Η προσφυγική κρίση «απειλεί» την καλοκαιρινή ραστώνη

Στο επίκεντρο της τρέχουσας συζήτησης, την οποία πυροδότησαν περισσότερο γερμανοί πολιτικοί, είναι η πρόταση να «κοπούν» ευρωπαϊκά κονδύλια για χώρες που δεν επιδεικνύουν τη δέουσα αλληλεγγύη στο μέτωπο της προσφυγικής κρίσης. Μια πρόταση που κερδίζει όλο και περισσότερους συμμάχους και την οποία στηρίζει με σθένος η επικεφαλής της Επιτροπή Ελέγχου Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ίνγκεμποργκ Γκρέσλε: «Σε χώρες που δεν τηρούν το ευρωπαϊκό δίκαιο, που δεν συνεργάζονται επαρκώς στην υποδοχή και καταγραφή προσφύγων, θα πρέπει να κοπούν κονδύλια».

Εν μέσω του θέρους η συντηρητική ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ανεβάζει έτσι αισθητά το πολιτικό θερμόμετρο, πριν καν ξεκινήσει η νέα κοινοβουλευτική περίοδος. Και μάλιστα σε ασυνήθιστους για τις Βρυξέλλες τόνους. Μέχρι στιγμής τουλάχιστον, κανείς δεν ήταν τόσο σαφής.

Μπορούν να κοπούν επιδοτήσεις;

Από νομική σκοπιά πάντως τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: στις ευρωπαϊκές συνθήκες δεν υπάρχει κάποια οδηγία που να προβλέπει ή να επιτρέπει την περικοπή επιδοτήσεων. Σε αυτό παραπέμπει κάθε τόσο αυτές τις ημέρες και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Το μήνυμά του; Η περικοπή συμπεφωνημένων κονδυλίων από χώρες που δεν συμμορφώνονται, δεν υπάρχει και ούτε προβλέπεται.

Τουλάχιστον μέχρι τώρα. Διότι ο τελευταίος χρόνος άλλαξε εκ βάθρων την ΕΕ που γνωρίζαμε μέχρι πρότινος. Η προσφυγική κρίση οδήγησε την Ένωση σε μια άνευ προηγουμένου κρίση. Η κρίση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να επιβάλουν σε Συνόδους Κορυφής οι χώρες της δυτικής Ευρώπης τις απόψεις τους στις χώρες της ανατολικής . Επίσης, οδήγησε σε δεσμευτικές ποσοστώσεις για την ανακατανομή των προσφύγων που όμως δεν τηρήθηκαν. Οδήγησε την Πολωνία, την Ουγγαρία, την Τσεχία και τη Σλοβακία στο να αδιαφορήσουν πλήρως για τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.

Το αποτέλεσμα; Η ανακατανομή των προσφύγων υπάρχει σήμερα μόνον στα χαρτιά και η Ευρώπη τρομάζει στην ιδέα ότι η Τουρκία μπορεί να καταγγείλει την προσφυγική συμφωνία. Τι θα γίνει, αλήθεια, σε αυτή την περίπτωση; Στη σκιά των τουρκικών απειλών η συζήτηση για τις ποσοστώσεις αποκτά νέα δυναμική.

Υπέρ και οι Φιλελεύθεροι

Υπέρ της περικοπής κονδυλίων για χώρες που δεν επιδεικνύουν τη δέουσα αλληλεγγύη στο προσφυγικό δεν τάσσονται όμως μόνον συντηρητικοί βουλευτές. Και άλλοι κορυφαίοι πολιτικοί, όπως ο φιλελεύθερος Αλεξάντερ Λάμπσντορφ, διατυπώνουν δημοσίως τις σκέψεις τους για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστούν χώρες που δεν τηρούν τις ευρωπαϊκές αποφάσεις. Και ο ίδιος εκτιμά ότι η αξιολόγηση του πολυετούς χρηματοδοτικού πλαισίου δίνει τη δυνατότητα «να υπάρξουν για τα επόμενα τρία χρόνια διορθώσεις στον ετήσιο προϋπολογισμό των Βρυξελλών».

Με άλλα λόγια: να αξιοποιηθεί το προγραμματισμένο για το φθινόπωρο τσεκ απ του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για να κοπούν, εάν χρειαστεί, επιδοτήσεις.

Πολλοί ευρωβουλευτές εκτιμούν ότι το βασικό πρόβλημα έγκειται στη φύση των κυρώσεων σε βάρος μιας χώρας μέλους. Σε περίπτωση μη τήρησης οδηγιών η Κομισιόν μπορεί να επιβάλει πρόστιμο, «η κλασσική περίπτωση», όπως σχολιάζει εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να αφαιρεθεί το δικαίωμα ψήφου. Στο τραπέζι υπάρχουν λοιπόν τα δυο άκρα, χωρίς να διαφαίνεται μια υλοποιήσιμη, ενδιάμεση λύση.

Η όλη αυτή συζήτηση για την αποτελεσματικότητα κυρώσεων δεν είναι καινούρια στις Βρυξέλλες. Απλώς τώρα είναι πιο έντονη από κάθε άλλη φορά. Και αυτό εν μέσω των καλοκαιρινών διακοπών.

Κάθριν-Λόρενς Μάρτενς / Κώστας Συμεωνίδης