1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Η Αλβανία «πνίγεται» στα σκουπίδια

10 Αυγούστου 2013

Ανεξέλεγκτες παράνομες χωματερές αποτελούν πλέον μέρος του τοπίου σε πολλές περιοχές της Αλβανίας. Ακτιβιστές και εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης σημαίνουν συναγερμό.

https://p.dw.com/p/19Mpq
Εικόνα: DW/J. von Mirbach

Λόφοι σκουπιδιών κυριαρχούν στο τοπίο πολλών περιοχών της αλβανικής επικράτειας. Η συσσώρευσή τους δεν οφείλεται μόνο στην ανεύθυνη συμπεριφορά μεμονωμένων πολιτών, αλλά και στη συντονισμένη απόθεση από πλευράς δήμων και κοινοτήτων. Ένα παράδειγμα αποτελεί η παραθαλάσσια πόλη Ντούρες. Δεδομένου ότι δεν διαθέτει οργανωμένη χωματερή, τα σκουπίδια των 200.000 κατοίκων της καταλήγουν σε παρακείμενα χωράφια.

Γουρούνια και κατσίκια ψάχνουν στα σκουπίδια για φαγώσιμα, ενώ οι βροχές διοχετεύουν επικίνδυνες ουσίες στον υδροφόρο ορίζοντα και στη θάλασσα. Οικογένειες Ρομά κάνουν στοιχειώδη «ανακύκλωση» ψάχνοντας πλαστικό, χαρτί, παλιά μέταλλα και άλλα. Κατά την αναζήτηση χρήσιμων υλικών συχνά βάζουν φωτιά στα σκουπίδια, με αποτέλεσμα να μολύνεται και ο αέρας.

Αδιαφορία των αρμοδίων

Ο Λαβντός Φερούνι είναι ένας από τους λίγους ακτιβιστές για την προστασία του περιβάλλοντος στη χώρα. Αν και διαμαρτύρεται χρόνια για την ύπαρξη των παράνομων χωματερών, ελάχιστα έχουν γίνει. «Τα τελευταία 23 χρόνια εκτοξεύθηκε η κατανάλωση στην Αλβανία. Οι υποδομές δεν αναπτύχθηκαν παράλληλα, με αποτέλεσμα να παράγουμε πολύ περισσότερα σκουπίδια από όσα μπορούμε να διαχειριστούμε», υπογραμμίζει.

Τα ζώα αναζητούν τροφές στα βουνά των σκουπιδιών
Τα ζώα αναζητούν τροφές στα βουνά των σκουπιδιώνΕικόνα: DW/J. von Mirbach

Την ίδια στιγμή οι εκπρόσωποι του διοικητικού μηχανισμού και οι πολιτικοί δεν φαίνονται να ενδιαφέρονται για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Σε όλη τη χώρα συναντά κανείς μόλις δύο χωματερές που να πληρούν τις προδιαγραφές της ΕΕ: μία στα Τίρανα και μία δεύτερη στο Μπουσάτ, στα βόρεια της χώρας. Ωστόσο, το πρόβλημα των σκουπιδιών στην Αλβανία δεν είναι δημιούργημα αποκλειστικά της ίδιας. Το 2011 η χώρα εισήγαγε -σύμφωνα με στοιχεία του αλβανικού υπουργείο Περιβάλλοντος- περί τους 300.000 τόνους άχρηστα μέταλλα και 20.000 τόνους πλαστικό ανακύκλωσης για περαιτέρω επεξεργασία, κυρίως από την Ιταλία. Οι ποσότητες αυτές αντιστοιχούν στην ετήσια παραγωγή σκουπιδιών της αλβανικής πρωτεύουσας. Την ίδια ώρα οι έλεγχοι στα τελωνεία είναι υποτυπώδεις.

Ακτιβιστές για την προστασία του περιβάλλοντος κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Φοβούνται ότι μαζί με τη νόμιμη εισαγωγή σκουπιδιών εισάγονται και παράνομα δηλητηριώδη σκουπίδια από τη νότια Ιταλία. Τις φήμες αυτές δεν επιβεβαιώνει, αλλά ούτε και μπορεί να διαψεύσει ο αλβανός υφυπουργός Περιβάλλοντος Ταουλάντ Μπίνο, ομολογώντας ότι οι τελωνειακές αρχές της χώρας είναι διεφθαρμένες.

Μέτωπο κατά της εισαγωγής απορριμμάτων

Την πλήρη έλλειψη ενδιαφέροντος για αντιμετώπιση του προβλήματος των σκουπιδιών βίωσε από πρώτο χέρι κι ένας Γερμανός. Ο Βόλφγκανγκ Κράουζε ήταν μέχρι πριν από δύο χρόνια επικεφαλής μιας χωματερής διαχείρισης απορριμμάτων στη βόρεια Αλβανία. Ωστόσο, τα επενδυτικά σχέδια δεν στέφθηκαν με επιτυχία, καθώς η χωματερή παρέμενε άδεια παρά τις μεγάλες ποσότητες σκουπιδιών που παράγουν οι γειτονικές της περιοχές και κυρίως η κοντινή πόλη της Σκόδρας. Όπως καταγγέλλει ο Β. Κράουζε, «πολλοί από τους γειτονικούς δήμους εξακολουθούν να πετάνε τα σκουπίδια τους σε όχθες ποταμών και περιμένουν μέχρι την άνοιξη να ξεπλυθούν στη θάλασσα».

Παράνομη χωματερή κοντά στη Σκόδρα
Παράνομη χωματερή κοντά στη ΣκόδραΕικόνα: DW/J. von Mirbach

Στο μεταξύ η κατάσταση έχει φθάσει στο απροχώρητο για πολλούς πολίτες της Αλβανίας. Τον Απρίλιο δημιουργήθηκε ένας ευρύς συνασπισμός οικολόγων και εκπροσώπων της αντιπολίτευσης, με το αίτημα της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την απαγόρευση της εισαγωγής απορριμμάτων από το εξωτερικό. Η ψηφοφορία αναμένεται να διεξαχθεί τον προσεχή Δεκέμβριο με πιθανό αποτέλεσμα τη νίκη των αιτημάτων του συνασπισμού. Ακόμη κι έτσι όμως, δεν αναμένεται να λυθεί το πρόβλημα των σκουπιδιών. Η ανακύκλωση και η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν ακόμη άγνωστες έννοιες για πολλούς αλβανούς πολιτικούς. Τις καταστροφικές επιπτώσεις υφίστανται έτσι οι πολίτες, οι επενδυτές και η φύση.

Johan Mirbach / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Στέφανος Γεωργσκόπουλος