Ελλιπής η ενσωμάτωση ατόμων με αναπηρία

Ο Κρίστιαν Μπόζνιτς εργάζεται σε ένα εργαστήριο ξυλουργικής στην Κολωνία, ένα από τα συνολικά 700 κοινωφελή εργαστήρια για ανθρώπους με αναπηρία στη Γερμανία. Ο 24χρονος Μπόζνιτς παρακολουθεί εκεί ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης. Παρά την ελαφρά του αναπηρία στο δεξί πόδι, δεν δίστασε παλαιότερα να δοκιμάσει την τύχη του και στην κανονική αγορά εργασίας. Οι αμοιβές των εργαζομένων στο εργαστήριο φτάνουν στην καλύτερη περίπτωση τα 800-900 ευρώ. Ωστόσο, ο μέσος όρος αμοιβών για τη συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων σε παγγερμανικό επίπεδο κυμαίνεται στα 230 ευρώ, διευκρινίζει ο διευθυντής του ξυλουργείου στην Κολωνία, Έγκελμπερτ Μπέκερ. Το κράτος συμπληρώνει στη συνέχεια με επιδόματα τον μισθό αυτών των εξαιρετικά υποαμειβόμενων εργαζομένων.

Εργαστήρια σαν αυτό της Κολωνίας έχουν προβλεφθεί σαν εφαλτήριο προς την κανονική αγορά εργασίας. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι κατά κανόνα συμβαίνει το αντίθετο. Σύμφωνα με τον Μπέκερ, το ποσοστό των εργαζομένων με ειδικές ανάγκες που προωθούνται στην κανονική αγορά εργασίας κυμαίνεται σε μονοψήφιο αριθμό. Οι επιχειρήσεις στη Γερμανία υποχρεούνται στην πραγματικότητα να στελεχώνονται κατά 5% με άτομα με αναπηρία. Ωστόσο, πολλές επιχειρήσεις προτιμούν να παραβαίνουν αυτόν τον όρο πληρώνοντας μία αντισταθμιστική εισφορά. «Αυτό δεν επιτρέπεται» διαμαρτύρεται ο Ίλια Ζάιφερτ, πρόεδρος Γενικού Συνδέσμου Ατόμων με Αναπηρία στη Γερμανία και σχολιάζει: «Αν κάποιος δεν τηρεί το νόμο, πρέπει να τιμωρείται. Δεν γίνεται να μπορεί να εξαγοράζει την ποινή». Ο Ζάιφερτ θεωρεί ότι χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας στον εργασιακό τομέα, υπογραμμίζοντας ότι ορισμένοι άνθρωποι απέκτησαν αναπηρίες εξαιτίας των υπερβολικών εργασιακών απαιτήσεων. «Δεν γίνεται ολοένα περισσότεροι άνθρωποι να αρρωσταίνουν ψυχικά με αποτέλεσμα μετά να είναι σε θέση να εργαστούν μόνο σε κάποιο εργαστήριο, όπου υπάρχει λιγότερη πίεση».

Αυξημένος κίνδυνος φτώχειας

Πέρα από τις δυσκολίες ένταξης στην αγορά εργασίας, τα άτομα με αναπηρία στη Γερμανία απειλούνται ιδιαίτερα από τη φτώχεια. Είναι γεγονός ότι όποιος δεν μπορεί να καλύψει μόνος όλες τις ανάγκες του, χρειάζεται βοήθεια, κάτι που συνεπάγεται χρηματικές δαπάνες. Αυτή τη στιγμή τα άτομα με αναπηρία πρέπει να καλύπτουν εν μέρει μόνοι τους τις ανάγκες τους. «Πρώτα πρέπει να ξοδευτούν τα δικά τους χρήματα, μετά εκείνα της οικογένειας» και στη συνέχεια -υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις- επεμβαίνουν τα κοινωνικά ταμεία προσφέροντας οικονομική στήριξη, εξηγεί ο Ζάιφερτ.

Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία ορίζει ότι η κοινωνία πρέπει να καθιστά δυνατή τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες σε αυτήν. Αυτή η συμμετοχή δεν συνίσταται βεβαίως μόνο σε εργασία και χρήματα. Ο Ίλια Ζάιφερτ αναγνωρίζει ότι η Γερμανία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στον συγκεκριμένο τομέα τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, σε διεθνές επίπεδο τοποθετεί τη Γερμανία στη μέση της κλίμακας, συγκρινόμενη με την κατάσταση στις σκανδιναβικές χώρες. Ωστόσο, όπως λέει, η Γερμανία βρίσκεται σε καλό δρόμο.

Marcus Lütticke / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου