«Η πόλη των αγγέλων» το νέο βιβλίο της Κρίστα Βολφ

Η αίθουσα στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Βερολίνο ήταν κατάμεστη, η Κρίστα Βολφ μία από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Γερμανίας, ήρθε με πατερίτσες για να παρουσιάσει στους 700 περίπου συγκεντρωμένους φίλους της λογοτεχνίας το νέο της μυθιστόρημα. Δέκα και πλέον χρόνια εργάστηκε για την "Πόλη των αγγέλων", όπως είναι ο τίτλος του βιβλίου. Δεν είναι άλλη από το Λος Άντζελες. Λίγο μετά την επανένωση της Γερμανίας, το 1992 με 1993, έζησε στο Λος Άντζελες επί εννέα μήνες με μια υποτροφία. Ο Μπιλ Κλίντον μόλις είχε γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ, στην ανατολική Γερμανία γίνονταν όλο και συχνότερες οι ακροδεξιές επιθέσεις εναντίον αλλοδαπών φυγάδων, ο φάκελος της Stasi για την Κρίστα Βολφ τροφοδοτούσε πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Αυτά που βίωνε τότε μέρα με την ημέρα στη μακρινή Σάντα Μόνικα ήταν τόσο έντονα που άρχισε να τα καταγράφει ως ένα είδος ημερολογίου. "Επέστρεψα με ένα χοντρό πακέτο χειρόγραφων σελίδων, τις άφησα στην άκρη και ασχολήθηκα με άλλα πράγματα. Ενδιάμεσα τα έπιανα στα χέρια μου, μέχρι που κάποια στιγμή άρχισα να τα διαβάζω και να τα βάζω σε στοίβες χειρογράφων. Για κανένα άλλο βιβλίο δεν συγκέντρωσα γύρω μου τόσο πολύ χαρτί", λέει σήμερα η Κρίστα Βολφ.

Αυτοβιογραφικά στοιχεία

Πήρε χρόνο μέχρι να αποκτήσει το μυθιστόρημα τη σημερινή του φόρμα, μία σύνθεση από βιώματα, αυτοανάλυση, καθημερινές παρατηρήσεις, επεισόδια από την αμερικανική και τη γερμανική ιστορία, αβεβαιότητες και αναζήτηση αυτογνωσίας. Επί μία και πλέον ώρα η Κρίστα Βολφ διάβασε αποσπάσματα από το νέο της βιβλίο, το κοινό ήταν κρεμασμένο από τα χείλη της ακούγοντάς την σε περιγραφές όπως αυτή: "Μπορείς να φανταστείς, πως είναι, όταν από ένα τέτοιο φάκελο βγαίνουν δύο γράμματα που εκείνη τη στιγμή είναι σαν ετυμηγορία δικαστηρίου, σαν ηθική θανατική καταδίκη: ΙΜ."

ΙΜ - "Ανεπίσημος Συνεργάτης", ήταν ο όρος για τους πληροφοριοδότες της Stasi. Έναν τέτοιο φάκελο είχε η Stasi και για την Κρίστα Βολφ στα τέλη της δεκαετίας του 50 με το κωδικό όνομα "Μαργκαρέτε". Αλλά ήταν κάτι που στα χρόνια που ακολούθησαν το απώθησε, αργότερα ήρθε σε αντιπαράθεση με το καθεστώς Χόνεκερ, καταδίκασε την εξορία του Βολφ Μπίρμαν από τη DDR. Από δράστης έγινε θύμα της Stasi που συγκέντρωσε εις βάρος της 42 φακέλους. Όλα είχαν βγει πλέον στην επιφάνεια λίγους μήνες πριν από το ταξίδι της στις ΗΠΑ.

Γιατί έμεινε στη DDR

"Αν ήθελα να πω σε δύο γραμμές, τι μου είναι σημαντικό σε αυτό το βιβλίο, θα έλεγα: βιώματα και εμπειρίες ταξινομούνται για να μπορούν να είναι συγκρίσιμα, χωρίς να σχετικοποιείται η σημασία τους", σημείωσε ο Ίνγκο Σούλτσε, ανατολικογερμανός συγγραφέας της νεώτερης γενιάς που διηύθυνε τη βιβλιοπαρουσίαση. Ήθελε να μάθει από την Κρίστα Βολφ γιατί έμεινε στη DDR μολονότι ήταν από τους ελάχιστους που είχε διαβατήριο, μπορούσε να φύγει. Η Κρίστα Βολφ κοίταξε τον Σούλτσε και στράφηκε στο κοινό: Για αυτό υπάρχουν μία σειρά από λόγοι, απάντησε. Ένας από αυτούς ήταν πως πίστευε ότι ήταν εκεί απαραίτητη.

Silke Bartlick / Γιώργος Παππάς

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου