Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο: εργαλείο ή αυτόνομος θεσμός;

Το περσινό καλοκαίρι όλα ήταν πολύ διαφορετικά. Ο τότε αρμόδιος Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικής Πολιτικής Χοακίν Αλμούνια είχε δηλώσει πως έβλεπε 'με καλό μάτι' μια πιθανή σύνδεση των συμφερόντων της ευρωζώνης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). «Το καλύτερο θα ήταν να μπορέσουμε να εκπροσωπήσουμε τα συμφέροντά μας με ισχυρό και σαφή τρόπο στο ΔΝΤ κατέχοντας μια έδρα», υποστήριζε ο κ.Αλμούνια.

Η ιδέα όμως του Χοακίν Αλμούνια έπεσε στο κενό μια και συνάντησε τη σθεναρή αντίσταση αρκετών μελών της ευρωζώνης. Ο Πέερ Στάινμπρουκ, τότε υπ. Οικονομικών της Γερμανίας, υποστήριζε πως η Γερμανία με το οικονομικό μέγεθος που έχει, θα πρέπει να κατέχει και μια αναλόγως ισχυρή θέση στο ΔΝΤ. Ο Σοσιαλδημοκράτης πολιτικός είχε δηλώσει επί λέξει ότι «δεν μπορεί να πληρώνουμε τόσα πολλά, και να μην έχουμε το δικαίωμα να συμμετέχουμε».

Τώρα με την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, η Γερμανία θα καλούνταν εκ νέου να πληρώσει εκτιμούν Γερμανοί οικονομολόγοι. Ο συντηρητικός πολιτικός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, διάδοχος του Πέερ Στάινμπρουκ στο υπουργείο Οικονομικών, προτείνει έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο: τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, αλλά μοιάζει μάλλον να παραβιάζει ανοιχτές πόρτες στις Βρυξέλλες.

Το ΕΝΤ θα είναι ένα εργαλείο ή ένας αυτόνομος θεσμός;

Ο Αμαντέου Αλταφάγ, εκπρόσωπος τύπου του σημερινού Επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικής Πολιτικής Όλι Ρεν, δηλώνει πως η Κομισιόν είναι κατά βάση διατεθειμένη να υποστηρίξει μια παρόμοια πρόταση: «Η Κομισιόν είναι έτοιμη να υποστηρίξει τη δημιουργία ενός τέτοιου ευρωπαϊκού εργαλείου. Θα πρέπει όμως να υποστηριχθεί από όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Φυσικά θα αφορά εξαιρετικές περιπτώσεις και ένα πρόβλημα, όπως αυτό της Ελλάδας, δεν θα έπρεπε να επαναληφθεί».

Ο κ. Αλταφάγ δεν θέλησε πάντως να αναφερθεί σε λεπτομέρειες. Τόνισε πως είναι πολύ νωρίς για να αποφανθεί κανείς εάν ένα τέτοιο ταμείο θα είναι μόνον εργαλείο ή θα εξελιχθεί σε αυτόνομο θεσμό με δικό του προϋπολογισμό και προσωπικό.

Γιατί χρειάζεται όμως η Ευρώπη έναν τέτοιο θεσμό, αφού υπάρχει ήδη το ΔΝΤ; Είναι λόγοι υπερηφάνειας που επιβάλλουν χώρες της ευρωζώνης να μην καταφεύγουν σε ένα θεσμό που ελέγχεται από τους Αμερικανούς; Ο κ. Αλταφάγ διαψεύδει αυτή την εικασία: «Επικαλεστήκαμε το ΔΝΤ και αναμείξαμε τις ελληνικές αρχές σε μια τέτοια συζήτηση. Το ΔΝΤ έχει μεγάλη εμπειρία και γνώση στο θέμα. Δεν πρόκειται για ανταγωνισμό ή για υπερηφάνεια. Το θέμα είναι να αντιδράσουμε αποτελεσματικά. Μέχρι σήμερα υπήρξαν κάποιες αδυναμίες. Θέλουμε να διορθώσουμε κάποια πράγματα. Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο».

Για την Αθήνα η βοήθεια από ένα ΕΝΤ θα ερχόταν όμως με μεγάλη καθυστέρηση. Πληθαίνουν όμως οι εκτιμήσεις ότι θα ακολουθήσουν και άλλοι ισχυρότεροι, οι οποίοι θα χρειαστούν αυτή τη βοήθεια.

Christoph Hasselbach / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου