Θα αντέξει η «πράσινη στροφή» του Ομπάμα;

O Mπαράκ Ομπάμα από την έναρξη της δεύτερης προεδρικής του θητείας ήταν σαφής: στόχος της επόμενης τετραετίας, μεταξύ άλλων, είναι και η «πράσινη» στροφή της χώρας. Πρόσφατα δεσμεύθηκε εκ νέου να αναλάβει άμεσες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο εμπόδιο στις νέες δεσμεύσεις του αμερικανού προέδρου αναμένεται να προέλθει από τους κόλπους της βιομηχανίας. Πώς όμως η νέα περιβαλλοντική πολιτική Ομπάμα μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη και να αποτελέσει θετικό προηγούμενο σε διεθνές επίπεδο; Μερικές απαντήσεις αλλά και συστάσεις στον αμερικανό πρόεδρο από τον Μοτζίμπ Λατίφ, καθηγητή μετεωρολογίας και κλιματολογίας στο Κέντρο Ωκεανογραφίας Helmholz.

Τα αδιάλλακτα λόμπι των ΗΠΑ

Για τον κ. Λατίφ κάθε πολιτική πρωτοβουλία για κλιματικά και γενικότερα περιβαλλοντικά θέματα «είναι κατ' αρχήν καλή». Το πρόβλημα έγκειται συνήθως στο ότι δεν μετουσιώνεται σε μία πραγματική κατάστρωση «πράσινης» στρατηγικής. Αυτό που ισχύει στην περίπτωση των ΗΠΑ είναι ότι πλέον υπάρχει ενδιαφέρον τόσο στο επίπεδο των πολιτειών όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο για λήψη θετικών μέτρων για την προστασία του κλίματος. Σχετικά θέματα απουσίαζαν από την πολιτική ατζέντα πολλών αμερικανικών κυβερνήσεων. Επίσης «το ενδιαφέρον για το περιβάλλον δεν ήταν στις ΗΠΑ ποτέ τόσο έντονο στη δημόσια συζήτηση όσο, για παράδειγμα, στη Γερμανία».

Από την άλλη πλευρά, τονίζει ο ειδικός, οι κωλυσιεργίες και οι αναστολές από μέρους των αμερικανικών κυβερνήσεων έχουν να κάνουν κυρίως με τις πιέσεις που δέχονται από τη βιομηχανία και τα παρακείμενα στο αμερικανικό κογκρέσο λόμπι που προωθούν τα οικονομικά τους συμφέροντα. Και στη Γερμανία τα λόμπι ωθούν τη λήψη αποφάσεων προς συγκεκριμένη κατεύθυνση. Ωστόσο, εκεί οι διαχωριστικές γραμμές είναι πιο ευδιάκριτες και η δράση των λόμπι σαφώς πιο οριοθετημένη.

Τι μπορεί να κάνει ο Ομπάμα

Πάντως, η νέα περιβαλλοντική πολιτική Ομπάμα δεν είναι εντελώς ουτοπική. Η νυν κυβέρνηση μπορεί να θέσει τις βάσεις για την εξισορρόπηση των αντιτιθέμενων συμφερόντων με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Στις ΗΠΑ λειτουργούν ακόμη πολλές «μονάδες ηλεκτροπαραγωγής παλαιού τύπου με καύση άνθρακα». Στον τομέα της ηλεκτροδότησης θα μπορούσαν να γίνουν έτσι βήματα προς τη μετάβαση σε εναλλακτικές πηγές. «Και ως προς αυτό υπάρχει περιθώριο, καθώς οι ΗΠΑ διαθέτουν άφθονο ήλιο, πολύ αέρα και αχανείς εκμεταλλεύσιμες εκτάσεις, όπως ερήμους», επισημαίνει ο Λατίφ. «Οι ΗΠΑ θα πρέπει να στοχεύσουν σε αυτές ακριβώς τις αλλαγές ξεκινώντας από την βιομηχανία παραγωγής ενέργειας».

Για τον Μ. Λατίφ μία τέτοια ευρεία στροφή στις ανανεώσιμες πηγές, αν και μακροπρόθεσμα κρίνεται η καλύτερη επιλογή, απαιτεί μακροχρόνιο σχεδιασμό, έρευνα και επενδύσεις. Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή είναι αντιμέτωπες και με πολλά προβλήματα στο εσωτερικό, όπως την αυξανόμενη ανεργία αλλά και το τεράστιο δημόσιο χρέος, τα περιθώρια στενεύουν. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορούν να ληφθούν άμεσα μέτρα, όπως «ο εκσυγχρονισμός του βιομηχανικού εξοπλισμού, μειώνοντας έτσι τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα». Έπειτα θα μπορούσε να ξεκινήσει μία «πρωτοβουλία για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης». Στις ΗΠΑ καταναλώνονται καθημερινά τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Πρωτοβουλίες με στόχο την ορθολογική αξιοποίηση της ενέργειας, αλλά και την έμφαση στη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές, αποτελούν το διακύβευμα της περιβαλλοντικής πολιτικής του Ομπάμα.

Judith Ηartl / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής