Ελλάδα στην Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης

Στο ελληνικό περίπτερο συστεγάζονται φέτος 14 Έλληνες εκδότες, φιλοξενείται μια έκθεση κόμικς και διεξάγονται τρεις παρουσιάσεις συγγραφέων, δύο Ελλήνων που ζουν στη Γερμανία, του Άκη Παπαντώνη και του Γιώργου Παυλόπουλου, και ενός Κύπριου, του Αιμίλιου Σολωμού που κέρδισε το 2013 το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας. Τιμώμενη χώρα φέτος είναι η Ινδονησία και η λογοτεχνία της, όπως τιμώμενη το 2001 ήταν η Ελλάδα και η δική της λογοτεχνία. Τί απέμεινε από εκείνες τις τιμές, φύτρωσε ο ελληνικός σπόρος στην αγορά του βιβλίου;

Επιτυχίες και κέρδη

Μόνον ανεδαφικοί συγγραφείς πιστεύουν ακόμα ότι αυτοί παίζουν τη λύρα και η αγορά του βιβλίου χορεύει πεντοζάλη. Η αγορά αυτή είναι αδυσώπητη και μάλιστα διττά, θετικά και αρνητικά, ηρωοποιεί τους εμπορικά επιτυχημένους και εξοστρακίζει τους μη επιτυχόντες. Η επιτυχία του Πέτρου Μάρκαρη στον γερμανόφωνο χώρο είναι πλέον γνωστή. Ο ελβετικός εκδοτικός οίκος του, ο Diogenes, παθαίνει σύνδρομο αποστερήσεως, αν δεν εκδώσει έναν τουλάχιστον Μάρκαρη τη χρονιά. Και επειδή εξέδωσε ήδη το τελευταίο του αστυνομικό «Τίτλοι τέλους» και το επόμενο δεν έχει γραφεί ακόμα, προετοιμάζει πυρετωδώς για την άνοιξη μια συλλογή διηγημάτων του δημιουργού του αστυνόμου Χαρίτου. Ο «φόβος του κενού» είναι ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα στην αγορά του βιβλίου. Αλλά και ο φόβος μήπως μείνει κανείς εκτός κερδώου νυμφώνος. Μόλις δύο επιστημονικά βιβλία του Γιάνη Βαρουφάκη, μεταφρασμένα στα γερμανικά από τα αγγλικά στον οίκο Kunstmann, σκαρφάλωσαν στα ευπώλητα, ο οίκος του Μονάχου Hanser έσπευσε να εκδώσει λίγο πριν ξεκινήσει η έκθεση της Φραγκφούρτης το πιο παιδαγωγικό έργο του μοιραίου οικονομολόγου, το «Μιλώντας στην κόρη μου για την οικονομία». Και για να κάνει τη διαφορά το μετέφρασε από τα ελληνικά.

Η ανιδιοτέλεια των μικρών

Οι αγώνες για το ελληνικό βιβλίο είναι αναμφίβολα πιο ανιδιοτελείς στις παρυφές της αγοράς, έξω από το δριμύ περιβάλλον του μεγάλου ανταγωνισμού. Η μεταφράστρια του Μάρκαρη Μιχαέλα Πρίντσινγκερ, αφού περίμενε μάταια επί χρόνια κάποιο θετικό νεύμα των μεγάλων οίκων για άλλους Έλληνες συγγραφείς, αφοσιώθηκε εδώ και ένα χρόνο με απαράμιλλη εμμονή στον ελληνογερμανικό ιστότοπο diablog.eu, με προτάσεις, ανακαλύψεις και εναύσματα από τον χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας και ευρύτερα της πολιτιστικής δημιουργικότητας. Από την Ιένα φθάνει μόλις στα χέρια μας το 21ο τεύχος της εναλλακτικής σειράς «Ο σφάχτης της ποίησης» με 26 στριγκά ποιήματα του τσετσενικής καταγωγής Έλληνα ποιητή Γιάζρα Χάλεντ, ραπίσματα στην ελληνική καθημερινότητα από τη σκοπιά των ταπεινωμένων και καταφρονεμένων. Τα ενιαύσια θαύματα οφείλονται στους μικρούς οίκους. Ο Elfenbein του Βερολίνου εξέδωσε φέτος το «Ο ήλιος ο ηλιάτορας» του Ελύτη και μέσα στον Οκτώβριο επανεκδίδει τη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη. Και ο ελβετικός Waldgut παρουσιάζει φέτος το πεζό του Σεφέρη «Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας».

Σπύρος Μοσκόβου