Ελληνίδα εντεταλμένη για θέματα ενσωμάτωσης

Η Άννα Κοκτσίδου έχει μεγαλώσει στη Γερμανία, σπούδασε γερμανική φιλολογία και παιδαγωγική και πριν από 25 χρόνια έκανε τα πρώτατης βήματα ως δημοσιογράφος στη δημόσια Νοτιοδυτική Ραδιοφωνία (SWR) στη Στουτγάρδη. Όταν ξεκίνησε ήταν μια από τους πολύ λίγους δημοσιογράφους ξένης καταγωγής στα γερμανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Στην αρχή εργάστηκε για το δελτίο ειδήσεων, κατόπιν στην πολιτική σύνταξη ενώ επανειλημμένα ταξίδεψε στην Ελλάδα για ανταποκρίσεις. Το 2008 διακρίθηκε με το διεθνές βραβείο του Αυστριακού Πρακτορείου Ειδήσεων για ρεπορτάζ της, το οποίο είχε ως θέμα την Ελλάδα ως χώρα μετανάστευσης.

Το κέντρο βάρους του ενδιαφέροντος της Άννας Κοκτσίδου είναι όμως θέματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση, το άσυλο, την πολυπολιτισμικότητα. Αυτό, πιστεύει, ότι ήταν και το σημαντικό κριτήριο για να επιλεχθεί ως εντεταλμένη για θέματα ενσωμάτωσης του σταθμού. «Δεν είναι μόνο η καταγωγή μου ο λόγος για τον οποίο έχω πάρει αυτή τη θέση, αλλά και το γεγονός ότι ασχολούμαι με τα μεταναστευτικά θέματα εδώ και 20 χρόνια», δήλωσε χαρακτηριστικά στη DW.

Αντανάκλαση της κοινωνικής πολυμορφίας

Αλλά ποιος θα είναι ο ρόλος της ως εντεταλμένης για θέματα ενσωμάτωσης στο SWR; Το ένα σκέλος των αρμοδιοτήτων της αφορά τη δημόσια εκπροσώπηση του σταθμού της στον σχετικό τομέα. Το άλλο, σημαντικότερο σκέλος, είναι να παρακολουθεί τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει η ίδια η ραδιοφωνία το θέμα. Ποια είναι για παράδειγμα η σύνθεση του προσωπικού, πόσοι συνεργάτες έχουν ξένες ρίζες, ποιο είναι το περιεχόμενο του προγράμματος, ποιους θεωρεί ο σταθμός θεατές και ακροατές του προγράμματός του; Με άλλα λόγια, ο ρόλος του εντεταλμένου είναι να εξετάζει κατά πόσο υπάρχει μια ικανοποιητική πολυμορφία στο πρόγραμμα και στο προσωπικό.

Ο λόγος για αυτή την προσέγγιση σχετίζεται με τη δημογραφική αλλαγή στη γερμανική κοινωνία. 20% του σημερινού πληθυσμού της Γερμανίας έχει τις ρίζες του στο εξωτερικό. Στις δε μεγάλες πόλεις όπως το Βερολίνο, τη Φρανκφούρτη, το Μόναχο ή την Κολωνία το ποσοστό των νεογέννητων με ξένη καταγωγή ξεπερνά το 50%. Αυτές οι αλλαγές στη σύνθεση του πληθυσμού βρίσκουν την έκφρασή τους και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. «Το επάγγελμα του δημοσιογράφου δεν ήταν μέχρι τώρα το νούμερο ένα στις προτεραιότητες των μεταναστών. Προτιμούσαν το κλασικό, δηλαδή να γίνουν γιατροί, δικηγόροι. Αυτό αρχίζει τώρα να αλλάζει. Στις νεότερες ηλικίες διαπιστώνουμε ένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το επάγγελμα του δημοσιογράφου. Αυτό έχει σχέση με τη γλώσσα, με την παιδεία, την ενσωμάτωση και βέβαια έχει σχέση και με το άνοιγμα της κοινωνίας» επισήμανε η Άννα Κοκτσίδου.

Περισσότεροι δημοσιογράφοι με μεταναστευτικό υπόβαθρο

Κατά την εκτίμηση της, τόσο στη δημόσια γερμανική ραδιοφωνία όσο και στα ιδιωτικά ΜΜΕ, έχει γίνει πλέον κατανοητό ότι η πολυπολιτισμική κοινωνία της Γερμανίας θα πρέπει να αντανακλάται τόσο στη θεματολογία του προγράμματος, όσο και στη σύνθεση του προσωπικού. Εξαιτίας του αυξανόμενου αριθμού πολιτών με ξένες καταβολές, θέματα τα οποία σχετίζονται για παράδειγμα με την ενσωμάτωση, την ξενοφοβία, τις διακρίσεις δεν αφορούν μόνο τους ίδιους αλλά ολόκληρη την κοινωνία. Για αυτό το λόγο θα πρέπει να παρουσιάζονται ως «κανονικά» θέματα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Σε ό,τι αφορά τους δημοσιογράφους μη γερμανικής καταγωγής, κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό τους. Παλαιότερη έρευνα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι αποτελούν το 5% του συνολικού αριθμού των δημοσιογράφων. Ακόμη και αν τα στοιχεία είναι ελλιπή, η παρουσία δημοσιογράφων με μεταναστευτικό υπόβαθρο είναι αισθητή, ακόμη και σε προβεβλημένες θέσεις. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Λίντα Ζερβάκη, η οποία παρουσιάζει το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του πρώτου προγράμματος της γερμανικής τηλεόρασης. Όπως όμως επισημάνει η Άννα Κοκτσίδου: «Εκείνο που μας λείπει είναι μετανάστες σε υπεύθυνες θέσεις. Πιστεύω ότι αυτό θα αλλάξει τα επόμενα δέκα χρόνια. Ήδη διαπιστώνουμε ότι σιγά σιγά τα άτομα αυτά κάνουν μια σταδιοδρομία και ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια της ιεραρχίας, οπότε κάποτε θα φτάσουν ψηλά».

Παναγιώτης Κουπαράνης