Εν μέρει αντισυνταγματικός ο αντιτρομοκρατικός νόμος

Οι ευρείες αρμοδιότητες της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δίωξης του Εγκλήματος (BKA) για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας κρίθηκαν γενικές και αόριστες θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων, απεφάνθη σήμερα το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης. Η γερμανική κυβέρνηση καλείται τώρα να εξειδικεύσει τις συγκεκριμένες διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθεί με την απόφαση του ανώτατου γερμανικού δικαστηρίου. Ωστόσο οι επίμαχες διατάξεις της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας παραμένουν υπό όρους σε ισχύ μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2018.

Με στόχο την αποτροπή τρομοκρατικών χτυπημάτων η γερμανική Υπηρεσία Δίωξης του Εγκλήματος μπορεί από το 2009, μεταξύ άλλων, να τοποθετεί κοριούς σε κατοικίες και να παρακολουθεί με κάμερες τη δράση υπόπτων για τρομοκρατία. Στο πλαίσιο αυτό η νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στη γερμανική υπηρεσία να παρακολουθεί ακόμη και πρόσωπα που δεν εμπλέκονται σε υποθέσεις τρομοκρατίας, να υποκλέπτει τηλεφωνικές συνομιλίες και να εισχωρεί σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, παρακολουθώντας κάθε τύπο επικοινωνίας καταγράφοντας τα δεδομένα και έχοντας τη δυνατότητα να τα μοιράζεται με υπηρεσίες ασφαλείας εντός και εκτός γερμανικών συνόρων.

Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου Φέρντιναντ Κίρχοφ, παρότι οι αρμοδιότητες της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δίωξης του Εγκλήματος συνάδουν επί της αρχής με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «σε αρκετές διατάξεις διαπιστώθηκε ωστόσο ότι δεν τηρείται η αρχή της αναλογικότητας».

Ενισχύεται η προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων

Το Συνταγματικό Δικαστήριο επέβαλε περιορισμούς κυρίως ως προς την παρακολούθηση της κατοικίας έτσι ώστε να διασφαλίζεται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά η προστασία της ιδιωτικότητας. Σύμφωνα με το ανώτατο γερμανικό δικαστήριο τα δεδομένα που συγκεντρώνονται στο πλαίσιο της παρακολούθησης θα πρέπει πρώτα να εξετάζεται από μια ανεξάρτητη αρχή αν περιέχουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και στη συνέχεια να παραδίδονται στην Υπηρεσία Δίωξης του Εγκλήματος για αξιολόγηση. Παρόμοιες είναι οι προβλέψεις του Συνταγματικού Δικαστήριο και για τις παρακολουθήσεις υπολογιστών μέσω διαδικτύου.

Αναφορικά με την παρακολούθηση ατόμων εκτός της κατοικία τους με μικρόφωνα, κάμερες ή συνεργάτες των υπηρεσιών, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι αυτή επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση που υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι το εν λόγω άτομο «είναι πιθανό να προβεί σε τρομοκρατικό ποινικό αδίκημα σε εύλογο χρονικό διάστημα». Το δικαστήριο χαρακτηρίζει τέλος ελλιπή την πρόβλεψη της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας, η οποία επιτρέπει την παρακολούθηση ατόμων μέχρι 30 ημέρες χωρίς δικαστική απόφαση.

dpa, bundesverfassungsgericht.de / Στέφανος Γεωργακόπουλος