Ερευνητικά προγράμματα για «γενικό εμβόλιο» κατά της γρίπης
7 Μαρτίου 2006
Υπό το πρίσμα μια τέτοιας απειλής, η ΕΕ χρηματοδοτεί με 14 εκ. ευρώ δύο φιλόδοξα επιστημονικά προγράμματα, το «Γενικό Εμβόλιο» και το «Πρόγραμμα Βιτσιέρ», που στοχεύουν στην εξεύρεση των κατάλληλων σκευασμάτων, που θα μας προστατεύσουν από πιθανή μετάλλαξη του ιού της γρίπης των πτηνών. To όραμα των επιστημόνων είναι να μας προστατεύσουν από κάθε μορφή γρίπης, με ένα «παγκόσμιο εμβόλιο» όπως θα ονομάζεται. Είναι αυτό που θα αντικαταστήσει το κλασικό εμβόλιο, που ξέρουμε σήμερα, και θα δρα παρατεταμένα για όλους τους ιούς γρίπης. Οι επιστήμονες εστιάζουν τις έρευνες για το νέο εμβόλιο στην καταπολέμηση της πρωτεΐνης Μ2e, που αποτελεί μέρος του ιού Ιnfluenza, ενώ το κλασικό εμβόλιο είχε στο στόχαστρο τις πρωτεΐνες, αιμαγλουτινίνη και νευραμινιδάση.
Ο Ξαβιέ Σελένς, ερευνητής στη Γάνδη σε ένα από τα έξι εργαστήρια του ερευνητικού προγράμματος της ΕΕ, επισημαίνει πως «Ο ιός της γρίπης των πτηνών προσαρμόζεται στους οργανισμούς που μολύνει, σε πουλιά ή χήνες. Έτσι λοιπόν, προτού μολύνει τον άνθρωπο, ο ιός θα πρέπει να υποστεί μια σημαντική μετάλλαξη. Και θεωρούμε ότι η μετάλλαξη θα γίνει διατηρώντας ανέπαφη την πρωτεΐνη Μ2,πάνω στην οποία εργαζόμαστε για να βρούμε το εμβόλιο. Και αν αυτό ισχύει , το εμβόλιο που θα δρα στην πρωτεΐνη, θα αποτρέψει θεωρητικά μια νέα πανδημία. Πέντε με δέκα χρόνια θα πρέπει να δρα το νέο εμβόλιο προστατευτικά.»
«Δεν πρέπει όμως να προτρέχουμε», υποστηρίζει ο Οκτάβιο Κιντάνα Τρίας, από τη Διεύθυνση Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τονίζει «πρέπει παρ’ όλ’ αυτά να είμαστε προσεκτικοί, γιατί θα χρηματοδοτήσουμε αυτό το πρόγραμμα, ενώ ακόμα δε βρισκόμαστε καν στο στάδιο των κλινικών δοκιμών. Μπορεί βέβαια αυτό να επιτύχει, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα, τι θα μας αποδώσει. Θεωρούμε όμως ότι η νέα γενιά φαρμάκων τα ‘αντιϊκά’ (VIZIER) μπορούν να είναι αποτελεσματικά. Τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν ήδη παραγγείλει στοκ τέτοιων σκευασμάτων. Θα ήταν όμως πιο αποτελεσματικό να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό απόθεμα, που θα χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση μόλυνσης ανθρώπου».
Τα αποθέματα φαρμάκων τύπου Ταμιφλού ή Ρελένζα βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων των χωρών από τη στιγμή που το πρόβλημα της γρίπης των πτηνών πήρε παγκόσμιες διαστάσεις. Ο Γιόχαν Νέιτς, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ρίγα του Πανεπιστημίου Λουβέν, μας εξηγεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες με το ιό της γρίπης στην ανάπτυξη του εμβολίου: «Από τη στιγμή που το κύτταρο έχει μολυνθεί από τον ιό της γρίπης, παράγονται σωματίδια, τα οποία υπό νέα μορφή μπορούν να εγκαταλείψουν το κύτταρο. Η νευρομινιδάση, ένα μολυσμένο ένζυμο, λειτουργεί σαν ένα ψαλίδι, που κόβει και απελευθερώνει τον ιό από το κύτταρο.»
Στόχος επομένως των επιστημόνων είναι το εμβόλιο κατά της γρίπης να περιορίσει τον ιό σε ένα μόνο κύτταρο αποτρέποντας τη μόλυνση ολόκληρου του οργανισμού. Αυτή είναι και η λειτουργία των σημερινών σκευασμάτων Ταμιφλού και Ρελένζα, ωστόσο μόνο το εμβόλιο είναι εκείνο που μπορεί να παράσχει αποτελεσματική προστασία.