Η ιστορία των ζωολογικών κήπων της Γερμανίας
Περισσότεροι από 70 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται κάθε χρόνο τους ζωολογικούς κήπους της Γερμανίας. Οι σύγχρονοι ζωολογικοί κήποι δεν έχουν καμία σχέση με αυτούς του παρελθόντος.
Ο πρώτος γερμανικός ζωολογικός κήπος
Ο Μάρτιν Χίνριχ Λιχτενστάιν, καθηγητής ζωολογίας, όταν επισκέφτηκε το ζωολογικό κήπο του Λονδίνου ενθουσιάστηκε τόσο που ήθελε να δημιουργήσει το δικό του στη Γερμανία. Το 1841 κατάφερε να πείσει τον βασιλιά της Πρωσίας να του παραχωρήσει χώρο στο Βερολίνο για τον πρώτο γερμανικό ζωολογικό κήπο.
Ήρθαν τα πρώτα ζώα
Το 1845 κατέφθασαν μαζί με άλλα ζώα δύο κοάτι, τρεις αρκτικές αλεπούδες, ένα τσακάλι, δύο ασβοί, 24 πίθηκοι και το δώρο ενός ηγεμόνα και τρεις αρκούδες από την Σιβηρία. Το 1846 ήρθαν λιοντάρια και τίγρεις. Το 1857 ο πρώτος ελέφαντας και το 1861 η πρώτη ζέβρα. Πολλά όμως από τα ζώα πέθαναν στο νέο τους σπίτι.
Πρότυπο ο ζωολογικός κήπος της Βιέννης
Ο ζωολογικός κήπος Schönbrunn της Βιέννης το 1914 διέθετε περίπου 3500 ζώα από 717 διαφορετικά είδη. Ήταν ο μεγαλύτερος σε όλο τον κόσμο και αποτελούσε πρότυπο για τον ζωολογικό κήπο του Βερολίνου. Ο Schönbrunn είναι ο παλαιότερος ζωολογικός κήπος που υπάρχει στον κόσμο.
Πρόδρομος το βασιλικό πάρκο άγριων ζώων
Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα άνοιξαν πολλοί ζωολογικοί κήποι σε σύντομο χρονικό διάστημα στο γερμανόφωνο χώρο. Το Βερολίνο ακολούθησαν πολλές πόλεις. Ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Δ΄ της Πρωσίας ήδη από το 1571 διέθετε ένα πάρκο ζώων, το οποίο δεν χρησιμοποιούσε μόνο για κυνήγι. Εκεί κρατούσε και άγνωστα είδη ζώων, τα οποία μελετούσαν οι ερευνητές φυσικών επιστημών της αυλής του.
Μνημεία, σπιτάκια ζώων ή και τα δύο;
Πολλοί περιφραγμένοι χώροι, όπως το σπίτι με τις αντιλόπες (φωτογρ.), στον ζωολογικό κήπο του Βερολίνου κατασκευάστηκαν τον 19ο αι. και αντικατοπτρίζουν την εξωτική καταγωγή των ζώων που φιλοξενούν. Διαθέτουν εξαιρετική αισθητική. Η ανακατασκευή των χώρων αυτών ωστόσο απαγορεύεται και η Προστασία Ιστορικής Κληρονομιάς παρακολουθεί τα κατασκευαστικά μέτρα.
Το «οικονομικό θαύμα» και... τα άγρια ζώα
Τον 20ο αι. άνοιξαν πολλά μεγάλα ενυδρεία στη Γερμανία. Επίσης πάρκα μεγάλων διαστάσεων με πιθήκους, θαλάσσια πάρκα, πάρκαν παρατήρησης πτηνών, ακόμη και πάρκα που μπορεί κανείς να κάνει σαφάρι με αυτοκίνητο ή λεωφορείο. Συνέπεια του οικονομικού θαύματος της δεκαετίας του 50 και 60 ήταν ότι ακόμη και μικρές γερμανικές πόλεις απέκτησαν το δικό τους ζωολογικό κήπο ή πάρκο.
Έρευνα στους ζωολογικούς κήπους
Οι ζωολογικοί κήποι εκτρέφουν είδη ζώων με σκοπό να τα αφήσουν ελεύθερα στη φύση. Επίσης ενημερώνουν τους επισκέπτες για τους βιότοπους των ζώων και δραστηριοποιούνται στην προστασία του περιβάλλοντος. Οι πολέμιοί τους ωστόσο ισχυρίζονται ότι δεν είναι ηθικό να «φυλακίζονται» ζώα στο ζωολογικό κήπο. Αντίθετα, θα έπρεπε καλύτερα να γίνονται προσπάθειες για την προστασία των βιοτόπων τους.