Επανέρχεται ο τρόμος στο Κίεβο
Ο Πέτρο Ποροσένκο καταδίκασε τις αιματηρές συγκρούσεις που σημειώθηκαν χθες μπροστά από το ουκρανικό κοινοβούλιο. Καταδίκασε τη βία των ουκρανών εθνικιστών κατά των δυνάμεων ασφαλείας. Ήταν μια κίνηση κατά της Ουκρανίας. Τα όσα συνέβησαν έξω από την ουκρανική βουλή την ώρα που στην αίθουσα της Ολομέλειας είχε ξεκινήσει η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης ήταν ένα ένα «πισώπλατο μαχαίρωμα» στην ίδια την Ουκρανία. Οι υπαίτιοι για τα χθεσινά έκτροπα αλλά και οι υποκινητές των διαδηλώσεων πρέπει να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη. Ο Ποροσένκο δεν ξεστόμισε τη λέξη «τρομοκρατία». Αλλά τι ήταν στην πραγματικότητα όλα όσα συνέβησαν; Καταμεσής της ουκρανικής πρωτεύουσας δυνάμεις των εθνικιστών πετούσαν χειροβομβίδες κατά της Εθνικής Φρουράς. Από τις εκρήξεις δύο νεαροί εθνοφουροί έχασε τη ζωή του και άλλοι 100 τραυματίστηκαν. Ο κεντρικός δρόμος μπροστά από το ουκρανικό κοινοβούλιο έμοιαζε με πεδίο μάχης της εμπόλεμης ζώνης του Ντονμπάς.
Όχι άλλοι ευφημισμοί
Μήπως όμως τελικά ο πόλεμος που διεξάγεται στο Ντονμπάς φτάνει πλέον στο Κίεβο; Για την ώρα πάντως ο όρος «πόλεμος» αποφεύγεται από τους πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου Ποροσένκο. Για πόλεμο μιλούν μόνο όταν πρόκειται για την ανατολική Ουκρανία και τις μάχες κατά των φιλορώσων αυτονομιστών. Αντ´ αυτού συχνά γίνεται λόγος για «τρομοκρατία», κατά της οποίας διεξάγονται από το στρατό «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις». Ωστόσο και ο όρος «τρομοκρατία» στην Ουκρανία είναι συνώνυμος του πολέμου. Ενός πολέμου που μέχρι στιγμής έχει στοιχίσει τη ζωή σε 7000 ανθρώπους. Αυτό όμως το παιχνίδι με τις λέξεις, στο οποίο έχει εμπλακεί η ουκρανική κυβέρνηση, δεν ωφελεί και εν τέλει λίγη σημασία έχει πώς θα χαρακτηρισθούν οι χθεσινές αιματηρές συγκρούσεις. Αναμφίβολα ήταν μια πράξη τρομοκρατίας, ακόμη ίσως και μια βίαιη προσπάθεια ανατροπής. Κι αυτό διότι οι ακραιφνείς εθνικιστές δεν θέλουν να δεχθούν ότι αυτός ο πόλεμος μπορεί να τελειώσει με πολιτική διευθέτηση και συμβιβασμό.
Αναπόφευκτες οι συνταγματικές αλλαγές
Χθες ξεκίνησε επισήμως η επί μακρόν σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του Συνάνταγματος. Πρόκειται για έναν από τους βασικούς όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας του Μινσκ. Το νέο συνταγματικό πλαίσιο αναμένεται να έχει ισχύ σε όλη την ουκρανική επικράτεια ακόμη και στο Ντονμπάς, που ελέγχεται από φιλορώσους αυτονομιστές. Η διχοτόμηση της Ουκρανίας μέσω της αυτονόμησης της επίμαχης περιοχής δεν μπορεί να αποτελεί στόχο. Αυτό επαναλαμβάνει διαρκώς ο Ποροσένκο. Από την άλλη η κριτική ότι η ουκρανική κυβέρνηση και βουλή υπέκυψαν στις διεθνείς πιέσεις των διαμεσολαβητών, κυρίως της Γερμανίας και της Γαλλίας, είναι λανθασμένη. Το δημοκρατικά εκλεγμένο ουκρανικό κοινοβούλιο θα πρέπει να αποφασίσει μόνο του για τη συνταγματική τροποποίηση. Η αποτροπή των εκλεγμένων αντιπροσώπων να ασκήσουν να κοινουβουλευτικά τους καθήκοντα είναι τελικά η πραγματική προδοσία των εθνικών συμφερόντων. Κι αυτό διότι η παρούσα συνταγματική αναθεώρηση μπορεί πράγματι να θέσει τέλος στην αιματοχυσία στην ανατολική Ουκρανία.
Δημοκρατία αντί βίας
Στο μεταξύ και στο φιλοευρωπαϊκό «στρατόπεδο» του Κιέβου ασκείται κριτική κατά της συμφωνίας του Μινσκ, ωστόσο δεν αμφισβητείται η σημασία της ειρηνευτικής διαδικασίας. Από την άλλη πλευρά, στις τάξεις των λαϊκιστών του κόμματος «Σβόβοντα», στο Ριζοσπαστικό Κόμμα και στις τάξεις των ακραίων εθνικιστών, επικρατεί η αντίληψη ότι ο πόλεμος στην ανατολική Ουκρανία πρέπει να λήξει με στρατιωτικά μέσα. Εντούτοις πλέον ήρθε η ώρα η Ουκρανία να αντιμετωπίσει με σκληρότητα κάθε εξτρεμιστικό στοιχείο ακολουθώντας τη δικαστική οδό. Λόγω της ένοπλης διένεξης στην ανατολική Ουκρανία παντού στη χώρα υπάρχουν όπλα. Αυτή η «στρατικοποίηση» του δημόσιου βίου είναι ο μεγάλος κίνδυνος κι αυτό διότι το ίδιο το κράτος θα μπορούσε έτσι να απολέσει το μόνο νόμιμο μονοπώλιο εξουσίας. Η Ουκρανία διαθέτει από πέρυσι νέα νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση, πρόεδρο και κοινοβούλιο. Αυτοί οφείλουν να βγάλουν τη χώρα δημοκρατικά από το χάος, βάζοντας τέλος στο καθεστώς του τρόμου.
Μπερντ Γιόχαν