Ενεργειακή επανάσταση στην Κούβα

Το Πέδρο Πι με τους 650 κατοίκους του, μία μικρή κουκίδα στο χάρτη της Κούβας, 40 χιλιόμετρα από την Αβάνα βρίσκεται στο επίκεντρο. Τα σπίτια με τις επίπεδες σκεπές χάνονται ανάμεσα σε χωράφια με ζαχαροκάλαμα, καπνά και καλαμπόκια. Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται το σχολείο και η μποντέγα, ένα παντοπωλείο με τεράστια ποικιλία σε ρύζι, φασόλια, ζάχαρη και καφέ. Δίπλα τους η καφετέρια Ραντσόν, ενώ καθώς απομακρύνεται κανείς από τον οικισμό συναντά και τη μικρή βιομηχανία κρέατος.

Επιτακτική εξοικονόμηση ενέργειας

«Τα δάση καταστρέφονται, τα ποτάμια στερεύουν και ακραία ξηρασία απειλεί τη γη. Πρέπει να ενωθούμε! Να εξεγερθούμε ενάντια στην καταστροφή αυτή!», υπογραμμίζει ο Οσμέλ Τούρνερ, διάσημος ράπερ και ενεργό μέλος των κινητοποιήσεων υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος στην Κούβα.

Οι αιτίες της ενεργειακής κρίσης στην Κούβα μας οδηγούν 60 χρόνια πριν. Πρώτα το εμπάργκο των ΗΠΑ που εξελίχθηκε αργότερα σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μετά η πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Η βοήθεια στον τομέα των εισαγωγών από τα αδελφά κράτη, όπως η Σοβιετική Ένωση και η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας ξαφνικά σταμάτησε. Η έλλειψη πρώτων υλών και πετρελαίου βύθισε τους δρόμους και τα σπίτια της Κούβας στο σκοτάδι. Κρίθηκε έτσι απαραίτητη η εξοικονόμηση ενέργειας, που θα οδηγούσε αργότερα σε μία ακόμη, ενεργειακή αυτή τη φορά, επανάσταση.

«Δεν θα περιμένουμε από τον ουρανό την καύσιμη ύλη, γι’ αυτό πρέπει να δράσουμε», υπογράμμιζε ο Φιντέλ Κάστρο. «Πρέπει να εξοικονομήσουμε ενέργεια». Ήδη τα πρώτα σχετικά πλακάτ κυκλοφορούσαν στην Κούβα. Το πρόγραμμα του Κάστρο σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Σήμερα τα νησιά της Καραϊβικής χρειάζονται 34% λιγότερο πετρέλαιο, 37% λιγότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο και 80% λιγότερη βενζίνη. Στην Κούβα η ατομική κατανάλωση ενέργειας είναι μόλις το 1/8 ενός νοικοκυριού στις ΗΠΑ. Η Ενεργειακή Επανάσταση (Revolución Energética) μετέτρεψε την Κούβα μέσα σε ελάχιστα χρόνια σε μία από τις πιο βιώσιμες χώρες του κόσμου, σύμφωνα με μία αναφορά του WWF για το 2006.

Στην οικολογία φτάνεις μόνο με ποδήλατο

Το βασικό μεταφορικό μέσον ήταν και θα είναι το ποδήλατο για τους Κουβανούς. Ο Ρεμούντο Γκαρθία Φράνκο, 70χρονος πάστορας, σημειώνει: «Έχουμε εκατοντάδες ιππήλατες άμαξες, που πραγματοποιούν διαδρομές και μεταφέρουν μέχρι και 12 επιβάτες. Τα βάρη μεταφέρονται από τις βοϊδάμαξες, ενώ τα 100.000 ποδήλατα διευκολύνουν στις μετακινήσεις τους κατοίκους».

Το γεγονός ότι από πολύ νωρίς έπρεπε να αναζητήσουν εναλλακτικές μορφές ενέργειας, οδήγησε τους κατοίκους της Κούβας στην ηλιακή ενέργεια. Η έλευση χορηγών από την Ευρώπη διευκόλυνε το εγχείρημα αυτό. Ο βραβευμένος με το εναλλακτικό Νόμπελ Γερμανός Χέρμαν Σέερ έθεσε τις βάσεις για την οικολογική αναδιαμόρφωση του νησιού. Ήδη το 1994 πρότεινε στο Φ. Κάστρο την ίδρυση ενός αδελφοποιημένου προγράμματος του Eurosolar και η ίδρυση τελικά του Cubasolar αποτέλεσε το ζενίθ της Revolución Energética.

Natur / Spiegel / Χρύσα Βαχτσεβάνου

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου