Η ζωή μου όλη ήταν ένα τσιγάρο...

Από σήμερα ο ελληνισμός μοιράζεται την τύχη πολλών εκατομμυρίων Ευρωπαίων και μη. Εισέρχεται στην τροχιά της απόλυτης και καθολικής απαγόρευσης καπνίσματος. Η υπάρχουσα εμπειρία έχει δείξει ότι ο δρόμος προς τα εκεί δεν ήταν πάντα εύκολος. Πότε ο νομοθέτης δεν είχε τη γενναιότητα να πάρει από την αρχή ριζικές αποφάσεις ή έσπευδε να σχετικοποιήσει τις ήδη ληφθείσες, πότε οι καπνιστές έγραφαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις απαγορεύσεις, εκεί όπου υπήρχαν, κάνοντας επίδειξη ότι είναι υπεράνω του νόμου.

Δύσκολη η προσαρμογή στη Γερμανία

Από σήμερα και στην Ελλάδα κανείς δεν είναι υπεράνω της αντικαπνιστικής νομοθεσίας και ίσως η παράθεση παραδειγμάτων από τη Γερμανία και άλλες χώρες να βοηθούσε κάπως. Η ζωή μου όλη ήταν ένα τσιγάρο λένε λοιπόν από σήμερα οι μανιώδεις καπνιστές στην Ελλάδα, και οι αντικαπνιστές, από την άλλη, χαίρονται που θα απολαμβάνουν το φαγητό τους χωρίς την ενοχλητική κάπνα από τα διπλανά τραπέζια. Δεν ήταν αυτονόητο ούτε και στην αυστηρή και πειθαρχημένη Γερμανία. Η απαγόρευση του καπνίσματος με την καθολικότητα που προσομοιάζει με τον ελληνικό νόμο άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου του 2008. Ολόκληρο το 2007 προηγήθηκε ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων των τοπικών υπουργών Υγείας, και οι πρώτες ενδείξεις συναίνεσης φάνηκαν στο Ανόβερο.

Τοπικός πρωθυπουργός τότε είναι ο νυν πρόεδρος της Γερμανικής Δημοκρατίας, ο οποίος και είχε σπεύσει να ανακοινώσει τα καλά νέα στον τύπο. «Η Γερμανία κινείται ένα βήμα προς την κατεύθυνση άλλων χωρών» είχε δηλώσει. «Συμφωνήσαμε ότι είναι πολύ επικίνδυνο για την υγεία το κάπνισμα, αλλά και το παθητικό κάπνισμα. Και σε αυτό το σημείο οι πολίτες αυτή της χώρας θα πρέπει να έχουν προστασία, την οποία μπορούν να διασφαλίσουν διοικητικά και νομοθετικά μέτρα».

Το μεγαλύτερο πλήγμα δέχθηκε ο κόσμος της γαστρονομίας και ιδιαίτερα τα εστιατόρια κάτω των 75 τετραγωνικών. Η ένωση γαστρονόμων της Βαυαρίας προσέφυγε στο Ανώτατο Συνταγματικό της χώρας και με μιαν απόφαση, που έλαμψε δια της αμφιγλωσσίας της, κατάφερε να επιτύχει εξαιρέσεις, τόσες πολλές που σχετικοποιήθηκε η απαγόρευση καπνίσματος στο κρατίδιο. Η εκμετάλλευση του θέματος κόστισε βέβαια για πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την παντοδυναμία του Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος στις τοπικές εκλογές που ακολούθησαν.

Τι Βαυαρία, τι Τουρκία...

Αλλά το μαχητικό αντικαπνιστικό λόμπυ της Βαυαρίας δεν το έβαλε κάτω. Μια συμμαχία πολιτών κατάφερε να συγκεντρώσει 160.000 υπογραφές και στις 4 του περασμένου Ιουλίου έγινε δημοψήφισμα, στο οποίο επικράτησαν οι πολέμιοι του καπνίσματος.

Έτσι από την πρώτη Άγουστου του 2010, στη Βαυαρία ισχύει ο πιο αυστηρός στη Γερμανία νόμος καθολικής απαγόρευσης καπνίσματος. «Θα συνιστούσα στον καθένα να βοηθήσει, ώστε να επανέλθει η ειρήνη», είχε δηλώσει ο Μάρκους Σέντερ, υπουργός Υγείας της Βαυαρίας. «Δεν έχει νόημα ο καθένας να προσπαθεί να ξεφύγει με ερωτήσεις, ή να γκρινιάζει, αυτό δεν βοηθά κανένα. Και όποιος νομίζει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τρικ, τότε οι τοπικές αρχές θα τα καταγράψουν και θα τα εμποδίσουν».

Καθολική απαγόρευση του καπνίσματος ισχύει και σε άλλες χώρες της Ε.Ε., όπως τη Γαλλία, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, η μοίρα λοιπόν των περισσότερων Ευρωπαίων είναι κοινή. Ακόμη και στην Τουρκία, που δεν ανήκει στην Ε.Ε. επικρατεί από τις 19 Ιουλίου του 2009 καθολική απαγόρευση καπνίσματος, ακόμη και ο εθνικός ναργιλές. Και όσοι εστιάτορες τόλμησαν να αντιδράσουν, αντίκρισαν τα δόντια του Τούρκου υπουργού Υγείας Ρετζέπ Ακντάγκ. «Υπάρχουν πολλές προτάσεις και αιτήματα. Ζητήθηκε για παράδειγμα να υπάρχουν ξεχωριστοί χώροι για τους καπνιστές, με καλό κλιματισμό. Από τις 19 Ιουλίου δεν θα κάνουμε κανένα συμβιβασμό. Αλλά και αργότερα δεν έχουμε πρόθεση να αλλάξουμε αυτό τον νόμο. Γνωρίζουμε ποιοί ξεσηκώνουν τους επιχειρηματίες μας, οι παραγωγοί και πωλητές τσιγάρων, γιατί ο νόμος μόνο αυτούς βλάπτει και κανέναν άλλο».

Ρεπορτάζ, Ειρήνη Αναστασοπούλου

Επιμέλεια Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου