Ευρωζώνη: Ανάπτυξη; Ποιά ανάπτυξη;

Η κρίση χρέους στην ευρωζώνη έχει προκαλέσει ισχυρό πλήγμα στην πραγματική οικονομία των κρατών-μελών της ΕΕ. Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο που προβλέπει την μείωση των ελλειμμάτων και τον περιορισμό του δημοσίου χρέους δεν δίνει απαντήσεις στο πρόταγμα της ανάπτυξης. Εδώ εστιάζει ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ αλλά και άλλοι ηγέτες στην ευρωζώνη. Η Ευρώπη μιλά για ανάπτυξη, ωστόσο είναι πολλοί οι δρόμοι που οδηγούν εκεί. Ο Ολάντ, επί παραδείγματι, κάνει λόγο για κρατικά προγράμματα αναθέρμανσης της οικονομίας, ωστόσο την ίδια ώρα υπόσχεται να τηρήσει τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν συμφωνηθεί με την Κομισιόν.

Στην ευρωζώνη χρειαζόμαστε μια διαρθρωτική προσαρμογή

Ταυτόχρονα δεσμεύεται να μην εγκρίνει το Δημοσιονομικό Σύμφωνο εάν αυτό δεν συμπληρωθεί με ένα Σύμφωνο Ανάπτυξης. Η καγκελάριος Μέρκελ συμφωνεί με την ιδέα ενός Συμφώνου Ανάπτυξης, παραπέμποντας στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον περασμένο Μάρτιο. Εδώ η ανάπτυξη συνδέεται με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και την αναμόρφωση της αγοράς εργασίας και της εκπαίδευσης. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο προσπάθησε στις 9 Μαΐου να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο οικονομολόγος Γκούντραμ Βολφ υποδιευθυντής του think tank Μπρούγκελ που θα υπογραμμίσει: «Αυτό που πρέπει όλοι να αντιληφθούμε είναι ότι στην ευρωζώνη χρειαζόμαστε μια διαρθρωτική προσαρμογή. Ο Νότος της Ευρώπης πρέπει να προσαρμοσθεί διαρθρωτικά. Αλλά και ο Βορράς θα πρέπει να προσαρμοσθεί. Το ζήτημα είναι πώς θα γίνει αυτό; Ο Νότος δεν μπορεί να αποφύγει τις περικοπές. Αντίστροφα, ισχύει επίσης ότι ο Βορράς θα πρέπει να καταναλώσει περισσότερα. Να αυξήσει τη ζήτηση. Στο Βορρά θέλουμε λιγότερες περικοπές και μεγαλύτερα εισοδήματα προκειμένου να αποτρέψουμε την ύφεση στο Νότο».

Η Κομισιόν είχε μεταξύ άλλων προτείνει την έκδοση κοινών αναπτυξιακών ομολόγων για στοχευμένες επενδύσεις, κυρίως στο πεδίο της ενέργειας. Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις τη συγκεκριμένη πρόταση συμμερίζονται τώρα και άλλοι ηγέτες. Αλλά και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς τάσσεται υπέρ ενός ευρωπαϊκού σχεδίου επενδύσεων, ενώ το ζήτημα της ανάπτυξης θα συζητηθεί και στη Σύνοδο Κορυφής της 23ης Μαΐου.

Όχι στην ανάπτυξη με δανεικά

Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες δεν ακυρώνουν ωστόσο την πολιτική λιτότητας στις χώρες της ευρωζώνης. Και όπως εκτιμά ο οικονομολόγος Γκούτραμ Βολφ: «Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο οικονομικοπολιτικός συντονισμός δεν είναι ακόμη επαρκής. Κυρίως στο πεδίο των τραπεζών απαιτείται μια ισχυρή εποπτική αρχή με κύρος που θα μπορεί να παρεμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Και όσο δεν έχουμε αυτό το εργαλείο θα είμαστε αντιμέτωποι με την αποσταθεροποίηση. Οι κεφαλαιαγορές θα δοκιμάζουν πάντα τις αντοχές της ευρωζώνης. Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να εργαστούμε προκειμένου να αποφύγουμε την αβεβαιότητα. Και η αβεβαιότητα είναι αυτή που δηλητηριάζει την ανάπτυξη», λέει ο οικονομολόγος.

Τόσο το Βερολίνο όσο και ο χρηματοπιστωτικός κλάδος απορρίπτουν την «ανάπτυξη με δανεικά». Ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου των Γερμανικών Τραπεζών Μίχαελ Κέμερ είναι κατηγορηματικός: «Η προώθηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων είναι σίγουρα μια ορθή επιλογή και υπάρχουν οι σχετικοί μέθοδοι για αυτό, τις οποίες θα πρέπει κανείς να εκτιμήσει με προσοχή. Αυτό πουν έχει κανένα νόημα είναι η προώθηση προγραμμάτων χρηματοδοτουμένων με νέα δάνεια. Η επίδρασή τους θα ήταν μικρή και θα κλόνιζαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών προς την ευρωζώνη», λέει ο Μίχαελ Κέμερ.

Bernd Riegert / Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης