Η εκκωφαντική «Σιωπή της Λόρνα»

Η «Σιωπή της Λόρνα» είναι εκκωφαντική και συγκινεί το κοινό, τους κριτικούς, αλλά και τους ευρωβουλευτές. Μετά το βραβείο σεναρίου στις Κάννες, η ταινία των αδερφών Νταρντέν από το Βέλγιο τιμάται και με το βραβείο Lux (Λουξ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον κινηματογράφο. Μετά την απονομή και λίγες εβδομάδες πριν επισκεφθεί την Ελλάδα για το φεστιβάλ κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, ο σκηνοθέτης Λυκ Νταρντέν μίλησε στην Deutsche Welle για τη «Σιωπή της Λόρνα».

«Νομίζω ότι είναι μία χαρακτηριστική ευρωπαϊκή ιστορία. Θα μπορούσε να είναι ακριβώς η ίδια στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στη Γαλλία ή στη Γερμανία. Είναι η ιστορία του μετανάστη που θέλει να αρχίσει μία καινούρια ζωή, μία καλύτερη ζωή. Για να την αποκτήσει πρέπει να δεχθεί τον θάνατο ενός κοντινού προσώπου, να του αποκρύψει ότι θα τον δολοφονήσουν. Και το ερώτημα είναι αν θα αποδεχθεί τον θάνατο του άλλου για να πραγματοποιήσει το όνειρό του».

Το σενάριο

Η υπόθεση είναι απλή: η Λόρνα, μία νεαρή μετανάστης από την Αλβανία, προσπαθεί να ανοίξει ένα σνακ μπαρ για να στεριώσει στη νέα πατρίδα της, το Βέλγιο. Για να αποκτήσει τη βελγική υπηκοότητα καταφεύγει σε έναν εικονικό γάμο με έναν νεαρό ναρκομανή. Για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια της προτείνουν έναν δεύτερο εικονικό γάμο με έναν μαφιόζο, ο οποίος όμως θέτει ως προϋπόθεση τη δολοφονία του προηγούμενου γαμπρού. Το ηθικό δίλημμα φαίνεται ακραίο. Αλλά μήπως συμβολίζει ένα ευρύτερο καθημερινό μας δίλημμα, δηλαδή τον ολέθριο πειρασμό να κερδίσουμε την ελευθερία μας, πατώντας στην ελευθερία του άλλου;

«Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Αλλά είναι και ένα πολύ απλό ερώτημα» λέει ο σκηνοθέτης. «Ας υποθέσουμε ότι είμαστε τρεις άνθρωποι φυλακισμένοι μέσα σε ένα σπίτι και διαθέτουμε μόνο ένα μπουκάλι νερό για τρεις εβδομάδες. Εγώ έχω πάρει το μπουκάλι. Μπορεί να δώσω σε όλους λίγο νερό για να ζήσουμε μαζί αυτό το χρονικό διάστημα. Μπορεί όμως και να σε σκοτώσω μαζί με τον άλλο συγκάτοικο. Μπορεί να τρέξω να κρυφτώ μαζί με το μπουκάλι. Τί θα κάνουμε λοιπόν; Κατά κάποιον τρόπο είναι ένα ερώτημα οικονομικής διαχείρισης. Αλλά είναι και ένα ηθικό ερώτημα»

Πολλές διακρίσεις για τους αδερφούς Νταρντέν

Οι αδερφοί Νταρντέν είναι από τους ελάχιστους σκηνοθέτες που έχουν καταφέρει να κερδίσουν δύο φορές τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες. ΄Εχουν πίσω τους μία καλλιτεχνική διαδρομή τριάντα ετών και ένα σταθερό σημείο αναφοράς: οι ταινίες τους διαδραματίζονται συνήθως στη Λιέγη, στην καρδιά της πάλαι ποτέ ευημερούσας βιομηχανικής Βαλλονίας.

«Όταν είμαστε γύρω στα εικοσιπέντε εγώ κι ο αδερφός μου, ζήσαμε από κοντά την κατάρρευση μίας μεγάλης βιομηχανικής πόλης» λέει ο Λυκ Νταρντέν. «Παλαιότερα η Λιέγη είχε εργοστάσια, εργάτες, φοιτητές. Κάποια στιγμή γύρω στο 1970-75 τα σπίτια άδειασαν και οι δρόμοι ερήμωσαν. Αυτή ήταν η αρχή της δικής μας κινηματογραφικής δημιουργίας. Στην έρημη Λιέγη αναδεικνύεται ο χαρακτήρας της Λόρνα και τίθεται πιο άμεσα το ερώτημα: πώς μπορείς να κερδίσεις την ανθρωπιά σου όταν αισθάνεσαι μόνος στον κόσμο, χωρίς τους γονείς σου, την οικογένειά σου, την πνευματική κληρονομιά σου; »

Το μυστικό της επιτυχίας

Πολλοί συγκρίνουν τις ταινίες των αδερφών Νταρντέν με τα αριστουργήματα του Ρομπέρ Μπρεσόν ή ακόμα και του Λουκίνο Βισκόντι. Στην ερώτηση «τί χρειάζεται για να κάνεις μία πολύ καλή ταινία» ο Λυκ Νταρντέν απαντάει αρχικά ότι δεν ξέρει, αλλά τελικά φαίνεται ότι μάλλον ξέρει...

«Δεν ξέρω, δεν ξέρω...Αλλά νομίζω ότι όταν θέλεις να κάνεις μία καλή ταινία, το πιο σημαντικό είναι να βρεις χρόνο... Χρειάζεται πολύς χρόνος και ναι, ξέρω ότι ο χρόνος είναι χρήμα, αλλά η αλήθεια είναι ότι χρειάζεσαι χρόνο για ένα καλό γύρισμα, χρειάζεσαι χρόνο για να επιλέξεις τους χώρους δράσης και τους κατάλληλους ηθοποιούς, χρειάζεσαι χρόνο για ένα καλό μοντάζ. Ο χρόνος είναι το πιο σημαντικό».