Η κεφαλή αγάλματος του Λένιν μεταφέρθηκε στο μουσείο

25 χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου η πόλη θα πρέπει να είναι σε θέση να διαχειριστεί την ιστορία και την πολιτική κληρονομιά της. Αυτή τουλάχιστον ήταν η εκτίμηση της Αντρέα Τάισεν, διευθύντριας του μουσείου στο αναγεννησιακό στρατιωτικό οχυρό του Σπάνταου στο Βερολίνου, η οποία αποφάσισε να εντάξει σε μία έκθεση το γρανιτένιο κεφάλι του ιστορικού σοβιετικού ηγέτη Λένιν, που αποτελούσε τμήμα ενός επιβλητικού αγάλματος που ξεριζώθηκε το 1991 στο ανατολικό Βερολίνο.

Ωστόσο, η πραγματικότητα αποδείχθηκε πολύ πιο περίπλοκη για την Αντρέα Τάισεν, που έπρεπε να υπερβεί πλήθος εμποδίων προκειμένου να υλοποιήσει το σχέδιά της. Το ύψους 19 μέτρων άγαλμα του Λένιν ξεριζώθηκε και τεμαχίστηκε σε 129 κομμάτια, τα οποία θάφτηκαν 1991 σε μία δασική έκταση στο Κέπενικ του Βερολίνου. Από εκεί ανασύρθηκε σήμερα μετά από έρευνες και εντατικές προσπάθειες.

Η Αντρέα Τάισεν ξεκίνησε με την υποστήριξη μίας ομάδας επιστημονικών συμβούλων έρευνες για τον εντοπισμό εξαφανισμένων μνημείων, τα οποία θα μπορούσα να συμπεριληφθούν στην ήδη υπάρχουσα έκθεση με τίτλο «Αποκάλυψη. Το Βερολίνο και τα μνημεία του». Σκοπός της Τάισεν είναι να παρουσιάσει μνημεία στα οποία μπορεί να «διαβάσει κανείς την πολιτική ιστορία της πόλης και σε τελευταία ανάλυση της Γερμανίας». Όπως διευκρίνισε η ίδια στην DW, δεν επιδιώχθηκε να εκτεθεί η μεγαλοπρέπεια των μνημείων, αλλά να παρουσιαστούν στον θεατή «με όλα τα ίχνη που άφησε πάνω τους η ιστορία».

Ο Λένιν ξυπνά μνήμες

Η βάρους 3,5 τόνων κεφαλή του Λένιν προστίθεται στα υπόλοιπα μνημεία της έκθεσης στο Σπάνταου ως δείγμα της πολιτικής στρατηγικής που ακολουθούσε η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας και διά της κατασκευής μνημείων. Το συγκεκριμένο άγαλμα του Λένιν βρέθηκε πάλι στο προσκήνιο μέσα από την πολιτική κωμωδία Goodbye Lenin (2003), σε μια σκηνή της οποίας αναπαριστάται η απομάκρυνση του μνημείου ως σύμβολο πτώσης του σοσιαλιστικού καθεστώτος και στο ανατολικό Βερολίνο.

Πάνω από δύο δεκαετίες μετά την εξαφάνισή του το άγαλμα του Λένιν ξυπνά ακόμη συναισθήματα σε πολλούς ανθρώπους, σχολιάζει η Αντρέα Τάισεν. Πριν από την έκθεση της κεφαλής του Λένιν πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με ανθρώπους που κατοικούσαν κοντά στο σημείο όπου βρισκόταν το άγαλμα, στο Φριντριχσάιν του Βερολίνου. Ορισμένοι εξομολογήθηκαν ότι εξακολουθούν να αισθάνονται ότι κάτι απουσιάζει από την περιοχή σήμερα. Άλλοι συνδέουν τον Λένιν περισσότερο με την καταπίεση που βίωσαν στην Ανατολική Γερμανία.μ

Πάντως, τα μεγαλύτερα εμπόδια για την πραγματοποίηση της έκθεσης που κλήθηκε να υπερπηδήσει η Αντρέα Τάισεν ήταν, όπως είπε, πολιτικής φύσεως. Εν τέλει όμως, η κεφαλή του Λένιν θα ενταχθεί στην έκθεση στο Σπάνταου. Όπως σχολίασε η Αντρέα Τάισεν, αυτή θα έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον μετά από όλες τις προσπάθειες και τις δημόσιες συζητήσεις που απαιτήθηκαν για την πραγματοποίησή της.

Νίκολας Φίσερ / Άρης Καλτιριμτζής