Ζόλινγκεν: 15 χρόνια από τον εμπρησμό

Μέχρι την 29η Μαίου του 1993 η πόλη του Ζόλινγκεν ήταν κυρίως γνωστή για τα μαχαιροπήρουνά της. Η ένδειξη προέλευσης από την πόλη των 160 χιλιάδων κατοίκων θεωρείται εγγύηση ποιότητας και τα μαχαιροπήρουνα από τα εργοστάσια του Ζόλινγκεν εξακολουθούν να είναι περιζήτητα. Η φήμη όμως της πόλης δέχθηκε ισχυρό πλήγμα πριν από 15 χρόνια. Τη νύχτα της 28ης προς την 29η Μαίου τέσσερις νεαροί νεοναζί πυρπόλησαν το σπίτι της τουρκικής οικογένειας Γκεντς, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους δύο γυναίκες και τρία κορίτσια. Σοκ προκάλεσε στη Γερμανία το έγκλημα. Οι εικόνες του καμένου σπιτιού έκαναν τον γύρο του κόσμου. Ο εμπρησμός σηματοδότησε την έναρξη μιας μεγάλης δημόσιας συζήτησης για τη συμβίωση Γερμανών και μεταναστών, για τον ρατσισμό και την αναγκαιότητα αντιμετώπισης της άκρας δεξιάς.

Μια νέα διάσταση στο φαινόμενο της ακροδεξιάς βίας

Είχαν προηγηθεί επιθέσεις με ρατσιστικά κίνητρα σε εστίες που φιλοξενούσαν πρόσφυγες, κυρίως στην ανατολική Γερμανία, αλλά ο εμπρησμός στο Ζόλινγκεν και ο θάνατος πέντε αθώων ανθρώπων πρόσθεσαν μια νέα διάσταση στο φαινόμενο της ακροδεξιάς βίας.

Ο Τόμας Ράινκε, δημοσιογράφος της Δυτικογερμανικής Ραδιοφωνίας (WDR) ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν στο Ζόλιγκεν, όταν ακόμη κανείς δεν γνώριζε τα αίτια της πυρκαγιάς. «Δεν πρόκειται να ξεχάσω αυτές τις εικόνες. Το καμένο σπίτι στις παρυφές της πόλης, απομονωμένο, όπως ήταν. Ακόμα έβγαινε καπνός από τα ερείπια. Ένα μακάβριο μνημείο που την πρώτη ημέρα είχε συγκεντρώσει το ενδιαφέρον χιλιάδων ανθρώπων», περιγράφει ο κ. Ράινκε.

Όλοι υποψιαζόμασταν ότι δεν ήταν ατύχημα

Μολονότι τα αίτια της πυρκαγιάς δεν ήταν ακόμη γνωστά, το πολιτικό κλίμα της εποχής παρέπεμπε σε έγκλημα. «Περάσαμε δύο ημέρες αγωνίας περιμένοντας το πόρισμα των Αρχών. Όλοι υποψιαζόμασταν ότι δεν επρόκειτο για ατύχημα. Οι φήμες διαδέχονταν η μία την άλλη, μέχρι την ημέρα που έγιναν οι συλλήψεις των δραστών. Η θλίψη έδωσε τη θέση της στην οργή. Πολλοί νεαροί Τούρκοι, δυσαρεστημένοι ούτως ή άλλως από την πολιτική συζήτηση περί μετανάστευσης, ήλθαν για πρώτη φορά αντιμέτωποι με ένα έγκλημα σε βάρος συμπατριωτών τους, οι οποίοι πλήρωσαν το γεγονός ότι δεν ήταν Γερμανοί. Η οργή ξεχείλισε τότε», θυμάται ο δημοσιογράφος.

Η πόλη του Ζόλινγκεν από συνώνυμο της χαλυβουργίας και των μαχαιροπήρουνων έγινε συνώνυμο του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Πολλοί φοβήθηκαν ακόμη και γενικευμένες συγκρούσεις μεταξύ των οργισμένων Τούρκων και νεοναζιστών.

Και όπως λέει ο δήμαρχος της πόλης Φραντς Χάουγκ: «Κανείς δεν περίμενε ότι θα γινόταν ένα τέτοιο έγκλημα στο Ζόλινγκεν. Όταν πληροφορηθήκαμε τι έγινε παραλύσαμε. Όταν αντιληφθήκαμε τη διάσταση του ζητήματος αρχίσαμε να αναπτύσσουμε σχέδια για τη διαπολιτισμική συμβίωση στην πόλη μας. Θέλαμε έργα, όχι λόγια».

Στις 4 Ιουνίου του 1993 η εισαγγελία ανακοίνωσε την σύλληψη τριών νεαρών ακροδεξιών ηλικίας 16 έως 23 ετών. Μερικές ημέρες αργότερα συνελήφθη και ένας τέταρτος. Και οι τέσσερις καταδικάστηκαν σε πολυετή φυλάκιση. Στο μεταξύ έχουν αποφυλακισθεί. Δύο από αυτούς εξακολουθούν να αρνούνται ότι συμμετείχαν στην επίθεση.