Η διαφθορά παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις

Δεν πρόκειται μόνο για λίγα χαρτονομίσματα που περνούν παράνομα από ένα χέρι στο άλλο ή δεν φορολογούνται, αλλά τεράστια ποσά που διακινούνται στις τσέπες επώνυμων και ανώνυμων καταστρέφοντας την οικονομία. Σύμφωνα με τον δείκτη της Διεθνούς Διαφάνειας που περιλαμβάνει 183 χώρες, προβλήματα διαφθοράς αντιμετωπίζουν κυρίως η Ουγγαρία, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Ιταλία και η Ελλάδα που καταλαμβάνει τη 80η θέση. Αλλά και η Γερμανία δεν είναι υπεράνω υποψίας. Στην παγκόσμια κατάταξη καταλαμβάνει την 14η θέση.

Διαφθορά παντού

«Η διαφθορά προκαλεί στην ευρωπαϊκή οικονομία ζημιά της τάξης των 120 δισ. ευρώ ετησίως» υποστηρίζει η Σεσίλια Μάλστρομ, επίτροπος εσωτερικών υποθέσεων της Ε.Ε. «Αυτό αντιπροσωπεύει το 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ ή έναν ετήσιο κοινοτικό προϋπολογισμό». Αν η ΕΕ δεν ενεργήσει γρήγορα θα χάσει σε αξιοπιστία στα μάτια των πολιτών της. Στο τελευταίο ευρωβαρόμετρο η πλειοψηφία δήλωσε ότι η διαφθορά έχει αυξηθεί, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό πιστεύει ότι έχουν διαβρωθεί όλα τα επίπεδα εξουσίας.

Η Ντομινίκ Έρνστε από το Ινστιτούτο Γερμανικής Βιομηχανίας της Κολωνίας επικρίνει το ό,τι γίνονται μεμονωμένες και όχι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο προσπάθειες καταπολέμησης της διαφθοράς και της παραοικονομίας. Παρόλα αυτά, προσθέτει, στο πρόβλημα δίδεται η πρέπουσα προσοχή και αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό και καχυποψία τα στοιχεία που δίνει η κάθε χώρα, θυμίζοντας την περίπτωση της Ελλάδας, που μπήκε στη ζώνη του ευρώ με παραποιημένα στοιχεία.

Αγώνας με τρόπο διαφανή

Το ζήτημα είναι ότι όλοι ξέρουν το πρόβλημα, αλλά δεν υπάρχει πολιτική βούληση. «Φυσικά μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στο αγώνα κατά της διαφθοράς είναι το ελλιπές ενδιαφέρον των πολιτικών και των κέντρων λήψης αποφάσεων» διαπιστώνει και η Σεσίλια Μάλστρομ. «Χάνουμε κάθε χρόνο έναν ολόκληρο κοινοτικό προϋπολογισμό σχεδόν εξαιτίας της διαφθοράς. Υπάρχει νομικό πλαίσιο, αλλά χωρίς πολιτική βούληση τα αποτελέσματα είναι ανεπαρκή».

Πώς όμως μπορεί να καταπολεμήσει κανείς τη διαφθορά με μακρόπνοα αποτελέσματα; Η Νομινίκ ΄Ερνστε από το Ινστιτούτο Γερμανικής Οικονομίας προτείνει τη διαμόρφωση αξιόπιστου νομικού πλαισίου, έτσι ώστε ο κάθε πολίτης να νοιώθει ότι τυγχάνει δίκαιης αντιμετώπισης. Γι' αυτό ο αγώνας κατά της διαφθοράς πρέπει να είναι συνεχής και να γίνεται με διαφανή τρόπο, έτσι ώστε οι πολίτες να συνειδητοποιούν πως αξίζει τον κόπο να εργάζονται σε συνθήκες οικονομικής νομιμότητας. Ο ειλικρινής δεν πρέπει να αισθάνεται ως ο πιο χαζός. Αυτό το συναίσθημα κυριαρχεί στην Ελλάδα, όπου οι πιο πλούσιοι πληρώνουν και τους λιγότερους φόρους.

Πάντως η ευρωπαία επίτροπος Μάλστρομ δεν πρόκειται να μείνει άπραγη. Σχεδιάζει νέα μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως πρόγραμμα δράσης για την αναβάθμιση της στατιστικής εγκληματικών πράξεων και αυστηροποίηση της ποινικών διώξεων για οικονομικά εγκλήματα στις χώρες – μέλη.

Ralf Bosen/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής