καθεστώς της πρώην Ανατολικής Γερμανίας να αναγκαστεί να προσαρμόσει τις χριστιανικές παραδόσεις στο... λεξιλόγιό του. Για παράδειγμα το κλασικό γερμανικό χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο (Adventskalender) μετονομάστηκε σε «ημερολόγιο του τέλους του έτους».